موضوع اعتلای اقتصادی در کانون کارزار انتخاباتی آمریکا
۱۳۸۶ دی ۲۹, شنبهپرسش این است که چنین برنامهای میخواهد از چه کسی در جامعهی آمریکا پشتیبانی کند؟
«رکود»
حتا اگر کسی نمیخواهد واژهی «رکود» را در آمریکا بر زبان آورد، جرج بوش رییسجمهوری این کشور، این کار را روز جمعه (۱۸ ژانویه) به صراحت انجام داد. وی گفت که خطر یک رکود اقتصادی کاملا آشکار است. توصیهی جرج بوش، یک برنامهی اعتلایی چند میلیارد دلاری است. وی خواستار تسهیل مالیاتی است، ولی نخست باید با کنگرهی آمریکا در اینباره به توافق برسد.
از سوی دیگر، سیاستمداران آمریکا بر سر یک موضوع اساسی اختلاف نظر دارند: پولی را که قرار است خرج شود تا دوباره وارد چرخهی اقتصاد گردد، باید از جیب چه کسانی بیرون کشید؟ رقابت بر سر ارائهی یک برنامهی اعتلایی درست، با شدت در جریان است.
همزمانی بحران و انتخابات
هنگامی که بحران اقتصادی با سال انتخابات همزمان میشود، صدای سیاستمداران نگران هم اوج میگیرد. به همان نسبت، آمادگی برای هزینههای دولتی نیز افزایش مییابد. بر این پایه، جرج بوش روز جمعه (۱۸ ژانویه) چارچوبی برای یک برنامهی اعتلایی تعیین کرد. وی گفت: «این بسته باید به اندازهی کافی بزرگ باشد، حدود یک درصد تولید ناخالص داخلی ما. این بسته باید بر پایهی تسهیلات مالیاتی گسترده استوار و از نظر زمانی محدود باشد»
معنای این سخن بوش آن است که وی میخواهد اقتصاد آمریکا را با یک آمپول مالی به ارزش حدود ۱۰۰ میلیارد یورو و از گذر تسهیلات مالیاتی برای شرکتها و افراد خصوصی رونق بخشد. شرکتها میبایست از این گذرگاه وسیعا سرمایهگذاری کنند و با به دست آوردن سفارشات تازه، محل اشتغال فراهم سازند. افراد خصوصی میبایست با گرفتن هدیهی مالیاتی، کاری کنند که در هر صورت با میل میکنند: یعنی خرید. تا اینجا همه بر سر این موضوع توافق دارند، ولی مساله بر سر جزییات است: تسهیلات مالیاتی دقیقا برای چه کسی؟
وعدههای میلیاردی
هیلاری کلینتون، یکی از نامزدهای دمکراتها برای انتخابات ریاست جمهوری، در پیام تلویزیونی خود اعلام کرد که نگرانیها و تنگناهای کسانی را که از کساد اقتصادی آسیب دیدهاند جدی میگیرد. وی خواهان کمکمالی دولت، بابت هزینهی سوخت به خانوادههاست. وی همچنین خواستار سرمایهگذاریهای عمومی در برنامههای صرفهجویی انرژی و پس دادن مالیاتهاست. رقیب وی بارک اوباما پیش از هر چیز خواستار تسهیل مالیاتی برای لایههای اجتماعی با درآمد پایین و متوسط و نیز پرداختی یکباره به مردم از محل بیمههای اجتماعی است.
هر دو اردوی دمکراتها و جمهوریخواهان نمیخواهند در سال انتخابات در چشم گزینشگران به عنوان سدی در برابر برنامهی اعتلایی به نظر آیند. در کارزار انتخاباتی آمریکا، وعدههای میلیاردی داده میشود. جان مککین، نامزد جمهوریخواهان، بابت این وعدههای حزب دمکرات هشدار میدهد و میگوید: «شما از دمکراتها خواهید شنید که بگذارید ۷۰ یا ۸۰ میلیارد دلار به اقتصاد تزریق کنیم. دوستان، فکر این را بکنید که چه کسی میخواهد این پول را بپردازد. این پول از چاپخانهی مطبوعاتی بیرون نمیآید، بلکه از جیبهای شما بیرون میآید».
ولی در حال حاضر، این جرج بوش جمهوریخواه است که از هدیهای مالیاتی بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار سخن میگوید. البته هنوز کسی نمیداند این هدیه برای کیست؟
ینز بُرشـِرس (Jens Borchers) / رادیو دویچه وله