موضوع ایران در هشتمین کنگره جهانی برای لغو مجازات اعدام

کنگره جهانی علیه مجازات اعدام روز سه‌شنبه ۱۵ نوامبر (۲۴ آبان) با حمایت و تدارک دولت آلمان و حضور نمایندگان بیش از ۱۲۵ کشور برای مدت سه روز آغاز به کار کرد. وزیران امور خارجه و دادگستری آلمان با سخنرانی خود این کنگره را افتتاح کردند.

مارکو بوشمان، وزیر دادگستری فدرال از حزب دموکرات‌های آزاد (لیبرال‌ها) در نطق افتتاحیه خود گفت: «در دولت فدرال، ما لغو مجازات اعدام در سراسر جهان را به عنوان یک دستور کار می‌دانیم».

به اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

آنالنا بائربوک، وزیر امور خارجه آلمان نیز در نطق افتتاحیه خود لغو جهانی مجازات اعدام را برای اجرا پیشنهاد کرد. دو کشور آفریقایی، زامبیا و لیبریا، لغو قریب‌الوقوع این مجازات را اعلام کردند.

کنگره جهانی علیه مجازات اعدام برای اولین بار در آلمان برگزار می‌شود. این رویداد چهار روزه توسط سازمان غیردولتی Ensemble Contre la Peine de Mort ("با هم علیه مجازات اعدام") سازماندهی شده است.

آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان در سخنرانی خود گفت که آلمان مجازات اعدام را تحت هر شرایطی رد می‌کند.

بربوک افزود که دولت آلمان با "نگرانی شدید" شواهدی را دنبال می‌کند که چگونه از این نوع مجازات به طور فزاینده‌ای در کشورهای خودکامه به عنوان ابزار سرکوب "برای ارعاب دگراندیشان" سوء‌استفاده می‌شود - از جمله در ایران.

وزیر خارجه آلمان گفت در حال حاضر می‌توان شاهد بود که به‌ویژه دولت‌های خودکامه "از مجازات اعدام علیه بدترین جنایات استفاده نمی‌کنند، بلکه برای مجازات انسان‌ها استفاده می‌کنند، زیرا از نظر آن‌ها، این انسان‌ها خطاکاران را دوست دارند یا فقط نظر خود را بیان کرده‌اند".

خانم بربوک در سخنرانی خود به ایران اشاره کرد، جایی که چند روز پیش برای اولین بار حکم اعدام در ارتباط با اعتراضات علیه رهبری این کشور صادر شده است "و رژیم دیگر تظاهرکنندگان را تهدید به اعدام می‌کند".

بربوک در عین حال ابراز خشنودی کرد که شمار کشورهایی که هنوز مجازات اعدام را اعمال می‌کنند به یک اقلیت رو به کاهش بدل شده است. او این روند را حاوی این پیام دانست که کارزار بی‌نتیجه نیست و باید ادامه یابد.

 افزایش شمار اعدام به رغم کاهش کشورهایی که چنین مجازاتی اعمال می‌کنند

رئیس دستگاه دیپلماسی آلمان منکر آن نشد که جرائم سنگین را باید با مجازات‌های سنگین پاسخ گفت، ولی این به گفته او به این معنا نیست که باید خون را با خون شست یا به سیاست چشم در برابر چشم روی آورد و برای جانی که از دست رفته جان دیگری را گرفت. بربوک چنین رویکردی را در تناقض با درک و دریافت‌های جوامع دمکراتیک از انسانیت و حق و حرمت انسانی دانست.

او اولین گام در حذف کامل مجازات اعدام از قوانین کیفری جهان را یک موراتوریوم یا توقف اجرای چنین احکامی از سوی همه آن ۸۰ کشوری دانست که همچنان مجازات اعدام در آنها کم و بیش رایج است.

وزیر خارجه آلمان همچنین در شبکه تلویزیونی "ولت" گفت که این کنگره "همچنین نشانه‌ای برای رهبری ایران است که ما به احکام اعدامی که در آنجا صادر می‌شود، با دقت نگاه می‌کنیم".

به گفته وزارت امور خارجه فدرال، هنوز ۸۰ کشور وجود دارند که در آنها مجازات اعدام صادر می‌شود. هنوز در ۵۵ کشور حکم اعدام اجرا، اما تعداد آنها به تدریج کمتر می‌شود.

 بنا بر داده‌های سازمان عفو بین‌الملل سال ۲۰۲۱ مجموعاَ ۵۷۹ مورد اعدام در ۱۸ کشور  جهان ثبت شده است که ۲۰ درصد بیشتر از سال قبل از آن است. البته رقم واقعی اعدام‌ها بالاتر است، به خصوص که چین که موارد زیادی از اعدام را انجام می‌دهد آنها را ثبت و رسانه‌ای نمی‌کند. بالاترین رقم اعدام ثبت یا تحقیق‌شده در سال ۲۰۲۱ مربوط به ایران است که به ۳۱۴ مورد می‌رسد.

"مجازاتی که خطا در آن غیرقابل جبران است"

مارکو بوشمن، وزیر دادگستری آلمان در مراسم افتتاحیه کنگره، استدلال طرفداران مجازات اعدام را رد کرد. او گفت: «مجازات اعدام بیرحمانه است. اعدام همیشه خطر خطای قضایی را در بر دارد که دیگر قابل جبران نیست.»

وزیر دادگستری آلمان افزود، "تاکنون ثابت نشده که حکم اعدام فایده بیشتری در قیاس با ارعاب بهتر از طریق حبس را دارد".

یکی از آخرین کشورهایی که مجازات اعدام را لغو کرد جمهوری سیرالئون واقع در در غرب آفریقا بوده است.

محمد لمین تاراوالی، وزیر دادگستری سیرالئون در کنگره برلین از "تصمیم پیشگامانه"‌ای که کشورش گرفته بود صحبت کرد. تاراوالی گفت: «با پایبندی به مجازات اعدام، مخالفان خود را در حالت تسلیم مداوم نگه می‌دارید، و این چیزی نیست که ما می‌خواهیم.»

وزیران دادگستری زامبیا و لیبریا در برلین اعلام کردند که به زودی مجازات اعدام در کشورهایشان لغو خواهد شد. مولامبو هایمبه، وزیر دادگستری زامبیا گفت: «در ماه دسامبر، مجازات اعدام از قانون حذف خواهد شد. زامبیا می‌خواهد عضو بعدی جنبش جهانی لغو مجازات اعدام باشد».

آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان از این کشورها به خاطر "تصمیم شجاعانه" تشکر کرد. در همان زمان به شکایت افزود که مجازات اعدام همچنان "در دموکراسی‌ها و همچنین در دیکتاتوری‌ها" اجرا می‌شود. او در این رابطه در کنار ایران، از چین، بلاروس، آمریکا، ژاپن، اندونزی و هند نیز نام برد.

به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

این سیاستمدار حزب سبزهای آلمان اعتراف کرد: «الغای مجازات اعدام بسیار دشوار است و بارها در افکار عمومی از آن حتا حمایت می‌شود».

آلمان در سراسر جهان برای انزجار از این مجازات مبارزه می‌کند.

وزارت امور خارجه آلمان به مناسبت برگزاری این کنگره جهانی اعلام کرد: «مجازات اعدام یک نوع مجازات غیرانسانی و شکلی بی‌رحمانه از مجازات است.» و می‌افزاید: «آلمان تحت هر شرایطی آن را رد می‌کند و همراه با شرکای خود در سراسر جهان برای لغو آن تلاش می‌ورزد.»