موضوع آمریکا و سپاه پاسداران – تحلیلها و واکنش‌ها در تهران • مصاحبه
۱۳۸۶ مرداد ۳۰, سه‌شنبه
دویچه‌وله: آقای سحرخیز می‌توانید جمعبندی به‌دست بدهید از موضعگیری‌های احزاب سیاسی در ایران نسبت به «سازمان تروریستی» خواندن سپاه پاسداران توسط آمریکا؟
عیسی سحرخیز: یک جمعبندی کامل، هنوز به نظر من زود است. ولی بعضی از احزاب که جلسه‌ای داشتند، در دفتر سیاسی‌شان جلسه‌ای تشکیل بدهند، در این مسئله موضعگیری کرده‌اند و عمدتا حزب مشارکت و حزب اعتماد ملی در این مسیر کار کردند. بحث محکوم‌کردن این اقدام از طرف جریانهای تندرو و جنگ‌طلب آمریکا نگاه مشترک است و اینکه یک نهاد رسمی یک کشور را در میان گروههای تروریستی قراردادن بعنوان یک کار بدیع با هدف بحرانی‌کردن شرایط در واقع در این بیانیه‌ها دیده شده است. مشارکت در بیانیه‌ای که داده که مسئله را مطرح کرده است که آمریکایی‌ها دنبال این هستند و اقدامشان نشانه‌ی اراده‌ی آنها برای بحرانی‌کردن هرچه بیشتر اوضاع منطقه و اختلافات فیمابین ایران و آمریکاست که به ورطه‌های عمیق‌تر و دشوارترکردن حل منازعه از طریق مسالمت‌آمیز دنبال می‌کنند. در بیانیه‌ی دفتر سیاسی "حزب اعتماد ملی" یک تحلیل وجود دارد و در آنجا وضعیت گذشته را مطرح می‌کند و هدفی را که آمریکایی‌ها و بويژه نئوکانها دنبال این هستند که در دنیای یک قطبی، بعد از اینکه دشمنی را نداشتند، دشمن‌تراشی می‌کنند را مطرح کرده است و همچنین شکست آمریکایی‌ها در عملیات نظامی که انجام دادند در افغانستان و بويژه عراق و این نوع اقدام را یکنوع فرافکنی درنظر گرفته‌اند که در جهت بحرانی‌کردن شرایط صورت گرفته است.
دویچه‌وله: گروههای ملی- مذهبی چه موضعی گرفته‌اند؟
عیسی سحرخیز: هنوز آنچه من دیده‌ام، موضعگیری رسمی نبوده و طبیعتا باید منتظر بود و نگاه آنها را دید. ولی مسلماً می‌شود پیش‌بینی کرد که آنها هم این اقدام را به‌گونه‌ای محکوم خواهند کرد. احتمالا به تحلیل مواضعی که در درون جریان سپاه می‌تواند وجود داشته، که آن را بعنوان یک ابزار سیاسی می‌بیند، اشاره خواهند کرد. در بیانیه‌ای که از جانب مشارکت هم مطرح شده است به‌گونه‌ای، بدون اینکه بخواهد این مسئله باز بشود، این صحبت مطرح شده که از مسئولین عالیرتبه‌ی کشور خواسته شده است که با توجه به این هشدارهایی که نیروهای دلسوز داده‌اند در مورد این وضعیتی که دارد در کشور روز به روز بحرانی‌تر می‌شود به این مسئله توجه بکنند و اینکه کشور در شرایط ويژه قرار دارد و ممکن است منافع ملی ما در معرض مخاطرات جدی قرار بگیرد. با این مقدمه این بحث را مطرح کرده‌اند که مسئولان کشور و دلسوزان نظام واجب است تا با تدبیر و درایت تمام و پرهیز از تشدید بحران تلاش کنند تا با اتخاذ خط مشی صحیح و با درنظرگرفتن منافع ملی مسیر بهتری را در سیاست خارجی کشور اتخاذ کنند.
