واکنش‌های جهانی به افشای "اسناد پاناما" در رابطه با پولشویی
۱۳۹۵ فروردین ۱۷, سه‌شنبه
با افشای آن‌چه به "اوراق پاناما" معروف شده است بسیاری از دولت‌های جهان روز دوشنبه (۴ آوریل/ ۱۶ فروردین) فورا خبر دادند که تحقیقات پیرامون تخلفات مالی احتمالی سیاستمداران، چهره‌ها و افراد ثروتمند کشورهای خود را آغاز کرده‌اند.
روز دوشنبه افشای میلیون‌ها سند محرمانه پرده از فعالیت‌های یک شرکت حقوقی مستقر در پاناما برداشت که به مشتریان خود کمک می‌کرده با پنهان کردن دارایی‌های خود از پرداخت مالیات بگریزند. سیاستمداران صاحب قدرت، ستارگان دنیای ورزش و حتی تبهکاران بین‌المللی از مشتریان این شرکت حقوقی بودند.
معتمدان ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، پروشنکو رئیس‌جمهور اوکراین، زیگموندور گونلاگسون نخست‌وزیر ایسلند، ملک سلمان پادشاه عربستان و انیس مخلوف پسرخاله بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه از جمله مشتریان این شرکت هستند.
بیشتر بخوانید: رد پای ایران و "احمدی‌نژاد" در اسناد پولشویی پاناما
گفته می‌شود نام محمود احمدی‌نژاد، رئيس‌جمهور سابق ایران، نیز ظاهرا برای معاملات نفتی و دور زدن تحریم‌ها، در میان مشتریان این شرکت است. دولت ایران هنوز واکنشی به افشای اسناد پاناما نشان نداده است.
با این‌که سرمایه‌گذاری در شرکت‌های فراملی غیرقانونی نیست، روزنامه‌نگارانی که اطلاعات افشا شده را دریافت کرده‌اند می‌گویند شواهدی در دست دارند که نشان می‌دهد مشتریان این شرکت حقوقی از این طریق در پی فرار مالیاتی، پول‌شویی‌های کلان و دور زدن تحریم‌های بین‌المللی و قاچاق مواد مخدر و جرایمی از این دست بوده‌اند.
شرکت حقوقی "موساک فونکسا" که اقدام به ایجاد بیش از ۲۴۰ هزار شرکت فراساحلی برای مشتریان بین‌المللی خود کرده است انجام هر گونه اقدام غیرقانونی را رد می‌کند. این شرکت خود را قربانی نقض حریم شخصی می‌داند. موساک فونکسا در بیانیه‌ای که روز دوشنبه در وب‌سایت خود منتشر کرد نوشت: «رسانه‌ها ماهیت کار ما را تحریف کرده‌اند.»
این شرکت حقوقی ادعا کرده است به جز مبلغی که برای فعالیت‌های حرفه‌ای‌اش دریافت می‌کرده، هیچ بهره‌ای از دارایی مشتریان نداشته است و در فعالیت‌های آن نیز شراکت و دخالتی نداشته است. این شرکت خود را قربانی "کارزاری بین‌المللی علیه حریم شخصی" می‌داند.
اعلام جهانی انجام تحقیقات لازم
سخنگوی وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرده است که این وزارتخانه برای روشن شدن این‌که آیا در موارد اعلام شده فساد و نقض قوانین آمریکا اتفاق افتاده است یا خیر به بررسی موضوع خواهد پرداخت.
سخنگوی کاخ سفید نیز اعلام کرد که "به رغم نبود شفافیت کافی در بسیاری از معاملات انجام گرفته" این کارشناسان هستند که مشخص خواهند کرد آیا تحریم‌های آمریکا و قوانین کشور نقض شده است یا خیر.
دادستان‌های مالی فرانسه نیز از آغاز تحقیقات مقدماتی برای تقلب مالیاتی شدید خبر داده‌اند.
سخنگوی وزارت دارایی آلمان نیز روز دوشنبه اعلام کرد که برلین نیز بررسی‌ها را آغاز خواهد کرد. رویترز به نقل از یک منبع خبری گزارش داد که بافین (Bafin) که دیده‌بان بازار مالی آلمان است نیز بررسی موضوع را آغاز کرده و قرار است نتیجه بررسی‌های خود را در اختیار وزیر دارایی کشور قرار دهد.
