هدف استاکس‌نت: اخلال در غنی‌سازی اورانیوم ایران
۱۳۸۹ آبان ۲۶, چهارشنبه
استاکس‌نت چه هدفی را دنبال می‌کند؟ به گزارش اشپیگل‌آنلاین، این پرسشی است که کارشناسان، از ماه ژوئيه که این نرم‌افزار مخرب یا «بدافزار» کشف شد مطرح می‌کنند.
به سرعت آشکار شد که این ویروس، تاسیسات هدایتی صنایع ساخت شرکت زیمنس را مورد حمله قرار داده است. اینکه این ویروس چگونه این کار را می‌کرد و چه صدماتی وارد می‌کرد، حتا برای پژوهشگران ویروس‌های اینترنتی ناروشن بود.
اکنون کارشناسان نرم‌افزارهای زیانمند، شیوه‌ی کارکرد ویروس مهاجم را تحلیل کرده و به این نتیجه رسیده‌اند که استاکس‌نت موذیانه‌تر از آن است که تصور می‌شد. این ویروس می‌تواند سال‌های طولانی هدف‌های خود را دستکاری کند، بدون اینکه از خود ردی برجای گذارد.
رمزگشایی با تاخیر
«ولت‌آنلاین» در این زمینه می‌نویسد، پنج ماه پس از خرابکاری استاکس‌نت در تاسیسات هدایتی صنایع، اکنون کارشناسان کد پیچیده‌ی آن را رمزگشایی کرده‌اند. تقریبا‌همه‌ی آنان مطمئن‌اند که استاکس‌نت برای خرابکاری در صنایع اتمی ایران و بويژه تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم ساخته و پخش شده است.
این ویروس از برنامه‌ای چندلایه و پردردسر ساخته شده که از نقاط ضعف کامپیوتر مورد هدف استفاده می‌کند. کارشناسان شرکت سیمانتک که از تولیدکنندگان نرم‌افزارهای ایمنی است، کشف کرده‌اند که استاکس‌نت دور گردش انبوهه‌های غنی‌سازی اورانیوم را مختل می‌کند. دستگاه‌هایی که این برنامه بطور ویژه برای آن‌ها ساخته شده، در سراسر جهان فقط در فنلاند و ایران به کار می‌روند.
شرکت سیمانتک همچنین در سایت اینترنتی خود توضیح داده که حتا ترکیب کامپیوترهایی که این برنامه فقط کار آن‌ها را مختل می‌کند، حاکی از همین واقعیت است. در سایت یادشده، با یک فیلم ویدیویی، جزئیات کارکرد استاکس‌نت نمایش داده شده است.
کارکرد موفق این ویروس در تاسیسات هدایتی برای غنی‌سازی اورانیوم، کیفیت مواد سوخت هسته‌ای غنی‌شده را از طریق اخلال در دور گردش موتورهایی خاص تحت تاثیر قرار می‌دهد. نتیجه‌‌ای که از این اختلال حاصل می‌شود، اورانیوم کم‌ارزش است.
رمزگشایی از استاکس‌نت و مرزبندی دقیق هدف‌های آن، بار دیگر گمانه‌زنی درباره‌ی سازنده‌ی این برنامه را دامن خواهد زد. «ولت‌آنلاین» نوشته که تاکنون بیشترین گمانه‌ها متوجه سرویس‌های مخفی اسرائيل و آمریکا بوده است.
«بدافزاری فوق‌العاده»
به گزارش «اشپیگل‌آنلاین»، کارشناسان متفق‌القول‌اند که استاکس‌نت نرم‌افزاری فوق‌العاده است. هزینه‌ی ساخت آن میلیون‌ها دلار تخمین زده می‌شود. تیم برنامه‌ریزی آن قطعا بزرگ بوده است. فقط کسب دانش در این زمینه که چگونه می‌توان از حفره‌های ایمنی برنامه ویندوز استفاده کرد، هزینه‌هایی هفت رقمی دربرداشته است. ولی این هزینه‌ها میسر کرده‌اند که استاکس‌نت بتواند حتا از تازه‌ترین نرم‌افزارهای ایمنی عبور کند و بدون جلب توجه وارد کامپیوتر مورد نظر شود.
در جریان اخلال در برنامه‌ی اتمی جمهوری اسلامی، این نرم‌افزار زیانمند، بسیار پیچیده عمل کرده است. به گفته‌ی کارشناسان سیمانتک اگر چه استاکس‌نت توانسته مخفیانه وارد ۱۰۰ هزار کامپیوتر بشود، ولی تنها هنگامی فعال می‌شود که بتواند شرایط معینی را بیابد.
اینکه آیا استاکس‌نت ماموریت خود را آغاز کرده یا نه، هنوز روشن نیست. مقامات جمهوری اسلامی تاکنون اختلالات در برنامه‌ی اتمی ایران را تکذیب کرده‌اند. شرکت سیمانتک معتقد است که می‌توان رد پیدایش استاکس‌نت را دست‌کم تا ژوئن سال ۲۰۰۹ تعقیب کرد.
از ماه اوت همان سال، شمار سانتریفوژهای آماده‌ی کار در ایران به گونه‌ای دراماتیک کاهش یافت، در حالی که همزمان شمار کل سانتریفوژها در این کشور افزایش یافته بود. این امر حاکی از آن بود که در روند غنی‌سازی اورانیوم ایران، مشکلاتی با سانتریفوژها بروز کرده و مقامات ایرانی می‌کوشند از طریق راه‌اندازی سانتریفوژهای جدید، به جای سانتریفوژهای از کار افتاده، این مشکلات را برطرف سازند.
کارشناسان سیمانتک معتقدند که ماموریت استاکس‌نت هر چه بوده، باید آن را نقطه‌ی عطفی در تاریخ تکامل نرم‌افزارهای زیانمند ارزیابی کرد، نقطه‌ی عطفی که دیگر به این زودی‌ها تکرار نخواهد شد. اشکال استاکس‌نت در آن است که ماه‌هاست کشف شده و درباره‌ی آن بطور علنی صحبت می‌شود. در حالی که قرار بود سال‌ها پنهان بماند و تاثیر بگذارد. براین پایه، کارشناسان می‌گویند که استاکس‌نت هر چه بوده، ناکام مانده است. این نرم‌افزار مانند «ماموری مخفی» بوده که لو رفته است، دست‌کم بخشی از فعالیت‌های آن.
BM/YK