پرفروش‌ترین صندلی جهان ۱۵۰ ساله شد
۱۳۸۷ اسفند ۶, سه‌شنبه
میشائل تونت را می‌توان بدون شک، پیشگام بزرگ طراحی صنعتی دانست. اگر چه تونت پیش از عرضه‌ی "صندلی شماره‌ی ۱۴"، میز و صندلی‌های متفاوتی ساخته و به ثبت رسانده بود، اما این اثر او بود که به سراسر جهان راه یافت و پای خود را به همان اندازه در خاور دور باز کرد که در قاره‌ی آمریکا.
نخستین ایستگاه موفقیت این صندلی سبک و ساده اما قاره‌ی اروپا بود. تونت "صندلی شماره‌ی ۱۴" را که امروزه به "شماره‌ی ۲۱۴" تغییر نام یافته، برای قشر وسیع مردم و به ویژه برای کافه‌ها، رستوران‌ها و هتل‌ها طراحی کرد.
این صندلی مجموعا از شش قطعه و چند پیچ و مهره تشکیل شده و به راحتی و به سرعت می‌توان آن را مونتاژ کرد، حتی ساده‌تر از محصولات امروزی شرکت معروف IKEA.
نوآوری بزرگ میشائل تونت، استفاده از چوب‌های خمکاری‌شده بود. او برای خم کردن چوب‌های خراطی شده، روشی ویژه ابداع کرد و به ثبت رساند که در طی آن چوب در دیگ‌های بخار آب با دمای ۱۰۶ درجه سانتی‌گراد نرم شده و سپس در قالب‌های آلومینیومی، به شکل دلخواه درآمده و بعد از خشک شدن در ساخت مبلمان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
"موتسارت" صندلی‌های دنیا
"صندلی شماره‌ی ۱۴" که بیش از همه به رنگ سیاه تولید شده، از تکیه‌گاه خمکاری‌شده برخوردار است و نشیمنگاه آن حصیری است. این صندلی که هنوز هم ذره‌ای از جذابیت خود را از دست نداده و از آثار کلاسیک طراحی صنعتی محسوب می‌شود، ویژگی‌های متفاوتی دارد که او را به‌گونه‌ای جاودانه ساخته‌اند تا آن حد که از آن به عنوان "موتسارت" صندلی‌ها یاد می‌کنند:
نخست باید از وزن سبک این صندلی یاد کرد که از به‌کارگیری چوب سبک و در عین حال محکم و طبیعتا حصیری بودن نشیمنگاه سرچشمه می‌گیرد. آلوارو سیزا، مهندس معماری و طراح معروف پرتغالی، در این باره می‌گوید: «یک پیرمرد یا یک کودک می‌تواند بدون هیچ زحمتی این صندلی را حمل کند. مهندس‌های معماری معروف پیشنهاد‌های مختلفی برای بهبود طرح این صندلی به ظاهر "گمنام" ارائه کرده‌اند. صندلی شماره‌ی ۱۴ یک صندلی است و ظاهر یک صندلی را هم دارد، اما باید گفت که در واقع "مادر" صندلی‌ها است.»
دومین ویژگی مهم، ظاهر شکیل این صندلی است؛ به ویژه آنکه تکیه‌گاه آن از خمیدگی‌های لطیفی برخوردار است. "صندلی شماره‌ی ۱۴" علیرغم استحکام فوق‌العاده‌اش زیبایی و ظرافتی خاص دارد که به دوره و زمان مشخصی محدود نمی‌شود و هنوز هم پایدار است. کیفیت "شماره‌ی ۱۴" نیز چنان بالاست که نمونه‌هایی از این صندلی می‌توان یافت که در قرن نوزدهم ساخته‌شده و علیرغم پشت سرگذاشتن چند نسل هنوز هم از آنها استفاده می‌شود.
در باره‌ی استحکام این صندلی هم حکایت‌های فراوانی وجود دارد، از جمله این حکایت افسانه‌ای که در زمانی که برج ایفل در پاریس احداث شده و قرار بوده که رستوران آن مبلمان شود، برای آزمایش، یک "صندلی شماره‌ی ۱۴" از ارتفاع ۵۷ متری این برج به پایین پرتاب شده، اما پس از برخورد با زمین صدمه‌ای ندیده است.
از دیگر ویژگی‌های مهم این صندلی، می‌توان به اندازه و جمع‌وجور بودن آن اشاره کرد. همانگونه که گفته شد، شش قطعه و چند پیچی که در ساخت "صندلی شماره‌ی ۱۴" به کار رفته‌اند، به راحتی در داخل کارتنی مقوایی جا می‌شوند و این امر خود، نقش مهمی در ارسال آن به نقاط مختلف جهان بازی می‌کرده است، تا آنجا که برای ایرانیان هم چهره‌ای آشناست، هر چند که به اشتباه آن را "صندلی لهستانی" می‌نامند.
شاید جالب باشد که بدانید، که در کنکور کارشناسی ارشد رشته‌ی طراحی صنعتی در سال ۱۳۸۵، یکی از ده پرسش بخش تئوری به "صندلی شماره‌ی ۱۴" مربوط می‌شد و شرکت‌کنندگان باید می‌گفتند که طراح آن چه کسی بوده و نکته‌ی قابل توجه در طراحی آن چه بوده است.
"شماره‌ی ۱۴"، رکورددار فروش
میشائل تونت "صندلی شماره‌ی ۱۴" را در سال ۱۸۵۹ روانه‌ی بازار کرد و شرکت او، یعنی برادران تونت، تا سال ۱۹۳۰ توانست ۵۰ میلیون عدد از این صندلی را در سراسر دنیا به فروش برساند. بعد از آن نیز ۱۰ میلیون عدد دیگر فروخته شده است.
البته این رقم ۶۰ میلیونی تنها صندلی‌های اصل شماره‌ی ۱۴ (بعدها ۲۱۴) تونت را در برمی‌گیرد. علاوه بر این تعداد، شمار زیادی نمونه‌های مشابه چوبی، فلزی و پلاستیکی با الهام از این طرح ساخته و عرضه شد که رقم مشخصی از آنها در دست نیست.
در این میان نباید جنبه‌ی مالی و اقتصادی "صندلی شماره‌ی ۱۴" را از یاد برد. میشائل تونت با ارائه‌ی این صندلی قصد داشت که محصولی برای قشر وسیع مردم تولید کند و از این رو نیز قیمت این صندلی در آن زمان بسیار پایین بود، به طوری که مدت زیادی به "صندلی ۳ گیلدری (گیلدر: واحد پول هلند)" معروف شده بود.
ناگفته نماند که میشائل تونت، برای حفظ جایگاهش در بازار، مدت‌های مدیدی قیمت این صندلی را ثابت نگاه داشته بود. "صندلی شماره‌ی ۱۴" هنوز از محبوبیت خاصی برخوردار است، اما قیمت آن امروزه دیگر با گذشته فاصله‌ی زیادی دارد و دوستداران این کالای جذاب باید برای به دست آوردن آن ۵۰۰ یوروی ناقابل بپردازند.
تاریخ مبلسازی مدرن با "صندلی شماره‌ی ۱۴" شروع می‌شود و با توجه به ویژگی‌ها و رکوردهای آن، جای تعجب نیست که لوکور بوزیه، مهندس معماری، طراح و هنرمند برجسته‌ی سوئیسی قرن بیستم از "بزرگ‌منشی و وقار" این صندلی سخن گفته است.