بیشتر بخوانید: افشای شبکه پولشویی شماری از رهبران جهان در پاناما
در همین حال استرالیا، اتریش، سوئد و هلند نیز از جمله کشورهایی هستند که در نخستین ساعاتی که از افشای اسناد پاناما می‌گذرد اعلام کرده‌اند تحقیقات در این زمینه را آغاز کرده‌اند.
هم‌اکنون فعالیت‌های انجام شده آن دسته از بانک‌هایی که بر اساس اسناد منتشرشده به مشتریان خود کمک کرده‌اند اموال خود را به پناهگاه‌های مالیاتی منتقل کنند تحت نظارت است.
• به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
در برزیل نیز بنا به گزارش یک روزنامه محلی سیاستمداران هفت حزب این کشور مشتریان موساک فونسکا بوده‌اند. اداره مالیات برزیل نیز اعلام کرده است اطلاعات مرتبط با اجتناب از پرداخت مالیات از طریق افتتاح حساب‌های فراساحلی را بررسی می‌کند و در صورت تایید اطلاعات منتشر شده در اسناد پاناما، متخلفین به پرداخت جریمه‌ای تا ۱۵۰ درصد ارزش دارایی‌های اعلام نشده‌ی خود محکوم خواهند شد.
در آرژانتین نیز احزاب اپوزیسیون کشور خواستار توضیح مائوریسیو ماکری، رییس‌جمهور آرژانتین، شده‌اند. چرا که او پیش از این ریاست یک کمپانی تاسیس‌شده در باهاماس را برعهده داشته است.
این کمپانی مربوط به فعالیت‌های اقتصادی پدر او می‌شده است. البته ماکری در یک مصاحبه تلویزیونی کوتاه انجام هر گونه اقدام غیرقانونی را رد کرده و گفت که شرکت پدرش تماما قانونی بوده است.
انکارهای گسترده جهانی، از کرملین تا ایسلند
با این‌همه بخشی از کشورهای جهان نیز واکنش منفی به گزارش‌های منتشر شده نشان داده‌اند. سخنگوی ولادیمیر پوتین هدف از انتشار اسناد پاناما را تقویت "پوتین‌هراسی" در جهان خوانده است.
کرملین اعلام کرده است که اسناد منتشر شده شامل هیچ‌چیز "قطعی و جدیدی" نمی‌شود.
پاکستان نیز انجام هرگونه عمل غیرقانونی توسط خانواده نواز شریف، نخست‌وزیر کشور، را رد کرده است. اسامی دختر و پسر نواز شریف در اسناد پاناما در ارتباط با اقدامات مالی غیرقانونی به دست آمده است.
پترو پروشنکو، رئیس‌جمهور اوکراین، پس از آن‌که قانون‌گذاران این کشور خواستار انجام تحقیقات در رابطه با فعالیت‌های او شدند بر تعهد خود به شفافیت تاکید کرد. بر اساس گزارش‌ها پروشنکو فعالیت‌های اقتصادی خود را از اوت ۲۰۱۴ و در اوج درگیری‌ها میان اوکراین و طرفداران روسیه در کشور به جزایر ویرجین بریتانیا منتقل کرده است.
او در صفحه توییتر خود نوشت که احتمالا نخستین مقام بلندرتبه این کشور است که به رویه اعلام دارایی و پرداخت مالیات و مسایل تضاد منافع به صورت جدی عمل می‌کند.
نخست‌وزیر ایسلند: استعفا نخواهم داد
در یکی از شدیدترین موارد، سیگموندور گونلاگسون، نخست‌وزیر ایسلند، که نام خود و همسرش در اسناد پاناما آمده است با درخواست‌های متعددی برای استعفا مواجه است. او با این‌همه اعلام کرد که به هیچ وجه استعفا نخواهد داد.
او در گفتگو با رویترز گفت "قطعا" استعفا نخواهد داد و تاکید کرد که همسرش نیز همواره مالیات‌هایش را پرداخته است. او در این گفت‌وگو همچنین تاکید کرد که همسرش همواره مراقب بوده است که تا وقتی او در سیاست فعال است عملکرد مالی‌اش باعث ایجاد تضاد منافع نشود.
در بریتانیا نیز، سخنگوی دیوید کامرون، نخست‌وزیر این کشور، از اظهارنظر درباره این‌که آیا از خانواده و بستگان نخست‌وزیر کسی در شرکت‌های فراساحلی سرمایه‌گذاری می‌کرده است خودداری کرد. او این موضوع را "مساله‌ای شخصی" خواند.