1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

نقش رابطه جنسی و سکس در بقای اصلح و انتخاب طبیعی

۱۴۰۰ تیر ۷, دوشنبه

به استثنای موجودات تک‌سلولی و حیوانات آبزی، لقاح در موجودات دیگر عموما از طریق رابطه جنسی بین نر و ماده صورت می‌گیرد. پژوهشگران می‌پرسند که در سیر تکامل زیست در جهان چه نیازی به عمل جنسی برای تولید مثل وجود دارد؟

https://p.dw.com/p/3vhNM
Grosse Wespendickkopffliege
عکس: picture-alliance/blickwinkel/F. Hecker

تولید مثل در تک‌سلولی‌ها از طریق تکثیر صورت می‌گیرد و پدیده رابطه جنسی در بین بی‌مهرگان آبزی و ماهی‌ها و عروس‌های دریایی نیز به عنوان مثال وجود ندارد.

تولید مثل در عروس‌های دریایی در آب و بدون نزدیکی دو گونه نر و ماده صورت می‌گیرد. عروس دریایی ماده تخمک‌های خود را در آب رها می‌کند و عروس دریایی نر نیز اسپرم خود را در آب تخلیه می‌کند. عمل لقاح بدون ارتباط این دو در آب صورت می‌گیرد.

پرسشی که ذهن پژوهشگران را مدت‌ها به خود مشغول داشته این است که اگر تولید مثل به این شکل ممکن است، پس چرا در چرخه تکامل موجودات زنده دیگر نیاز به رابطه جنسی بین دو گونه نر و ماده وجود دارد.

به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

اخیرا پژوهشگران سوئدی پاسخی برای این پرسش یافته‌اند. بدیهی است که باروری یک نسل از موجودات ماده با کمک اسپرم‌های یک نر وجود دارد. از این رو، تعداد زیاد نر در یک گونه چه نقشی در تولید مثل ایفا می‌کند؟

وجود نرهای متعدد و عمل رابطه جنسی برای آنچه داروین از آن تحت عنوان "انتخاب طبیعی" یاد کرده بود، یا آنچه هربرت اسپنسر آن را "بقای اصلح" خوانده بود، از اهمیت بسیاری برخوردار است.

دشواری عمل جنسی و لقاح در بین موجودات زنده و همچنین رقابت شدید بین گونه‌های نر برای نزدیکی با گونه ماده عملا باعث تصحیح ژنتیکی در موجودات می‌‌شود و مانع از تکثیر ژن‌های ضعیف در آن نوع از موجودات می‌گردد.

به سخن دیگر، انتخاب طبیعی نوعی انتخاب جنسی است. انتخابی که تاثیر آن را شاید نتوان در یک یا دو نسل مشاهده کرد. انتخابی که در درازمدت راه به بهبود آن گونه از موجودات می‌برد.

در آزمایشگا‌ه‌ها صحت این موضوع در لقاح مصنوعی و سویه‌های جدید ناشی از آن ثابت شده است. ژن‌های خاص در لقاح  مصنوعی عملا باعث بهبود کیفیت تولید مثل می‌شود.

پرسش پژوهشگران اما ناظر بر این بوده که آیا چنین روندی در طبیعت نیز صحت دارد؟ آیا رابطه جنسی در بقای اصلح موثر است؟دانشمندان سوئدی بر روی گونه‌ای از حشرات تحقیق کرده و ۱۶ شاخه ژنتیکی آن‌ها را در چند نسل مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده‌اند که در طبیعت نیز رابطه جنسی در تکامل و بهبود کیفیت ژنتیکی این موجودات نقش مهمی ایفا می‌کند.