1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

نگارگر نگاره‌های روی شيشه

۱۳۹۹ آذر ۲۱, جمعه

۹۱ سال پيش در چنين روزی مهيندخت عظيما در تهران زاده شد. می‌گفت: «نقاش بايد نقاش زمانه خودش باشد و فقط ايده و گوشه‌ای از سبك‌‌های قديمی را بگيرد.»

https://p.dw.com/p/3mYYq
Iran Künstlerin Mahindokht Azima
عکس: ILNA

مادر مهيندخت عظيما نقاش بود و می‌گفت اين هنر را از او به ارث برده، به ويژه كه با رنگ روغن و اكريليك و خودآموز آغاز كرد.

۲۵ ساله بود كه رشته نقاشی را در دانشكده هنرهای زيبای دانشگاه تهران به پايان رساند و به دانشگاه ويوابهارتی هند رفت. ۲۹ ساله بود كه به مدت ۱۲ سال آموزگار نقاشی دبيرستان‌های تهران شد، سپس در دانشگاه بركلی آمريكا يك دوره "استن گلاس" گذراند و آثاری مانند آينه و لوستر ساخت. او

او به طور اتفاقی نقاشی پشت شيشه را گسترش داد: «تا سال ۱۳۴۸ (۴۰ سالگی) كارم نقاشی معمولی بود. بعد به آبادان رفتم. آنجا سيل جاری شد به عنوان دبير سازمان زنان آبادان برای سركشی به مناطق شهری و روستايی رفتم. در برخی منازل نقاشی‌هايی آويزان بود كه پشت شيشه كشيده شده بودند. تصميم گرفتم اين سبك را تجربه كنم. اولين نمايشگاه در سال ۱۳۵۰ در گالری سيحون ترتيب يافت.»

اين نقاشی از چين به ايران آمده و در دوره صفويه رايج شد. اين سبك با ويترای تفاوت دارد و ارتباطی با گذر نور ندارد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در آثار او گرايش قوی به طبيعت ديده می‌شود: «طبيعت منبع اصلی الهام من برای خلق نقاشی‌های پشت شيشه است. در اين كارها ضمن اينكه سعی كرده‌ام مدرن باشم و علايق خود را نمايش دهم، همچنان ارتباط اين هنر را با پيشينه خود حفظ كردم و رد پايی از موضو‌ع‌های سنتی نقاشی پشت شيشه هم در كارم ديده می‌شود.»

پيش از عظيما هيچ نقاش زنی در اين زمينه فعاليت نكرده بود: «همواره تلاش كردم در كار نوگرايی داشته باشم. بهتر است از تقليد كارهای زمان قاجار و كپی‌برداری اجتناب كرد. به نظر من هر هنرمندی بايد هر روز كار تازه ای را تجربه كند.»

او نقاشی پشت شيشه را به روی شيشه آورد و اين‌گونه متحول كرد: «بعد از اينكه چند كار شيشه‌‌ام شكست، كار روی شيشه نشكن "فلكس گلاس" را شروع كردم.»

۲۰ اثر او در بنياد ايران‌شناسی و دو اثرش در موزه هنرهای معاصر قرار دارند. او برای اثر اهدايی به اينديرا گاندی نامه تشكری از نخست‌وزير هند دريافت كرد و در بلژيك، فرانسه، بوسنی، تركيه و همچنين در دانشگاه هاروارد نمايشگاه داشت.

۷۴ ساله بود كه شورای ارزش‌يابی هنرهای سنتی، نشان درجه يك هنری و دكترای افتخاری به او داد. مهیندخت عظیما تا ۸۵ سالگی فعاليت هنری داشت و مجموع آثار و زنذگی‌نامه‌اش در كتاب "تماشاگر رويا" آمده است.

مهيندخت عظيما در ۹۰ سالگی در تهران درگذشت.