1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

هشتاد سال آواز؛ هفتاد سال تنبک

۱۳۹۹ آبان ۱۶, جمعه

۱۶ آبان ۱۲۸۹؛ ۱۱۰ سال پیش در چنین روزی ملوک ضرابی در تهران زاده شد. می‌گفت: «همیشه ضربی و شاد خواندم ولی هیچگاه مطربانه کار نکردم.»

https://p.dw.com/p/3kw80
Molouk Zarabi
عکس: Ghadimiha.com

پدر ملوک ضرابی بازرگان بود: «پدرم فوق العاده خوب می‌خواند. هر صبح بعد از نماز، دعای دوازده امام را می‌خواند و اگر یک روز نمی‌خواند، همسایه‌ها می‌آمدند در خانه و می‌گفتند: ما امروز صدای حاج‌‌آقا را نشنیده‌ایم. مثل این است که چیزی گم کرده‌ایم.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

نُه ساله بود که به خانه عین‌السلطان از نجیب‌زادگان محل رفت و آمد می‌کرد و بی آنکه خانواده خرسند باشد، آواز می‌خواند: «حسین طاهرزاده از خوانندگان معروف زمان مرا در منزل عین‌السلطان دید و صدایم را شنید. از صدایم خوشش آمد و دو سال به من مشق آواز داد. حاجی‌خان عینالدوله هم در منزل عینالسلطان رفت و آمد داشت، یک سال هم او ضرب زدن و ضربی خواندن را به من یاد داد. یک روز طاهرزاده فرمود: دیگر بس است. یک روز هم حاجی‌خان عین‌الدوله ضرب را بوسید و گفت: من دیگر در مقابل تو ضرب نمی‌زنم و ضربی نمی‌خوانم.»

۱۶ ساله بود که نخستین ترانه‌اش را بر روی صفحه گرامافون ضبط کرد و در همان سال به جامعه نوبنیاد باربد رفت و از آن پس همکاری ماندگاری را با اسماعیل مهرتاش و ارکستر او آغاز کرد.

اگر قمرالملوک وزیری زن پرتوان آواز ایرانی بود، او در اجرای ترانه از نخستین‌ها و سرآمدان به شمار می‌رفت به ویژه که هم به ضرب‌آهنگ توجه ویژه‌ای داشت و هم در تئاتر جامعه باربد، بارها در نقش شیرین و لیلی ظاهر می‌شد و می‌خواند و از ترفندهای تئاترال در ترانه‌خوانی بهره می‌گرفت.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

۲۵ ساله بود که به مناسبت رفع حجاب ترانه "عروس گل" را در "تماشاخانه تهران" را خواند و به این خاطر کتک وحشیانه‌ای از خشک‌اندیشان خورد اما با اراده محکمتری به کار ادامه داد و ترانه "دختران سیروس" از ساخته‌های محمدعلی امیرجاهد را خواند: «دختران سیروس، تا به کی در افسوس، زیر دست مردان، تا به چند محبوس.»

۲۹ ساله بود که با ابوالحسن صبا و اسماعیل مهرتاش برای ضبط چند صفحه به حلب سوریه رفت و دو سال پس از آن وارد رادیو ایران شد: «اولین ترانه‌ای که در رادیو اجرا کردم کیستی ساخته حسین یاحقی بود که مرتضی محجوبی، حبیب سماعی، ابوالحسن صبا و حسین تهرانی با من همکاری می‌کردند و شعرش را حسن سالک سروده بود».

او تا بروز انقلاب ۵۷ با رادیو ایران همکاری داشت و همیشه بخشی از درآمدش را به سازمان‌های خیریه می‌بخشید.

ملوک ضرابی در ۸۹ سالگی در زادگاهش درگذشت.