عمران خان: درگیری نظامی با ایران برای ما فاجعه خواهد بود
۱۳۹۸ دی ۲۶, پنجشنبه
اینس پل، سردبیر دویچه‌وله در اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان، با عمران خان، نخست‌وزیر این کشور، گفتگو کرده است.
اینس پل: آقای نخست‌وزیر شما احتمالاً یکی از دشوارترین پست‌های سیاسی جهان را دارید. کشور شما تلاش می‌کند روابط خود با ایالات متحده آمریکا و چین را حفظ کند. تصمیم پکن برای سرمایه‌گذاری در پاکستان بی‌تردید بر روابط شما با واشنگتن تأثیر می‌گذارد. کشور شما با افغانستان و ایران هم‌مرز است. این وضعیت را چگونه مدیریت می‌کنید؟
عمران خان: من وارد دنیای سیاست شدم چون بر این باور بودم که پاکستان پتانسیل بالایی دارد. من در دورانی بزرگ شدم که پاکستان سریعترین رشد اقتصادی آسیا را داشت که الگویی در زمینه توسعه و پیشرفت در دهه ۱۹۶۰ میلادی به شمار می‌رفت. اما ما از این مسیر منحرف شدیم. دلیل پیوستن من به سیاست، احیای آن پتانسیل است.
ما از نظر جغرافیایی در وضعیت دشواری قرار داریم و باید در روابط خود با کشورهای مختلف تعادل ایجاد کنیم. به عنوان مثال عربستان سعودی یکی از بزرگترین دوستان پاکستان است و هر زمان که ما نیاز به کمک داشته‌ایم دست ما را گرفته است. اما ما با ایران هم همواره رابطه خوبی داشته‌ایم. بنابراین وقوع درگیری نظامی میان عربستان و ایران برای پاکستان فاجعه‌بار خواهد بود. در نتیجه ما تمام تلاش خود را به کار گرفتیم تا اطمینان حاصل کنیم که روابط بین این دو کشور رو به وخامت نمی‌رود. ما در منطقه‌ای هستیم که تحمل یک درگیری نظامی دیگر را ندارد.
از سوی دیگر وضعیت افغانستان هم مطرح است. پاکستان با تمام نیروی خود برای برقراری صلح در افغانستان تلاش می‌کند. افغانستان در ۴۰ سال گذشته خسارت‌های بسیاری را متحمل شده است. امیدواریم که طالبان، آمریکایی‌ها و دولت افغانستان به صلح برسند.
اینس پل: سال گذشته، تنش میان هند و پاکستان به آستانه جنگ کشیده شد. از زمانی که نخست‌وزیر هند در کشمیر وضعیت ویژه اعلام کرده وضعیت بدتر شده است. دولت شما برای کاهش تنش چه می‌توان بکند؟
عمران خان: من نخستین سیاستمداری بودم که به جامعه جهانی درباره آنچه در هند رخ داد، هشدار دادم. هند به دست سیاستمدارانی افتاده که ایدئولوژی افراطی دارند. ایدئولوژی ملی‌گرایی هندی که سال ۱۹۲۵ در این کشور متولد شد، از نازی‌های آلمان الهام گرفته است و بنیان‌گذاران آن به برتری نژادی اعتقاد داشتند. درست همانطور که ایدئولوژی نازی‌ها بر پایه نفرت از اقلیت‌ها بنا شده بود، این ایدئولوژی هم بر پایه نفرت از مسلمانان و اقلیت‌های دیگر از جمله مسیحیان استوار است.
این برای هند یک فاجعه است. برای همسایگانش هم همینطور. این ایدئولوژی پشت ترور مهاتما گاندی بزرگ بود. حال یک کشور مسلح به بمب اتمی دست کسانی افتاده که پیرو این ایدئولوژی افراطی هستند. کشمیر بیش از پنج ماه در محاصره بوده است.
اینس پل: آیا حاضرید در مورد این موضوع‌ها با نخست وزیر هند گفتگو کنید؟
عمران خان: من بعد از تصدی پست نخست‌وزیری پاکستان تلاش کردم تا با دولت هند و نخست وزیر مودی وارد گفتگو شوم و در نخستین سخنرانی‌ام به عنوان نخست وزیر هم گفتم كه اگر هند یک گام پیش برود، ما برای حل اختلافات، دو گام به سمت آنها برخواهیم داشت. اما خیلی زود برایم روشن شد که هند به دلیل حاکم بودن ایدئولوژی کنونی به پیشنهاد من پاسخ نمی‌دهد. سال گذشته در ماجرای کشمیر و اینکه هند کشمیر را ضمیمه خاک خود خواند، آن‌هم در حالیکه در چند قطعنامه سازمان ملل تأکید شده که کشمیر منطقه‌ای مورد مناقشه بین پاکستان و هند است، روشن شد که دولت هند چه سیاستی در پیش گرفته است.
اینس پل: آقای نخست وزیر منتقدان بسیاری می‌گویند وضعیت حقوق بشر در بخش تحت کنترل پاکستان در کشمیر هم خوب نیست. چه پاسخی به آنها می‌دهید؟
عمران خان: این را خیلی راحت می‌توان فهمید. ما ناظرانی از هر كجای دنیا که بخواهید، دعوت می‌كنیم تا از بخش تحت کنترل پاکستان در کشمیر بازدید کنند و سپس به بخش تحت کنترل هند بروند. بگذارید آنها تصمیم بگیرند.
