1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

نخستين ناشر زن پس از انقلاب

۱۳۹۹ خرداد ۱۵, پنجشنبه

پانزده خرداد ۱۳۹۱؛ هشت سال پيش در چنين روزی سيما كوبان در پاريس درگذشت. نوشته است: «نويسندگان بر اين باورند كه نور لازمه زندگی است.»

https://p.dw.com/p/3dETg
عکس: raahak

سيما كوبان در سال ۱۳۱۸ در تهران زاده شد. پدر و مادرش فرهيخته و به زبان فرانسه آشنا بودند.

۱۸ ساله بود كه پس از گذراندن دبيرستان به پايتخت بلژیک رفت و در دانشكده سلطنتی هنرهای زيبای بروكسل طراحی، نقاشی، حكاكی و مجسمه‌سازی خواند.

۳۶ ساله بود كه از دانشگاه پاريس دكترای جامعه‌شناسی گرفت و به تهران بازگشت و استاد نقاشی در دانشكده هنرهای زيبا و سرپرست بخش هنرهای حجمی دانشگاه تهران شد.

پس از انقلاب شرايط برای كادر آموزشی پيش از انقلاب سخت شد.

۴۱ ساله بود كه از دانشگاه تهران اخراج شد و در راستای روشنگری و پشتيبانی از آزادی بيان چهار جلد كتاب با عنوان "چراغ" تألیف کرد. او در این مجموعه آثاری از احمد شاملو، سعیدی سیرجانی، فریدون آدمیت، محمدعلی سپانلو، مهدی اخوان ثالث، منصور اوجی، اسماعیل خویی، پرتو نوری علا، بهرام بیضایی، و خودش گرد آورد:

«چراغ، مجموعه‌ای است از آثار نويسندگان و هنرمندانی كه معتقدند بايد گفت و نوشت و منتشر كرد، هرچند كه شب تيره باشد. اين نويسنگان معتقدند نور لازمه زندگی است.»

او نخستين زنی است كه پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ يک انتشاراتی به نام "دماوند" بنيان نهاد تا جُنگ "چراغ" را منتشر كند و توانست چهار جلد از پنج جلد آن را به دست خوانندگان علاقه‌مند برساند.

۴۶ ساله بود كه به خاطر نشر كتاب "نقد جباريت" اثر مانِس اشپِربِر دستگير و "دماوند" تعطيل شد و اگرچه پس از مدت كوتاهی آزادش كردند ولی ديگر اجازه نشر به او ندادند.

او سپس با شركت‌های تبليغاتی تصويری و شهرداری تهران برای زيباسازی شهر همكاری كرد.

۵۵ ساله بود كه به همراه ۱۳۳ نويسنده ديگر بيانيه "ما نويسنده‌ايم" را امضا و به سانسور گسترده در ايران اعتراض كرد.

يک سال پس از آن ايران را به سوی استراسبورگ فرانسه ترک گفت و در آنجا به تدريس در دانشگاه و برگزاری نمايشگاه‌های نقاشی و طراحی پرداخت.

۶۰ ساله بود كه بخشی از بدنش از كار افتاد اما به تلاش‌های فرهنگی و هنری خود ادامه داد.

او در بسياری از نگاره‌هايش نبردهای طبقاتی را بازتاب می‌داد.

سيما كوبان در ۷۳ سالگی در پايتخت فرانسه درگذشت.