"پولاروید"، پایان تاریخ ۶۰ ساله

دوربین‌های آنالوگ عکس فوری موسوم به "پولاروید" برای نخستین بار توسط اِدوین لند (Edwin Land) ، فیزیکدان آمریکایی، طراحی شدند. این ایده زمانی به فکر لند رسید که دختر او برای دیدن عکس‌های مسافرتشان بی‌تابی می‌کرد.

لند که هفت سال پیش از این تاریخ کارخانه تولید لنزهای عکاسی را تأسیس کرده بود، از سال ۱۹۴۴ به‌طور مداوم بر روی این پروژه کار کرد. وی در روز ۲۱ فوریه ۱۹۴۷ در شهر نیویورک در نشست "انجمن اپتیک آمریکا" نخستین دوربین عکس فوری خود را معرفی کرد. نخستین مدل، "Polaroid Land Camera Model 95" بود که عکس گرفته‌شده را در حدود یک دقیقه ظاهر می‌کرد. فروش این مدل در ۲۶ نوامبر ۱۹۴۸ (دقیقا ۶۰ سال پیش) در فروشگاه‌های شهر بوستون آمریکا به قیمت ۸۹ دلار و ۷۵ سنت آغاز شد.

فرایند ظهور "خشک" عکس در یک دقیقه که لند آن‌را اختراع کرد، به موفق‌ترین فرایند عکاسی سریع در دنیای آنالوگ تبدیل شد. ‌هشت سال پس از آغاز فروش (۱۹۵۶) ، یک میلیون دوربین تولید شده بود و این تعداد در سال ۱۹۶۴ به پنج میلیون و در میانه دهه ۱۹۶۰ به بیش از ۶ میلیون دستگاه رسید.

در سال ۱۹۵۷ نخستین دستگاه‌ اسلاید پولاروید به بازار آمد که می‌توانست در مدت تنها دو دقیقه، اسلاید‌های آماده پخش سیاه‌وسفید تولید کند.

در سال ۱۹۶۳ بود که پولاروید نخستین فیلم رنگی عکس فوری را به بازار عرضه کرد که بسیاری از هنرمندان را به استفاده از این دوربین تشویق نمود.

شرکت سازنده دوربین‌های عکس فوری پولاروید، با تولید این دوربین‌ها به دومین سازنده دوربین عکاسی در دنیا تبدیل شد.

دوربینی نه چندان مطلوب برای پلیس

هنرمندان نیز مستقیم یا غیر مستقیم برای پولاروید تبلیغ می‌کردند. در آلمان، هانس‌یورگ فِلمی (Hansjörg Felmy) بازیگر نقش کمیسر در سریال "صحنه جنایت"، با این دوربین از محل حادثه عکس‌برداری می‌کرد.

در دوربین‌های پولاروید، فیلم از میان دو غلطک عبور می‌کند و هم‌زمان ماده ظهور فیلم روی آن پخش می‌شود. این فرایند می‌تواند تحت تأثیر دما یا تغییر فشار غلطک‌ها بر فیلم، کیفیت عکس را تغییر دهد. ضعفی که برای مأموران پلیس، نه در فیلم‌ها که در عالم واقعیت، مشکل‌ساز بود. آنان جزئیات فراوانی را در عکس‌ها از دست می‌دادند.

این ضعف در مقابل به مذاق هنرمندان بسیار خوش آمد. آنان توانستند طرح‌های بدیعی را در عکس‌های خود خلق کنند.

خداحافظی با پولاروید

دوران افول دوربین‌های عکس فوری آنالوگ زمانی فرا رسید که دوربین‌های دیجیتال به بازار عرضه شدند، دوربین‌هایی که عکاسی سریع با آنها به مراتب ارزان‌تر از عکس‌های آنالوگ بود. البته عکاسی با پولاروید هیچ‌گاه ارزان نبود اما بالا بودن قیمت‌ها، امروز بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. در حال حاضر، یک بسته ۱۰ تایی فیلم پولاروید حدود ۲۰ یورو قیمت دارد. این مبلغ ۲۰ برابر هزینه چاپ همین تعداد عکس دیجیتال است.

دوربین‌های پولاروید سال‌هاست که دیگر تولید نمی‌شوند. شرکت تولیدکننده این دوربین‌ها در سال ۲۰۰۱ ورشکست شد. تا چند ماه دیگر عکاسی با دوربین‌های پولاروید نیز تا ابد به تاریخ سپرده خواهد شد، زیرا دیگر فیلم مخصوص این دوربین‌ها در دسترس نخواهد بود. آخرین فیلم‌ها، ژوئن گذشته (۲۰۰۸) تولید شدند.

عکاسی و چاپ سریع به روش آنالوگ در عصر عکاسی دیجیتال جایگاهی ندارد. از ژوئن ۲۰۰۸ چاپگرهای کوچکی به نام "PoGo" به بازار عرضه شده‌اند که در جیب هم جا می‌شوند. چاپگرهایی که به کمک آنها می‌توان همه‌جا و البته سریع، عکس دوربین دیجیتال یا تلفن همراه را چاپ کرد.