1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

ناميده همين نام سزاوارش بود

۱۳۹۹ شهریور ۳, دوشنبه

سوم شهريور ۱۳۵۹؛ ۴۰ سال پيش در چنين روزی علی اصغر حكمت در تهران درگذشت. او بيش از ۶۰ سال خاطرات روزانه نوشته است.

https://p.dw.com/p/3hOUX
عکس: qudsonline

علی اصغر حكمت در سال ۱۲۷۱ در شيراز زاده شد.

مادرش باسواد و از خانواده‌ای فرهيخته و پدرش پيشكار مالياتی بود: «خداوند متعال برای من در زمان طفوليت و در سن شباب معلم‌های متعدد و اساتيد دانشمند و كتاب‌های خطی و چاپی فراهم ساخت و من در مهد پدر مقدمات فارسی، عربی و زبان انگليسی را فرا گرفتم.»

۱۱ ساله بود كه نخستين شعرش را سرود: «آسمان پالوده‌سازی می‌كند / غم به چشمم اشک‌سازی می‌كند»

۱۶ ساله بود كه به نوشتن خاطرات روزانه‌اش "روزنامه حيات" پرداخت و اين كار را با چند وقفه كوتاه تا یک سال پيش از درگذشتش ادامه داد كه با عنوان‌هايی چون "ره‌آغاز حكمت" و ره‌انجام حكمت" به كوشش محمد دبيرسياقی چاپ شده‌اند.

۲۲ ساله بود كه به تهران رفت تا تحصيلات خود را هم در رشته‌های قديم مانند فقه و علوم معقول و هم در دانش‌های نوين و زبان انگليسی در كالج آمريكایی‌ها تكميل كند.

۲۶ ساله بود كه دبير زبان انگليسی دبيرستان‌های تهران شد و ۲۹ ساله بود كه به خدمت دولتی (اداره كارگزينی) وارد شد.

۳۸ ساله بود كه به پاريس رفت و در دانشگاه سوربن ادبيات خواند: «روزانه ۱۶ ساعت به خواندن و نوشتن و استماع زبان فرانسه مشغول بودم.»

سه سال بعد ليسانس گرفت و به ايران بازگشت، اما تحصيل را متفرقه ادامه داد و به درجه دكتری رسيد.

۴۱ ساله بود كه وزير معارف (آميزه‌ای از آموزش و پرورش، آموزش عالی و فرهنگ و هنر) شد و پيشنهاد گشايش دانشگاه تهران را طرح و اجرا كرد و نخستين سرپرست آن بود.

افزون بر اين، كتابخانه ملی و ورزشگاه امجديه را بنياد نهاد و هزاره‌های فردوسی و ابن سينا و همايش‌های سعدی و حافظ را برگزار كرد.

او يكی از پركارترين سياستمداران و اديبان زمان خود بود و وزير هفت وزارتخانه و سفير ايران در هند شد و چندين مقام افتخاری و رسمی مانند سرپرستی يونسكو در ايران، استادی دانشگاه تهران و مديريت مجله "فروغ تربيت" و "وزارت خارجه" را داشت.

در كنار اين كارها تأليف‌ها و ترجمه‌های بسياری مانند ترجمه "تاريخ ادبيات" ادوارد براون "از سعدی تا جامی" و "سرزمين هند" را به چاپ رساند.

۸۵ ساله با بروز انقلاب ۵۷ بيمار و زمين‌گير و فراموش شد و در دفتر خاطراتش نوشت: «الا ای كه عمرت ز هشتاد و پنج / فزون رفت در درد و اندوه و رنج / خدا گر به "حكمت" ببندد دری / بر آن در زند قفل محكم‌تری»

علی اصغر حكمت در ۸۸ سالگی در تهران درگذشت.