دویچه‌وله: پس به نظر می‌آید که احزاب ایران انتقاد به سپاه پاسداران را انتقاد به دولت آقای احمدی‌نژاد یا کل نظام جمهوری اسلامی می‌بینند؟
عیسی سحرخیز: ببینید، در واقع هیچ کسی در ایران نیست که سپاه را بعنوان یک ارگان نظامی کشور که وظیفه‌ی دفاع از مرزها و تمامیت ارضی ایران دارد و همینطور جایگاه والایی که در جنگ تحمیلی داشت و فرماندهان ارزشمندی که بسیاری شهید شدند و بسیاری الان معلول شده‌اند و بهرحال جان خودشان را و همه امکانات خودشان را در راه کشور از دست دادند، آنها را توجه نکنند. ولی یک بحثی هست. خیلی‌ها هم اشاره می‌کنند به وصیتنامه‌ی امام که سپاه را وارد بازیهای سیاسی نباید کرد و نظامی‌ها وارد مسایل سیاسی نشوند و این بحث را می‌کنند که سپاه بعنوان یک حزب سیاسی باید در خدمت ملت باشد، بجای اینکه در خدمت یک جریان سیاسی خاص و نباید بعضی از جناحهای درون سپاه از بدنه‌ی سپاه که در واقع در انتخابات هم نشان دادند در دوران اصلاحات که ۸۰درصدشان به اصلاحات رای دادند، می‌خواهند یک نوع سوءاستفاده‌های خاصی را بکنند. این مباحث مطرح است که سپاه به وظایف اصلی خودش بپردازد. این نگرانی و دغدغه وجود دارد که یک جریان سیاسی خاص بخواهد از سپاه استفاده‌ی سیاسی بکند و این در واقع برخلاف آن وصیتنامه‌ای است که امام هم مطرح می‌کند که سپاه نباید وارد مسایل سیاسی بشود. در عین‌حال پایه‌های سیاست خارجی که آقای احمدی‌نژاد دارد دنبال می‌کند، به گونه‌ای هست که یک نوع دشمنی‌ها را دارد دامن می‌زند، بجای اینکه سیاست تنش‌زدایی را دنبال بکند، ایران را می‌کشد به ورطه‌ی درگیری‌هایی که اکثریت قریب‌به‌اتفاق ملت ایران طالب چنین ماجرایی نیستند.
دویچه‌وله: برخی از تحلیلگران در آمریکا، آنچنانکه از جمله در هفته‌نامه‌ی «تایم» می‌خوانیم، می‌گویند که افکار عمومی آمریکا را دارند آماده می‌کنند برای قبول درگیری نیروهای نظامی آمریکا و سپاه پاسداران که حتا بتواند زمینه‌ای برای جنگ وسیعتر باشد بین دو کشور، یا حداقل بمباران. افکار عمومی ایران الان در چه وضعیتی است؟
عیسی سحرخیز: افکار عمومی ایران سالهاست که این بحث را و این انتظار را دارد. اگر خاطرتان باشد، یک زمانی صحبت می‌کردند حتا پیش از عملیات نظامی آمریکایی‌ها در عراق که هدف نظامی بعدی ایران خواهد بود. همواره ایران این احتمال را می‌دهد که آمریکایی‌ها بخواهند دست به بحرانی‌ترکردن منطقه بزنند و عملیات نظامی را دنبال بکنند. وقتی آمریکایی‌ها آن پنج نفر ایرانی را در اربیل گرفتند، دوباره یک هشدار در ایران داده شد که حواس مسئولین سیاسی و نظامی کشور باید باشد که این پوست هندوانه‌ای را که آمریکایی‌ها می‌اندازند و می‌خواهند یک نوع دشمن‌تراشی را در جهان توجیه بکنند، این پوست هندوانه آنها را در واقع نلغزاند و همیشه افکار عمومی هم خب این مباحث را دنبال می‌کند و فکر می‌کند آمریکایی‌ها دشمنی خودشان را در قبال مردم ایران کنار نگذاشته‌اند، مخصوصا الان که در سیاستهای منطقه‌ای‌شان شکست خورده و جریان جنگ‌طلب به‌گونه‌ای پیروزی خودش را در انتخابات ریاست جمهوری آینده در گروه موفق نشان‌دادن مسایل عراق می‌بیند، یکنوع فرافکنی می‌خواهد انجام بدهد و مردم هم این را می‌دانند و به همین دلیل هست که تاکید می‌کنند در شرایطی که یک جریانی منتظر بهانه است و درگیری نظامی، باید مسئولین با درایت بیشتری به مسایل نگاه بکنند و وارد این بازیهای جنگ‌طلبانه نشوند.
دویچه‌وله: یعنی طبیعتا مردم امیدوارند که به چنین جایی نکشد؟
عیسی سحرخیز: مردم، مسلم است! اکثریت قریب‌به‌اتفاق مردم ایران و حتا مسئولین ایران نگاه ضد جنگ دارند و اصلا فکر نمی‌کنند جنگ منافع ملت ایران را بتواند تامین بکند و به این دلیل هم هست که می‌گویند، بهانه‌جویی‌ها و کارهایی را که دیگران می‌کنند ما هم باید حواسمان باشد و خدای ناکرده کاری را نکنیم که مملکت درگیر جنگ یا حتا، زیر ضربات محدود نظامی قرار بگیرد که می‌تواند ساختارهای اقتصادی و نظامی و بنیانی ایران را ضربه بزند و سالهای سال مردم نتوانند آن را جبران کنند.