نبوغ و جنون در یک نفس؛ مارادونا به روایت تصویر

دیگو آرماندو مارادونا در سن ۶۰ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت. او که به باور برخی‌ها بهترین فوتبال تاریخ محسوب می‌شود، در خانه‌اش چشم از جهان فرو بست. اشک سوگ تنها در چشمان مردم زادگاهش، آرژانتین حلقه حلقه نزده، بلکه فوتبال دوستان سراسر جهان در ماتم فرو رفته‌اند.

مارادونا فعالیت خود را از باشگاه آرژانتیونس جونیروز آغاز کرد و سپس به باشگاه محبوب پدرش، بوکا جونیروز در بوئنوس آیرس پیوست. او در همان سال ۱۹۸۱ به همراه این باشگاه قهرمان آرژانتین شد. چندی نگذشت که مرزهای آراژنتین برای مارادونا کوچک شد و او با پیوستن به باشگاه صاحب نام بارسلونا راهی اروپا شد تا فصل تازه‌ای را آغاز کند.

اف ث بارسلونا برای خریدن مارادونا در سال ۱۹۸۲ مبلغ ۳ / ۷ میلیون دلار پرداخت کرد که در آن زمان رقمی بی‌سابقه بود. مارادونا اما در بارسلونا طعم خوشبختی را نچشید. بین او و اودو لاتک، سرمربی آلمانی بارسلونا پیوسته بحث و مشاجره درمی‌گرفت. از آن گذشته تفریح و شب‌گذرانی در بارسلونا مارادونا را مشغول کرده بود. او سرانجام پس از سه سال بارسلونا را ترک کرد؛ تصمیمی که شاید بهترین گام زندگی‌اش بوده باشد.

مارادونا در سال ۱۹۸۴ میلادی در ازای ۲۴ میلیون مارک که در آن زمان رکورد محسوب می‌شد، به باشگاه ایتالیایی ناپولی پیوست. این باشگاه تا آن زمان طعم قهرمانی را نچشیده و در فصل پیش از آن حتی در آستانه سقوط به لیگ دسته دوم قرار داشت. مارادونا بین سال‌های ۱۹۸۴ و ۱۹۹۱ بزرگ‌ترین موفقیت‌های باشگاهی خود را جشن گرفت، از جمله کسب قهرمانی لیگ ایتالیا در سال‌های ۱۹۸۷ و ۱۹۹۰ و همچنین جام یوفا در سال ۱۹۸۹.

مارادونا در شهر ناپل به یک قهرمان مردمی بدل شد، اما به خاطر ولنگاری‌های متعدد هم خبرساز بود، از جمله در پی مصرف کوکایین و داشتن ارتباط با مافیا. مارادونا به تمام و کمال از زندگی لذت می‌برد، البته در مواردی با پشت سر گذاشتن مرزهای عرف و قانون. البته این مسایل حاشیه‌ای سبب نشد که به محبوبیت او لطمه‌ای بخورد.

ناپلی‌ها عاشق مارادونا بودند چون او نیز مانند آنان در کودکی فقیر بود. هر بار ناپولی در خانه بازی داشت، ۸۰ هزار تماشاگر مشتاق در ورزشگاه این شهر گرد می‌آمدند تا مارادونا را ببینند. تماشاگران روی پارچه‌ای که در ورزشگاه ناپولی آویخته بود نوشته بودند: «گرسنگی با مارادونا ‌تحمل‌پذیر‌تر است». رد پای مارادونا را در هر گوشه و کنار ناپل می‌توان دید، شهری که مردمانش از "دیگوی مقدس" سخن می‌گویند.

میشل پلاتینى (چپ)، ستاره‌ بزرگ فوتبال فرانسه که در سال‌هاى ۱۹۸۳ و ۱۹۸۴ دو بار پیاپى بهترین فوتبالیست جهان شناخته شد، در آن دوران مى‌گفت: «مارادونا با یک پرتقال همان کارى را مى‌کند که من با توپ فوتبال مى‌کنم.» ضربه‌هاى آزاد مارادونا از پشت محوطه‌ جریمه به اندازه‌اى خطرناک بود که هوادارانش پیش از زدن ضربه، فریاد گل سر مى‌دادند.

جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک جام جهانی مارادونا بود. او در این تورنمنت توانست برای دومین بار عنوان قهرمانی فوتبال جهان را برای آرژانتین به ارمغان آورد. گلی که او در مرحله یک چهارم نهایی مقابل انگلیس با دست به ثمر رساند، به "دست خدا" شهرت یافته است. او که در نقطه اوج فعالیتش بود به عنوان بهترین بازیکن جام جهانی ۱۹۸۶ انتخاب شد.

یکی از تلخ‌ترین لحظات برای ماردونا شکست در فینال جام جهانی ۱۹۹۰ مقابل آلمان بود. گیدو بوخوالد، ملی‌پوش آلمان در این دیدار مانند سایه به دنبال ماردونا بود و موفق شد در این پیکار سرنوشت‌ساز او را خنثی کند. آلمان با تک‌گل آندراس برمه از نقطه پنالتی آرژانتین را یک بر صفر شکست داد و قهرمان جهان شد. تصویر: ماتئوس، کاپیتان آلمان می‌کوشد مارادونا را دلداری دهد.

مارادونا در سال ۱۹۹۲ به باشگاه اسپانیایی اف ث سویا پیوست و مدتی بعد نیز در آرژانتین به فعالیت‌های باشگاهی خود ادامه داد. او اما در نیمه نخست دهه ۹۰ میلادی بیشتر به خاطر مسایل غیرورزشی خبرساز شد، از جمله در فوریه ۱۹۹۴ به خاطر تیراندازی به سوی خبرنگارانی که جلوی ویلای او تجمع کرده بودند. او در پی این عمل به ۳۴ ماه حبس تعلیقی محکوم شد.

مارادونا در ۲۵ اکتبر ۱۹۹۷ آخرین بازی را در پیراهن بوکا جونیروز انجام داد و فعالیت‌ حرفه‌ای خود به عنوان بازیکن را پایان داد. او پیش از آن به خاطر دوپینگ ۱۵ ماه از حضور در صحنه فوتبال محروم شده بود. مارادونا در۳۰ اکتبر همان سال رسما اعلام کرد که از فوتبال خداحافظی می‌کند. بوکا جونیورز باشگاهی ماند که قلب مارادونا برای آن می‌تپید: تصویر از او در سال ۲۰۰۸ در یکی از بازی‌های این باشگاه.

مارادونا علیرغم آنکه تجربه چندانی در زمینه مربی‌گری نداشت، در اکتبر سال ۲۰۰۸ سرمربی‌گری تیم ملی فوتبال آرژانتین را بر عهده گرفت. تیم ملی آرژانتین در مرحله یک‌چهارم نهایی جام جهانی ۲۰۱۰ تحت هدایت او با نتیجه ۴ بر صفر از آلمان شکست خورد. مارادونا در ژوئیه همان سال از مقام سرمربی‌گری تیم ملی برکنار شد. او بعدها نیز نتوانست موفقیت چندانی به عنوان سرمربی کسب کند. تصویر: مارادونا و مسی.

مارادونا پس از پایان فعالیت خود به عنوان سرمربی همچنان خبرساز ماند، خواه به خاطر دیدار با سیاستمدارانی چون فیدل کاسترو و هوگو چاوز و خواه به خاطر مصرف مواد مخدر و الکل در پارتی‌های شبانه.

در سال‌های گذشته گمانه‌زنی‌های متعددی در باره وخامت وضعیت جسمی و روانی او جریان داشت. گفته می‌شد که او به خاطر افسردگی دارو مصرف می‌کند و به بیخوابی دچار است. چاقی از دیگر مشکلاتی بود که ماردونا از آن رنج می‌برد. ماردونا در اوایل نوامبر ۲۰۲۰ مورد عمل جراحی قرار گرفت، اما در نهایت نتوانست مسیر بهبودی را بپیماید و سرانجام در روز ۲۵ نوامبر بر اثر ایست قلبی درگذشت.