1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

پدر داستان‌سرايی نوين عربی

۱۳۹۸ آذر ۲۰, چهارشنبه

۱۱ دسامبر ۱۹۱۱: ۱۰۸ سال پیش در چنین روزی نجیب محفوظ در قاهره پايتخت مصر زاده شد. 

https://p.dw.com/p/3UZpb
Nobelpreisträger für Literatur 1988 Nagib Mahfus
عکس: picture-alliance/Bildarchiv

میگفت: «از سوی جهان سوم به كشورهای پیشرفته: تماشاچی بی‌تفاوت فاجعه‌های ما نباشید.»

پدر نجیب محفوظ Nagib Mahfouz كارمند دولت بود و مادرش خواندن و نوشتن نمیدانست.

در يک خانواده پرفرزند باورمند در محله سنتی و قديمی جماليه زيست و رشد كرد و رويدادهای آن منطقه را در آثارش بازتاب داد.

می‌گفت: «اگر خانواده‌ام را می‌دیدید هیچگاه تصور نمیكردید یک نویسنده یا هنرمند از آن درآيد.»

هفت ساله بود كه انقلاب ملیگرايی مصر رخ داد.

از نوجوانی به خواندن آثار مشاهیرعرب رو كرد و به همكاری با رسانه‌ها از جمله روزنامه الاهرام پرداخت.

داستان‌نویسی در آن دوره هنوز در ميان اعراب رایج نبود و نويسندگان مسائل را در مقالات بيان میكردند.

۲۳ ساله بود كه لیسانس فلسفه از دانشگاه قاهره گرفت و از همان زمان در كنار شغل دولتی در وزارت فرهنگ و هنر و اداره اوقاف به داستان‌سرايی پرداخت.

میگفت: «اگر روزی نتوانم بنويسم آرزو میكنم كه آن روز آخرین روز زندگی‌ام باشد.»

اگر جمالزاده را پايه‌‌گذار داستان‌‌نويسی نوين ايران بدانيم او جمالزاده ادبيات نوين عرب است. 

میگفت: «نقش من و نویسندگان معاصرم، تنها پایه‌‌گذاری هنر داستان‌‌نویسی و محكم كردن پی آن بوده است.»

۲۸ ساله بود كه نخستين داستانش عبث الأقدار را نوشت. پس از آن حدود ۴۰ رمان و صد داستان و چندین نمایشنامه آفريد. 

حدود ۳۰۰ داستان كوتاه چاپ نشده هم از او باقی است كه برخی به دلایل مذهبی و بخشی به علل اجتماعی انتشارناپذير مانده‌اند. 

شالوده داستان‌هایش هویت و روح مصری است و در واقع مصر قهرمان داستان‌های اوست. 

از ماندگارترين آثارش سه گانه "میان دو كاخ، كاخ آرزو و مستی" است كه از رمان‌‌های "بین القصرین، قصر الشوق" و "السكریه" تشكيل شده‌اند و منتقدان ادبیات آنها را از شاهكارهای ادبی جهان میدانند.

۷۷ ساله بود كه به عنوان نخستين نويسنده عرب جایزه ادبی نوبل گرفت و يك سال بعد دانشگاه قاهره دكترای افتخاری ادبیات را به او اهدا كرد. 

ديری نپاييد كه بنيادگرايان اسلامی به خاطر "گرفتن جايزه از جهان غرب" به جانش سوء قصد كردند.

"با كانت هم‌‌عقیده نیستم كه نیكی در آخرت پیروز می‌شود، بلكه نیكی هر روز در همین جهان پیروز می‌شود". 

بسیاری از داستان‌هایش به فارسی ترجمه شده ولی از زبان اصلی برگردانده نشده‌‌‌‌اند. 

نجیب محفوظ در ۹۴ سالگی در زادگاهش درگذشت.