چرا تعداد مربیان زن در ورزش قهرمانی بسیار کم است؟
۱۳۹۹ اسفند ۱۸, دوشنبه
موضوع برابری زن و مرد در عرصه ورزش از مسائل روز ورزش آلمان است. آمار ورزش آلمان و جهان نمایانگر وجود یک مشکل ساختاری در این زمینه است. در بخش ورزش قهرمانی فقط ۱۳ درصد مربیان، زن هستند.
گیتا آکسمان در سال ۲۰۰۹ مدرک B مربیگری فوتبال را با حضور در کلاس درس و امتحانات یکی از آموزشگاه‌های فوتبال آلمان کسب کرد. او تنها فوتبالیست زنی بود که در این کلاس تعلیم مربیگری، حضور داشت.
گیتا آکسمان به دویچه وله می‌گوید: «هرچند که من شاگرد آن کلاس بودم، هم‌دورهای‌های من نخست فکر می‌کردند که من یکی از افراد نظافتچی در آموزشگاه هستم. سپس در زمین فوتبال هم من را دستکم می‌گرفتند.»
اما هرچند که این مشاهدات به ۱۲ سال پیش برمی‌گردند، وجود تردید در گزینش و استقبال از زنان در مسئولیت مربیگری در سطح نیمه‌حرفه‌ای و حرفه‌ای هنوز هم دیده می‌شود.
طبق آمار اتحادیه ورزش و المپیک آلمان DOSB، تقریبا ۴۷ درصد از دارندگان مدرک مربیگری، مربیان زن هستند. در عرصه ورزش همگانی، تعداد مربیان زن تقریبا قابل مقایسه با مربیان مرد است. اما در سطح ارشد ورزش قهرمانی، نزدیک به ۹۰ درصد مربیان، مرد هستند.
گیتا آکسمان در حال حاضر به عنوان دستیار علمی در دانشکده جامعه‌شناسی ورزشی و تحقیقات جنسیتی در دانشگاه کلن آلمان شاغل است. وی معتقد است که طبق "کلیشه‌های سنتی" و همچنین از دیدگاه تاریخی، ورزش "بیشتر برای مردان در نظر گرفته شده است".
گیتا آکسمان اشاره میکند: «در دهه ۱۹۵۰ میلادی نظریه‌های افسانه‌ای پزشکی تاکید بر این نکته داشتند که ورزش باعث ایجاد آسیب به رحم و پستان زن می‌شود و یا اینکه زنان از نظر بدنی، قادر به انجام ورزش به شکل دراز مدت نیستند».
اما اصولا شغل مربیگری از دیدگاه همگانی به عنوان یک شغل مطمئن و تضمین‌کننده برای تامین زندگی محسوب نمی‌شود. وقت کاری اکثر مربیان نیز در تطبیق با ویژگی‌های زندگی یک خانواده، از قابلیت ایجاد هماهنگی لازم فاصله زیادی دارد.
زمان‌های تمرین اغلب در عصر و یا شب هستند و زمان مسابقه نیز در آخر هفته است. گیتا آکسمان به این خاطر هنوز به عنوان مربی شاغل نبوده است.
عرصه سیاست ورزشی جمهوری فدرال آلمان از جزئیات حساس این مسئله آگاه است. DOSB از سال ۲۰۱۴ در اساسنامه خود تعیین کرده است که دستکم میزان سهمیه ۳۰ درصدی برای عدالت جنسیتی در عرصه ورزش، در نظر گرفته شود.
این به این معنا است که حداقل ۳۰ در صد از مسئولیت‌های ورزشی بایستی از دیدگاه جنسیتی بین زنان و مردان تقسیم شده باشند. اما DOSB در صحنه مدیریت ورزشی نهادها و فدراسیون‌ها، برابری و سهمیه ۵۰ درصدی جنسیتی را در نظر گرفته است.
در چهار دوره اخیر بازی‌های المپیک فقط ۱۱ درصد از مجموع مربیان، زن بودند. کمیته بین‌المللی المپیک هم‌اکنون در چارچوب یک پروژه ویژه، این نابرابری را بررسی میکند و در حال تلاش برای دستیابی به یک میزان نسبتا متعادل از توازن جنسیتی در این زمینه است.
پترا چوپه، نایب رئیس DOSB با ابراز حساسیت خاطرنشان میکند: «ما نمی‌خواهیم چیزی را از دست مردان بگیریم. ساختارهای ورزشی باید به گونه‌ای طراحی شوند که مشارکت برابر در همه سطوح برای زنان و مردان امکان‌پذیر باشد. زنان باید در مسئولیت مربیگری و همچنین در سمت‌های مدیریتی، مورد احترام بیشتری قرار بگیریند؛ بدون هیچگونه اظهارات تحقیرآمیز و آزار جنسی."