نوسان قیمت نفت و پیش‌بینی سیر نزولی آن
۱۳۸۷ مهر ۲۹, دوشنبه
در روز دوشنبه (۲۰ اکتبر، ۲۹ مهر) قیمت نفت پس از یک سیر نزولی، دوباره رو به بالا رفت. قیمت یک بشکه نفت (= ۱۵۹ لیتر) نوع مشهور به WTI در آمریکا برای تحویل در ماه نوامبر به ۷۴ دلار و ۹۹ سنت رسید که در مقایسه با قیمت روز جمعه‌ی گذشته (۱۷ اکتبر) به میزان ۲ دلار و ۱۴ سنت افزایش داشته است. در همین فاصله قیمت نفت دریای شمال برای تحویل در ماه دسامبر با یک دلار و ۵۹ سنت رشد، به ۷۱ دلار و ۱۹ سنت رسید.
علت افزایش مجدد قیمت نفت
خبرهای اخیر در مورد قیمت نفت، همه در مورد کاهش آن بوده‌اند، کاهش پس از یک دوره‌ی شگفت‌انگیز افزایش تا حد بشکه‌ای ۱۵۰ دلار.
کارشناسان علت افزایش مجدد قیمت نفت در روز دوشنبه را تصمیم اوپک در مورد کاهش تولید نفت می‌دانند. این موضوع را به تازگی شکیب خلیل، وزیر نفت الجزایر و رئیس کنونی اوپک اعلام کرده است. کارتل اوپک در برگیرنده ۱۲ کشور است که در مجموع ۴۰ درصد نفت مصرفی جهان را استخراج می‌کنند. شکیب خلیل گفته است که اوپک حدود ۵ /۱ تا ۲ میلیون بشکه از میزان صادرات خود خواهد کاست تا از این طریق با کاهش قیمت نفت مقابله کند. تصمیم قطعی در این مورد در اجلاس اوپک در روز جمعه‌ی آینده (۲۴ اکتبر) در مقر این سازمان در وین خواهد بود.
کاهش تولید نفت اوپک در چند مرحله
سیدمحمدعلی خطیبی طباطبایی ، نماینده‌ی ایران در هئیت عامل اوپک، در مصاحبه‌ای با "ایرنا" حتا از احتمال کاهش تولید روزانه‌ی نفت اوپک به میزان ۳ میلیون بشکه در روز سخن گفته است. او گفته است: «ارقام مختلف کاهش تولید بین اعضای اوپک مطرح است و این بین یک تا ۳ میلیون بشکه در روز می باشد.» خطیبی طباطبایی در مورد این که آیا کاهش تولید روزانه به میزان ۳ میلیون بشکه محتمل است، چنین توضیح داده است: «اگر یکباره ۳ میلیون بشکه نفت از تولید اوپک کم شود، بازار خود را جمع خواهد کرد. اما احتمال دارد این کاهش در چند مرحله صورت گیرد و به نظر می رسد اوپک در مرحله اول برای کاهش تولید یک میلیون بشکه نفت آمادگی داشته باشد.»
نگرانی اوپک
اوپک در نشست ماه گذشته‌ی خود تصمیم گرفت تولید نفت را کاهش داده و آن را به حد سپتامبر سال گذشته برساند. این تصمیم منجر به کاهش تولید نفت به میزان ۳۰۰ هزار تا ۴۰۰ هزار بشکه در روز شد. ولی این امر باعث نشد که قیمت نفت سقوط نکند. اقتصاد اعضای وابستگی تام به نفت دارد. از این رو سقوط قیمت نفت، نگرانی اوپک را برانگیخته است. تصمیم به برگزاری نشست اضطراری جمعه‌ی آینده، از این نگرانی ناشی شده است.
در اصل قرار بود، اجلاس آتی اوپک در ۱۸ نوامبر باشد. نماینده‌ی ایران در اوپک در مصاحبه با ایرنا، در مورد این تغییر تاریخ چنین توضیح داده است: «شرایط بازار نفت خوب نیست و ۱۸ نوامبر زمان دیری برای تصمیم گیری بود. لذا تلاش‌هایی صورت گرفت که این نشست زودتر برگزار شود.» او در ادامه گفته است که در ماه دسامبر نیز اوپک جلسه‌ای خواهد داشت. خطیبی طباطبایی افزوده است: «با توجه به شرایط کنونی بازار نفت احتمال برگزاری نشست‌های اضطراری با فواصل زمانی کم برای بررسی وضعیت بازار نفت و تصمیم‌گیری وجود دارد.»
بحث در مورد سیر آتی قیمت نفت
برخی کارشناسان در دوره‌ی افزایش قیمت نفت، حتا معتقد بودند که قیمت هر بشکه نفت خام ممکن است به ۲۰۰ دلار برسد. به عنوان نمونه، کلادیا کمپرت (Claudia Kempert)، کارشناس شناخته‌شده‌ی آلمانی، سه ماه پیش چنین آینده‌ای را برای قیمت نفت پیش‌بینی کرده بود. او پس از اینکه به خاطر این پیش‌بینی غلط مورد انتقاد قرار گرفت، در مقاله‌ای در "دی ولت"، اصل را بر پیش‌بینی‌ناپذیر بودن قیمت نفت گذاشت و استدلال کرد، چون عامل‌های مختلفی در تعیین قیمت نفت دخیل‌اند، از تکنولوژیک گرفته تا سیاسی، پس نمی‌توان با قطعیت نظر داد که نوسان قیمت نفت چه سیری را طی میکند.
کلادیا کمپرت، عامل مهم افزایش قیمت نفت در دوره‌ی اخیر را پایین بودن ارزش دلار می‌داند. مقابله با خسارت ناشی از این امر، باعث می‌شود که کشورهای صادر کننده‌ی نفت، بهای آن را بالا برند.
کارشناسان از بحران مالی بین‌المللی آغاز شده در آمریکا نیز به عنوان عاملی مؤثر در بالا رفتن قیمت نفت نام می‌برند. بحران مالی باعث می‌شود که سرمایه‌گذاری از حوزه‌هایی که ناامن تشخیص داده می‌شود، به حوزه‌های امن منتقل شود. در دوره‌ی اخیر ذهنیت بازار این بوده است که طلا و نفت مطمئن هستند و به این دلیل در بورس خواهان داشته‌اند. بر این قرار پیش‌بینی می‌شود که اگر بحران مالی بین‌المللی زیر کنترل درآید، بهای نفت کاهش بیشتری خواهد یافت.
ر/ خبرگزاری آلمان، ایرنا، دی ولت، رویترز