«پیام امسال اوباما برای آماده کردن فضای تحریم بود»
۱۳۸۹ فروردین ۲, دوشنبه
رابطه ایران و آمریکا تنها یک سال پس از روی کار آمدن بارک اوباما چنان به تیرگی رفته است که به نظر نمی‌رسد جایی برای کوچکترین تغییر در مناسبات میان دو کشور مانده باشد. آیت الله خامنه‌ای برای دومین بار "دست چدنی" آمریکا را پس زد و برای اولین بار شعار مرگ بر اوباما در ایران داده شد. اوباما نیز با حرارتی بیشتر از همیشه سرکوب مخالفان در ایران به باد انتقاد گرفت و تنها به طرح این نکته بسنده کرد که آمریکا هم‌چنان آماده مذاکره و برقراری مناسبات است. البته به این شرط که ایران با بی‌‌‌اعتنایی به پیشنهادهای جامعه جهانی پشت نکند.
این درحالی است نوروز سال گذشته پس از پیام بارک اوباما خیلی‌ها به بهبود روابط ایران و آمریکا امید بسته بودند و حتی واکنش غیرمثبت آیت‌الله خامنه‌ای در آن زمان را تاکتیکی برای مصرف داخلی ارزیابی کردند.
گفتگو با تریتا پارسی، رئیس شورای ملی آمریکایی‌های ایرانی‌تبار، مقیم واشنگتن.
پیام امسال آقای اوباما با سال گذشته تفاوت اساسی داشت. پاسخ آقای خامنه‌ای هم «دست چدنی» بود که سال پیش هم روی آن تاکید کرده بود. با این پیام‌ها جایی برای بهبود روابط وجود دارد؟
هدف پیام سال گذشتهی آقای اوباما این بود که فضا را برای دیپلماسی میان ایران و امریکا باز کند. امسال گویا هدف آقای اوباما این بود که مردم ایران را برای تحریمهایی که امریکا -هم در خود کنگرهی امریکا و هم در شورای امنیت- دنبال میکند، آماده کند.
با پاسخی هم که آقای خامنه‌ای داده است، متاسفانه گویا جهت روابط ایران و امریکا دوباره دارد به سمت مقابله میرود.
فکر میکنید مسالهی برنامهی هستهای ایران، بدون توجه به مسائل حقوق بشر در ایران و به صورت مجزا، قابل حل باشد؟
به نظر من، یکی از بزرگترین اشتباهات امریکا هنگام شروع مذاکره با ایران در سال گذشته، این بود که تنها موضوعی که در مرحلهی اول راجع به آن صحبت میکردند، موضوع هستهای بود. راجع به حقوق بشر خیلی کم صحبت کردند و به این موضوع توجه نکردند. این از نظر من، اشتباه بزرگی بود. چون کار را خیلی سختتر کرد.
آیا این فکر در امریکا قوی است که بدون حل مسالهی حقوق بشر، مسائل برنامهی هستهای ایران را نمیتوان به جایی رساند؟
نه؛ متاسفانه گروههای فشار در امریکا که روی موضوع هستهای تمرکز می‌کنند، خیلی قوی هستند و گروههایی که میخواهند بیشتر به موضوع حقوق بشر توجه شود، بسیار ضعیفترند و تا کنون نتوانستهاند روی سیاست خارجی امریکا در این زمینه تاثیری بگذارند.
این روزها خیلی از سیاستمداران امریکایی خواهان برخورد شدیدتر با دولت ایران به خاطر نقض حقوق بشر هستند. ایا این فشار ممکن است موجب تحریمهایی مانند تحریم اشخاصی که حقوق بشر را در ایران نقض می‌کنند شود؟
خیر نمیتواند؛ اما آنهایی که کنگره و کاخ سفید را برای تحریم بیشتر ایران تحت فشار میگذارند، بیشتر از هر چیز به دنبال تحریم بنزین هستند.
آیا تمام آنچه در رابطه با سیاست دو دولت میبینیم، همان است که در این سطح وجود دارد، یا ممکن است مناسباتی هم پشت پرده در جریان باشد؟ چون بعضی تحلیلگران خیلی به مذاکرات محرمانه اشاره می‌کنند.
امریکا خیلی تلاش کرد که بتواند مذاکرهی هستهای را با ایران دوباره شروع کند. کشورهای دیگری هم تلاش کردهاند بین ایران و امریکا میانجیگری کنند. اما هیچکدامشان تاکنون موفق نبودهاند. فشارهایی هم که الان روی کاخ سفید است، بیشتر به این سمت است که آقای اوباما دنبال تحریم ایران و وارد آوردن فشارهای دیگر بر این کشور برود. حمایت از مذاکره با ایران، در امریکا خیلی زیاد نیست.
مصاحبه‌گر:نیلوفر خسروی
تحریریه: فرید وحیدی