پذیرایی سرد از نتانیاهو در کاخ سفید
۱۳۸۹ فروردین ۴, چهارشنبه
به نظر می‌رسد که بنیامین نتانیاهو و باراک اوباما بر سر سیاست‌های جاری دولت اسرائیل به توافق نمی‌رسند. رییس‌جمهوری آمریکا علاقمند است چرخ گفت‌وگوهای صلح خاورمیانه را بار دیگر به چرخش درآورد. ولی نتانیاهو سیاستمداری سنتی و ملی‌گراست که بر سیاست‌های تاکنونی خود پای می‌فشرد و امنیت اسرائیل را مهم‌ترین مساله می‌داند.
نتانیاهو پس از سخنرانی در نشست "اِیپک"، نود دقیقه پشت درهای بسته با رئیس جمهور آمریکا گفت‌وگو کرد. گفت‌وگویی که جزئیات آن منتشر نشده است. پس از آن نیز نزدیک به دو ساعت در کاخ سفید باقی ماند اما مشخص نیست که در این زمان به چه کاری مشغول بوده است. نکته‌ی مهم این‌که سردی در روابط آمریکا با اسرائیل قابل کتمان نیست، هر چند دو طرف بر روابط دوستانه و نزدیک تأکید می‌کنند.
دو خطی که به هم نمی‌رسند
رئیس جمهور آمریکا طرفدار توقف کامل ساخت‌وساز اسرائیلی‌ها در مناطق فلسطینی‌نشین است. پیشینیان او در این موضوع رفتاری دوگانه داشتند: آنها شهرک‌سازی‌ها را محکوم می‌کردند اما کاری در برابر آن انجام نمی‌دادند. اوباما اما از موضع خود کوتاه نمی‌آید و بر دولت اسرائیل برای تغییر سیاست‌هایش در موضوع شهرک‌سازی‌ها فشار می‌آورد.
البته این تنها طرف آمریکایی نیست که بر مواضع خود پا می‌فشرد، بلکه جناح اسرائیلی هم از خواسته‌هایش پس نمی‌نشیند. نتانیاهو پیش از دیدار با اوباما و در جمع برخی از نمایندگان کنگره‌ی آمریکا اعلام کرده بود که اگر ایالات متحده بر مواضع خود در طرفداری از فلسطینیان در موضوع ساخت‌وسازها در شرق بیت‌المقدس پافشاری کند، گفت‌وگوهای صلح خاورمیانه را یک سال دیگر متوقف خواهد کرد. گفت‌وگوهایی که با تغییر رویکرد آمریکا پس از روی کار آمدن باراک اوباما، اندکی از حالت سکون خارج شدند. اوباما تا کنون و با پیروزی در تصویب قانون اصلاح نظام خدمات درمانی ایالات متحده، نشان داده که تفکرات آرمان‌گرایانه می‌توانند روابط به‌بن‌بست‌رسیده را به حرکت درآورند. او البته برای پیشرفت گفت‌وگوهای صلح خاورمیانه، به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت.
دو هفته پیش‌تر از نشست اِیپک و تهدید نتانیاهو به توقف گفت‌وگوهای صلح، اسرائیل اعلام کرده بود که بنا دارد هزار و ۶۰۰ واحد مسکونی جدید در اورشلیم بسازد. نتانیاهو نیز در اجلاس اِیپک بیت‌المقدس را پایتخت اسرائیل خواند و با استناد به این‌که یهودیان ۳ هزار سال پیش این شهر را بنا کرده‌اند، تأکید کرد که ساخت‌وسازها در آن ادامه می‌یابند. اعلام بنای هزار و ۶۰۰ خانه جدید هم‌زمان با ورود جو بایدن، معاون ریاست جمهوری آمریکا، به منطقه بود و ظاهرا به سردی در روابط دو طرف انجامید.
نشریه‌های اسرائیلی هم‌چنین از موافقت مدیریت شهر اورشلیم برای ساخت ۲۰ واحد مسکونی دیگر در این شهر خبر می‌دهند. اقدامی که با انتقاد شدید "Peace now"، تشکیلات فعال در زمینه صلح، مواجه شده است. وزارت خارجه آمریکا نیز در سال ۲۰۰۹ و در زمان موافقت اولیه یا این برنامه، مخالفت خود را با آن اعلام کرده بود.
در چنین شرایطی جای شگفتی باقی نمی‌ماند که رئیسان دولت آمریکا و اسرائیل علاقه‌ای به صحبت پیرامون دیدار پشت درهای بسته‌شان در کاخ سفید ندارند. اوباما از تأیید سیاست‌های نخست‌وزیر اسرائیل در نشستی عمومی خودداری می‌کند. از سوی دیگر، سخن از توقف شهرک‌سازی‌ها در ملا عام هم وجهه نتانیاهو را تخریب می‌کند: شرایطی غیر قابل تصور برای دو طرف که همواره از دوستی و اتحاد و منافع مشترک سخن رانده‌اند.