واکنش‌ها به حمله ترکیه به شمال عراق
۱۳۸۶ آذر ۲۸, چهارشنبه
چندین ماه دولت آمریکا ترکیه را در مقابله با نیروهای حزب کارگران کردستان ترکیه( پ ک ک) به خویشتنداری فرامی‌خواند. تحولات و رویدادهای چند روز گذشته در شمال عراق اما حاکی از آن است که واشنگتن دیگر از چنین سیاستی پیروی نمی‌کند. آن گونه که در آنکارا و واشنگتن گفته می‌شود، تهاجم نیروی زمینی و هوایی ترکیه به مواضع پ ک ک در روزهای گذشته با کمک و هدایت کارشناسان آمریکایی صورت گرفته است.
امیدهای نقش‌آب شده
ارتش ترکیه بر این عقیده است که حمله به پ ک ک ضربات سختی به این نیرو وارد آورده است. پ ک ک، سازمان کردهای شورشی ترکیه که از آن به عنوان یک سازمان تروریستی یاد می‌شود، دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات قندیل در شمال عراق است. این سازمان ماه‌ها براین اطمینان بود که آمریکا به خاطر به خطرنیانداختن ثبات و آرامش نسبی در شمال کردنشین عراق، نه خود دست به اقدامی خواهد زد و نه به ترکیه اجازه خواهد داد که علیه مواضع این سازمان وارد عمل شود. این امیدواری اما اینک با همکاری فشرده دو عضو ناتو، یعنی آمریکا و ترکیه در حمله به مواضع پ ک ک نقش بر آب شده است.
روز یکشنبه، ۱۶ دسامبر، ۵۰ هواپیمای جنگی ترکیه به پایگاه‌های پ ک ک در ارتفاعات شمال عراق حمله بردند و دو روزبعد نیز، صدها سرباز ترک با نفوذ در شمال عراق حملاتی را متوجه نیروهای پ ک ک کردند.
پ ک ک اینک دریافته است که همکاری نزدیک اطلاعاتی میان سازمان‌های جاسوسی آمریکا و نیروی هوایی ترکیه در حمله به مواضع این سازمان تا چه حد فشرده و تنگاتنگ است. به نوشته‌ی روزنامه‌های ترکیه سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا توانسته‌اند از طریق شنود تلفن رهبر پ ک ک ، مراد کارایلان، محل اقامت او در ارتفاعات قندیل را شناسایی کنند و این اطلاعات را برای حمله در اختیار هواپیماهای جنگی ترکیه قرار دهند. روزنامه آمریکایی واشنگتن پست نیز به نقل از یک مقام دولت آمریکا نوشته است که کارشناسان اطلاعاتی آمریکا "عملاَ اهداف حمله را در اختیار ارتش ترکیه" قرار داده‌اند. از این رهگذر اینک شماری از پایگاه‌های پ ک ک در مثلث میان ترکیه، عراق و ایران و نیز ساختار ارتباطات فرماندهی این سازمان متحمل ضربات سختی شده‌اند. با این همه، شمار اندک قربانیان پ ک ک، به این شایعه نیز دامن زده است که آمریکا این نیرو را نیز پیشاپیش در جریان حملات ترکیه قرار داده است.
واکنش‌های متفاوت
اعتراض دولت منطقه خودمختار کردستان شمال عراق به حملات ترکیه نسبتاَ ملایم بود، گویی که این حملات برایشان چندان غیرمنتظره نبوده است. تندترین واکنش شاید از ان مسعود بارزانی رئیس تشکیلات خودمختار منطقه کردستان عراق بود که در اعتراض به عدم واکنش آمریکا به حمله ترکیه به شمال عراق، از ملاقات با کاندالیزا رایس، وزیر خارجه ایالات متحده خودداری کرد. این در حالی بود که سخنگوی دولت کردستان عراق تنها تلاش کرد که مخالفت خود با حمله ترکیه را آشکار کند و بر حل مسئله پ ک ک از راه‌های غیرنظامی تاکید بورزد.
در عرصه‌ی بین‌المللی، تندترین واکنش را بروکسل، مقر اتحادیه اروپا، نشان داد. از نظر این اتحادیه، حملات ارتش ترکیه به شمال عراق سخت و نامتناسب بوده‌اند. به گفته‌ی سخنگوی اتحادیه اروپا، ترکیه باید تلاش کند، مشکل کردها را از راه گفتگو حل کند. ولی حتی اینک نیز که حزب قانونی هوادار کردها، موسوم به حزب جامعه‌ی دمکراتیک، به مجلس راه یافته است از گفتگو میان دولت ترکیه و کردهای این کشور خبری نیست. برعکس، حزب مزبور اینک در آستانه‌ی ممنوعیت قرار گرفته است. رهبر این حزب، آقای نورالدین نمیراتس، چندروز پیش در بازگشت از آلمان، در فرودگاه استانبول دستگیر شد. به او این اتهام وارد شده است که با یک گواهی پزشکی جعلی توانسته است از رفتن به خدمت سربازی معاف شود. پیش‌بردن اهداف حزب غیرقانونی پ ک ک نیز اتهام دیگری است که مقامات ترکیه متوجه نمیراتس کرده‌اند.
چاتم هاوس: اقدام نظامی بی‌نتیجه است
در همین حال، یک موسسه تحقیقاتی معتبر بریتانیا، موسوم به چاتم هاوس، هشدار داده است که ترکیه نمی‌تواند بر پ ک ک غلبه کند و همه عملیات در بیرون مرزهای ترکیه به منظور سرکوب این سازمان نیز نتیجه‌ای به بار نخواهند آورد. در گزارش تحقیقی چاتم هاوس، که متن آن روز چهارشنبه، ۱۹ دسامبر انتشار یافته است، از انگیزه‌های قوی پیشمرگه‌های پ ک ک و از نفوذ و محبوبیت آنها در میان مردم کردستان ترکیه سخن به میان آمده است. آشنایی به راه‌های و پناهگاه‌های صعب‌العبور منطقه از دیگر امتیازاتی است چاتم هاوس برای جنگجویان پ ک ک قائل شده است.
گزارش چاتم هاوس در ادامه از برآمد و افزایش نفوذ کردها در ایران و ترکیه و عراق و سوریه خبر می‌دهد و می‌نویسد: « کردها در حال تجربه‌‌ی یک رنسانس و برآمد جدید سیاسی در منطقه هستند.»