نظر دو کارشناس درباره انتقال مسئولیت مذاکرات هسته‌ای به وزارت خارجه
۱۳۹۲ شهریور ۱۵, جمعه
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از نهایی شدن تعیین تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران خبر داده، ولی از اعضای تیم مذاکرات هسته‌ای اسمی نیاورده است. پیش‌تر حسن روحانی مسئولیت ادامه مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی را رسما به وزارت امور خارجه واگذار کرد.
در همین زمینه رضا تقی‌زاده استاد روابط بین‌الملل دانشگاه گلاسکوی لندن به دویچه وله می‌گوید تغییر مسئولیت مذاکرات هسته‌ای ایران از شورای عالی امنیت ملی به وزارت امور خارجه نشان می‌دهد نگاه امنیتی ایران به گفت‌وگوهای اتمی تغییر کرده است. او می‌گوید: «این تغییر نشان می‌دهد عوامل سیاسی و اقتصادی در مذاکرات اتمی آینده نقش بسیار بااهمیت‌تری از ملاحظات امنیتی گذشته خواهند داشت.»
به گفته این کارشناس مسائل هسته‌ای، مفهوم این تغییر آمادگی ایران برای دادن امتیاز در مذاکرات در صورت گرفتن امتیازهای کافی است.
رضا تقی‌زاده ادامه می‌دهد: «این سیاست در طول هشت سال گذشته تعقیب نمی‌شد. ایران اصرار داشت به هر قیمتی برنامه‌های اتمی‌اش را ادامه دهد. حتی به قیمت احاله‌ی پرونده ایران به شورای امنیت و تحمل تحریم‌ها و قطعنامه‌ها. ولی حالا با وضعیت بحرانی اقتصاد ایران ، این نگاه امنیتی تغییر پیدا کرده است. حالا هم عوامل سیاسی کارگزار مذاکرات هستند و هم هدف‌های سیاسی تعیین‌کننده‌‌ی مسیر دیپلماسی اتمی ایران است.»
آن‌طور که رضا تقی‌زاده می‌گوید حسن روحانی با متمرکز کردن مذاکرات هسته‌ای در وزارت خارجه، تمرکز این امور را از نظر اداری بیش‌تر از پیش کرده است که این امر به سرعت تعامل در مذاکرات با گروه ۱ + ۵ و جامعه‌جهانی می‌افزاید.
در همین زمینه خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران "ایرنا"، جمعه ۱۵ شهریور ۱۳۹۲ از تماس تلفنی محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خبر داده و نوشته است: «کاترین اشتون با محمدجواد ظريف وزير امور خارجه ايران در حاشيه نشست سازمان ملل متحد كه سپتامبر امسال برگزار می‌شود، در باره مذاكرات هسته‌ای متوقف شده، مذاكره خواهد كرد.»
مهران براتی: ظریف با تایید خامنه‌ای وزیر امور خارجه شده است
مهران براتی تحلیل‌گر مسايل سیاسی در آلمان در گفت‌وگو با دویچه وله محمدجواد ظریف را فرد مناسبی برای مسئولیت مذاکرات هسته‌ای با غرب می‌داند و به سابقه وی اشاره می‌کند. براتی می‌گوید: «ایشان در گذشته همیشه زبان خشن آقای خامنه‌ای را در زبان نرم دیپلماتیک در صحنه‌ی سازمان ملل متحد ترجمه کرده است. در گذشته و در مواردی از بحران‌های بین‌المللی ایشان مورد مشاوره‌ی سیاست‌مداران آمریکایی هم قرار گرفته بود.»
مهران براتی واگذاری مسئولیت وزارت خارجه به محمدجواد ظریف را با تایید رهبر جمهوری اسلامی ایران می‌داند و می‌گوید: «آقای ظریف به‌عنوان کسی در نظر گرفته شده که می‌تواند در قالب و با زبان دیپلماتیک امروزی به افکار و سیاست‌های مورد نظر آقای خامنه‌ای عمل کند.» براتی شرایط اقتصادی ایران را نیز دلیل دیگری برای چرخش در سیاست بین‌المللی جمهوری اسلامی می‌داند و به‌این نکته اشاره می‌کند که علاوه بر کاهش شدید درآمدهای نفتی، امسال دولت تنها برابر نیمی‌از بودجه پیش‌بینی شده خود را در اختیار دارد.
این تحلیل‌گر مسايل سیاسی معتقد است که سیاست هسته‌ای ایران به وضعیت اقتصادی و سیاست منطقه‌ای و بین‌المللی حکومت ایران گره زده شده است. براتی می‌گوید: «آقای خامنه‌ای می‌داند که باید به یک شکلی با جامعه جهانی کنار بیاید. برای این منظور آقای ظریف فرد مناسبی‌ست و به همین دلیل هم دیگر احتیاج به شورای امنیت ملی ندارد که تصمیمات مربوط به مذاکرات هسته‌ای را بگیرد.»
آخرین دور مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱ + ۵ فروردین‌ماه ۱۳۹۲ در آلماتی قزاقستان برگزار شد و بدون رسیدن به نتیجه‌ای مشخص پایان یافت.