همسایگان ایران و سود و زیان تحریم‌ها
۱۳۸۸ دی ۲۳, چهارشنبه
مناسبات ترکیه با ایران با روی کار آمدن رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه توسعه یافت. دولتمردان ترکیه اعمال هرگونه تحریم اقتصادی علیه ایران را به ضرر منافع کشورشان می‌دانند. ترکیه قرار است در میدان گازی پارس جنوبی ۴ میلیارد دلارسرمایه‌گذاری کند. به نظر کارشناسان، علی‌رغم مناسبات مطلوب این کشور با آمریکا و اتحادیه اروپا، سیاست ترکیه در قبال ایران با منافع غرب همسویی ندارد.
"ترکیه ایران را تحریم نخواهد نکرد"
خانم کارمن ساغبیل، معاون بخش فارسی"رادیو صدای ترکیه" در گفتگو با دویچه وله می‌گوید، ترکیه علی‌رغم اصرار فراوان آمریکا هیچ‌وقت به تحریم‌های علیه ایران نخواهد پیوست و اکنون امیدوارهست که چین با عهده دار شدن ریاست شورای امنیت سازمان ملل، تشدید تحریم‌ها را وتو کند.
کارمن ساغبیل افزود که ترکیه با ایران پیوندهای تاریخی دیرینه دارد و از تحریم‌هایی که اعمال می‌شود بشدت ناراضی است و خواستار مشروعیت بین المللی این تحریم‌هاست.
معاون بخش فارسی "رادیو صدای ترکیه" در ادامه اظهار داشت: «ترکیه بخش قابل توجهی از گاز مورد نیاز خود را از ایران وارد می‌کند و اولویت‌های سیاسی ترکیه با آمریکا مطابقتی ندارد».
ترکیه هم شریک آمریکا و هم شریک ایران
ترکیه عضو پیمان ناتو و شریک استراتژیک آمریکا در منطقه محسوب می‌شود و بسیاری از کارشناسان با توجه به امید این کشور به عضویت در اتحادیه اروپا پیش‌بینی می‌کنند که ترکیه هم نهایتا با این تحریم‌ها موافقت خواهد کرد. اما کارمن ساغبیل نظر دیگری دارد و می‌گوید، ترکیه مثل گذشته دیگر به غرب وابستگی ندارد و قصد دارد با شرق بخصوص با ایران مناسبات خود را توسعه دهد. وی در گفتگو با دویچه وله تاکید کرد: « ترکیه در "جنگ خلیج" آسیب و ضررهای زیاد دیده، در نتیجه سیاست کنونی این کشور هماهنگ با تحریم‌های آمریکا نخواهد بود».
حجم مبادلات تجاری ترکیه و ایران ۵ برابر شده است
کارمن ساغبیل در ادامه صحبت‌هایش علی‌رغم اعمال برخی تحریم‌ها علیه ایران از رشد مناسبات بازرگانی ترکیه و ایران سخن می‌گوید: «در سال ۲۰۰۲ حجم مبادلات تجاری ترکیه با ایران کمتر از ۲ میلیارد دلار بود ولی اکنون این مبادلات به ۱۱ میلیارد دلار رسیده است. یعنی ۵ برابر رشد داشته است. ایران امیدوار است این حجم مبادلات تجاری را تا ۳۰ میلیار دلار افزایش دهد.»
این کارشناس مسائل ترکیه در ادامه صحبت‌هایش به دویچه وله گفت که کارشناسان اقتصادی ترکیه معتقدند کشورشان ظرفیت آن را دارد با افزایش حجم مبادلات بازرگانی نیازمندی‌های اساسی ایران را تامین کند.
نگاه ترکیه بیشتر به شرق است
بنظر کارشناسان اقتصادی ترکیه علی‌رغم برخی تحریم‌ها علیه ایران، کشورهای اروپایی از جمله آلمان، فرانسه و ایتالیا با ایران تجارت می‌کنند و بسیاری از شرکت‌های اروپایی قوانین مربوط به تحریم علیه ایران را نقض می‌کنند.
ترکیه با ایران تجارت مرزی گسترده‌ای نیز دارد که به‌نظر این کارشناسان شامل تحریم‌های بین‌المللی نمی‌شود. ترکیه قصد دارد در بازار ۷۰ میلیونی ایران سهم بیشتری داشته باشد. رشد مناسبات تجاری دو کشور نشان می‌دهد که سیاست‌های تحریم علیه ایران تا کنون تاثیری بر این روابط نداشته است.
ترکمنستان از ایران حمایت می‌کند
ترکمنستان نیز با اعمال تحریم‌ها علیه ایران مخالفت می‌کند و مناسبات دو کشور بویژه در عرضه‌ی انرژی، بنا به گفته‌ی کارشناسان ترکمن، با "سیاست خارجی بیطرفی" این کشورمطابقت دارد. دولت ایران نیز از این سیاست ترکمنستان پشتیبانی می‌کند.
ترکمنستان و ایران در حال حاضر حدود ۳ میلیارد دلار مبادلات تجاری دارند ولی هر دو کشور مصمم هستند حجم مبادلات تجاری را تا ۳ برابر توسعه دهند.
خدایبردی اورازف، رئیس پیشین بانک مرکزی ترکمنستان در گفتگو با دویچه وله اظهار داشت که کشورش تحریم‌ها را پشتیبانی نخواهد کرد و با آن مخالفتی هم نخواهد ورزید. دولتمردان ترکمنستان به‌نظر اورازف تلاش خواهند کرد موضعگیری نکنند.
تحریم‌ها به ضرر ترکمنستان است
اورازف اظهار داشت که تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بیشتر در عرصه‌ی تسلیحات و تکنولوژی پیشرفته است. به نظر وی، از آنجا که ترکمنستان نه سلاح می‌فروشد و نه تکنولوژی پیشرفته‌ای دارد، بنابراین حتی تشدید تحریم‌ها بر توسعه مناسبات تجاری دو کشور تاثیری نخواهد گذاشت.
رئیس سابق بانک مرکزی ترکمنستان می‌گوید، اگر قرار است ایران سالانه ۲۰ میلیارد مترمکعب از ترکمنستان گاز خریداری کند مناسبات تجاری نیز بر اساس آن تنظیم خواهد شد.
تحریم‌ها علیه ایران بدون موافقت و مشارکت همسایه‌های ایران اعمال نخواهد شد. اما این کشورها با ایران منافع مشترکی دارند و قدمت تاریخی روابط آنها بنا به گفته‌ی دولتمردان ایران "طولانی‌تر ازتاریخ حیات بسیاری از کشورهای دنیاست".
طاهر شیرمحمدی
تحریریه: داود خدابخش