اینس پل: اما اعتراض علیه دولت پاکستان هنوز در کشمیر مجاز نیست. در نتیجه نمی‌توان گفت واقعاً آزادی بیان وجود دارد.
عمران خان: در کشمیر انتخابات آزاد و عادلانه برگزار می‌شود و مردم دولت خود را انتخاب می‌کند. دولت آنها مانند هر دولت دیگری مشکلات خود را دارد. اما همانطور که گفتم، اجازه دهید ناظرانی را از سراسر جهان دعوت کنیم. من به شما اطمینان می‌دهم که آنها می‌توانند از بخش پاکستان در کشمیر بازدید کنند اما مجاز نخواهند بود به بخش هند بروند.
اینس پل: شما همانطور که سال گذشته در سازمان ملل متحد گفتید،از آزادی مردم کشمیر دفاع می‌کنید. فکر نمی‌کنید توجه جامعه جهانی به مطالبات شما بیشتر خواهد شد اگر به مردم بخش تحت کنترل پاکستان در کشمیر اجازه دهید، اگر اعتراض دارند بدون ترس آن را بیان کنند.
عمران خان: اجازه دهید مردم کشمیر خود تصمیم بگیرند که چه می‌خواهند. پاکستان آماده برگزاری همه‌پرسی در کشمیر است. بگذارید آنها تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند کنار پاکستان باشند یا می‌خواهند مستقل شوند.
اینس پل: شما هم فکر می‌کنید جامعه بین‌المللی توجه چندانی به درگیری کشمیر ندارد؟
عمران خان: متأسفانه، بله. شما نوع توجه رسانه‌ها به اعتراضات هنگ کنگ را در نظر بگیرید. تراژدی کشمیر بسیار ناگوارتر است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اینس پل: فکر می‌کنید علت آن چیست؟
عمران خان: متأسفانه منافع تجاری برای کشورهای غربی اهمیت بیشتری دارد. هند بازار بزرگی برای آنهاست و به همین علت واکنش آنها نسبت به وضعیت هشت میلیون نفر ساکنان کشمیر و همچنین وضعیت اقلیت‌ها در هند اندک است. اصلاح قانون شهروندی در هند آشکارا ضد حقوق اقلیت‌هاست، به ویژه ۲۰۰ میلیون مسلمان این کشور. سکوت جهان در تمام این موارد عمدتا به دلیل منافع تجاری است.
از نظر استراتژیک هم هند قرار است وزنه‌ای برای ایجاد توازن مقابل چین باشد و به همین دلیل شما رویکرد کاملاً متفاوتی نسبت به این دو درگیری مشاهده می‌کنید.
اینس پل: فکر می‌کنید آلمان و اتحادیه اروپا چه می‌توانند انجام دهند؟
عمران خان: من فکر می کنم آلمان می‌تواند نقش بزرگی داشته باشد. آلمان قویترین کشور اروپاست و سهم بزرگی در اتحادیه اروپا دارد. من هنگام گفتگو با صدراعظم آنگلا مرکل تلاش کردم این مسائل را برای او توضیح دهم. به ویژه درباره آنچه در هند رخ می‌دهد و او در واقع در هنگام بازدید از هند در مورد این مسائل اظهاراتی داشت.
اینس پل: وضعیت کنونی مذاکرات صلح افغانستان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
عمران خان: فکر می‌کنم طرفین به سمت آتش بس حرکت می‌کنند. ما امیدواریم که مذاکرات ایالات متحده آمریکا و طالبان موفقیت‌آمیز باشد. با انتخاب مجدد رئیس جمهور اشرف غنی دولت جدیدی در افغانستان روی کار آمده است.
صلح در افغانستان فرصت‌های تجاری بسیاری را در آسیای میانه فراهم کنید و این کشور می‌تواند برای ما هم یک شاهراه اقتصادی باشد. اگر در افغانستان صلح حاکم شود، شهروندان ما در مناطق هم مرز افغانستان هم سود خواهند برد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
اینس پل: شما مطمئناً می‌توانید برای موفقیت مذاکرات به ایالات متحده آمریکا کمک کنید. روابط شما با طالبان در حال حاضر چگونه است؟
عمران خان: پاکستان نقش خود را در مذاکرات صلح ایفا کرده است. پس از یک ماجرای گروگانگیری، با تلاش‌های پاکستان دو تن از سه زندانی غربی آزاد شدند. ما نفوذ خود را برای تأثیرگذاری در هر زمینه‌ای که ممکن است، به کار گرفتیم.
اینس پل: شما به وضعیت حقوق بشر در کشمیر و هند انتقادهای بسیاری دارید، اما وقتی صحبت از چین و جامعه مسلمان اویغورها می‌شود مداخله نمی‌کنید. چرا؟ شما به وضوح تلاش می‌کنید در جهان اسلام میانجیگری کنید، پس چرا در مورد سرکوب اویغورها توسط حکومت چین، صراحت بیشتری به کار نمی‌برید؟
عمران خان: خوب، عمدتا به دو دلیل. اول اینکه آنچه در هند رخ می‌دهد با آنچه ظاهراً برای اویغورها در چین اتفاق می‌افتد، قابل مقایسه نیست. ثانیا چین متحد و دوست نزدیک ماست . چین در بحران اقتصادی پاکستان که دولت من از دولت‌های پیشین به ارث برده، و در سخت‌ترین شرایط به ما کمک کرده است. بنابراین ما ترجیح می‌دهیم در این موارد به طور خصوصی با چین صحبت کنیم، چون اینها موضوعات حساسی هستند.