1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

نوازنده صد کنسرت در دوزخ

۱۳۹۸ آذر ۵, سه‌شنبه

۲۶ نوامبر ۱۹۰۳؛ ۱۱۶ سال پیش در چنین روزی آلیس هِرتزـ زومِر در پراگ، پایتخت جمهوری چک کنونی زاده شد.

https://p.dw.com/p/3TjFu
Alice Herz-Sommer
عکس: picture-alliance/dpa/Bunbury Films

پدر و مادر آلیس هرتز- زومر کارخانه‌داران توانگر و فرهیخته و سِکولار بودند. سه ساله بود که پای پیانو نشست و پنج ساله که آموزش این ساز را آغاز کرد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

شاگرد باهوش و پرکاری بود و در کنار درس در مدرسه آلمانی، زبان‌های چکی، فرانسوی، و انگلیسی را خوب آموخت.۱۶ ساله بود که جوان‌ترین عضو آکادمی موسیقی پراگ شد و از همان زمان به برگزاری کنسرت‌هایی در چکسلواکی و آلمان پرداخت.

می‌گفت: «بچه که بودم از مادرم می‌پرسیدم ما چه هستیم؟ یهودی، چکی یا آلمانی؟ می‌گفت: »راستش خودم هم نمی‌دانم.»

۳۶ ساله بود که اشغالگران آلمانی مادر ۷۲ ساله‌اش را به اردوگاه کار و مرگ تِرزيِنشتات بردند: «پس از مدتی افسردگی جانکاه تحمل محرومیت از همه حقوق اجتماعی، گویی یک صدای درونی ندا داد که هیچ چیز جز ۲۴ اِتود سخت‌نواز شوپن در این روزها به تو کمک نمی‌کند. از آن هنگام همه قطعه‌هایی که در کنسرت‌ها نواختم را از بر کردم.»

یک سال پس از دستگیری مادرش خودش را هم با همسر و فرزند سه ساله‌اش به آن اردوگاه بردند. روزها تا حد مرگ کار می‌کرد و شب‌ها برای حفظ ظاهر و نمایش به نهادهای بین المللی، به دستور نازی‌ها برای بیماران و زندانیان در ارکستر اردوگاه پیانو می‌نواخت.

 تا پایان جنگ جهانی دوم و رهایی یهودیان از چنگ نازی‌ها بیش از صد کنسرت در آن اردوگاه برگزار کرد.

۴۴ ساله بود که به اسرائیل نوپا مهاجرت کرد و در آنجا صدها شاگرد را آموزش داد.

۸۳ ساله بود که در لندن اقامت گزید و تا ۹۲ سالگی در کنسرت‌ها شرکت فعال داشت و همه قطعه‌ها را از بر می‌نواخت. حتی هنگامی که پس از آن دو انگشتش از کار افتادند، قطعه‌ها را با هشت انگشت دیگر تمرین می‌کرد.

می‌گفت: «موسیقی خداگونه‌ای است که اگر هر روز به آن بپردازی به راز عمر دراز پی برده‌ای.»

آلیس هرتزـ زومر در ۱۱۰ سالگی در لندن درگذشت.