ممنوعیت سفر بشار اسد به کشورهای اروپایی
۱۳۹۰ خرداد ۲, دوشنبه
وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز دوشنبه (۲۳ مه، ۲ خرداد) در مورد تشدید تحریم‌ها علیه سوریه به توافق رسیدند. به این ترتیب بشار اسد و ۹ شخصیت ارشد سوریه به فهرست افراد تحریمی این کشور افزوده شدند. اتحادیه اروپا حدود دو هفته پیش در مورد بلوکه کردن دارایی‌ها و ممنوعیت سفر ۱۳ مقام عالی‌رتبه سوری، که متهم به دست داشتن در سرکوب معترضان این کشور هستند، توافق کرده بودند.
فرصت از دست رفته‌ی بشار اسد
گیدو وستروله وزیر خارجه آلمان می‌گوید، به بشار اسد امکان داده شده بود با متوقف کردن سرکوب خشونت‌آمیز تظاهرات مسالمت‌آمیز شهروندان سوریه از تدبیرهای تنبیهی اتحادیه اروپا مصون بماند. وستروله که برای رایزنی با همتایان اروپایی خود در بروکسل به سر می‌برد گفت:«رهبر سوریه از این فرصت استفاده نکرد و به اعمال خشونت علیه معترضان ادامه داد.»
جنبش اعتراضی در سوریه که از حدود دو ماه پیش (میانه‌ی ماه مارس) آغاز شد ابتدا اصلاحات سیاسی را محور خواسته‌های خود اعلام می‌کرد. با برخوردهای خشونت آمیز نیروهای امنیتی و نظامیان که تا کنون به کشته شدن صدها نفر انجامیده، کناره‌گیری اسد از قدرت و پایان حکومت حزب بعث به درخواست اصلی معترضان تبدیل شده است. آلمان پیشتر مخالف تحریم رهبر سوریه بود و به همین دلیل با انتقاد شدید برخی از نمایندگان پارلمان اروپا روبرو می‌شد.
تظاهرات علیه اسد در استانبول
برخی از کشورهای اروپایی، از جمله آلمان، انتظار داشتند رژیم بشار اسد به وعده‌های خود برای اصلاحات سیاسی عمل کند. نخست وزیر ترکیه، رجب طیب اردوغان نیز که با دمشق روابط دوستانه‌ای دارد کوشیده است بشار اسد را به پرهیز از برخورد خوشنت‌آمیز با معترضان تشویق کند.
همزمان با نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل، چند صد نفر نیز در میدان تقسیم استانبول گرد آمدند تا نسبت به آنچه «ترور دولتی حکومت بشار اسد» خوانده می‌شود اعتراض کنند. برخی از تظاهرکنندگان اردوغان را متهم می‌کنند در برابر دیکتاتورهای منطقه مواضع دوگانه‌ای داشته است. نخست وزیر ترکیه در ناآرامی‌های اخیر مصر صریحا خواهان کناره‌گیری حسنی مبارک رئیس جمهور سابق این کشور شده بود.
نگرانی ترکیه از بحران سوریه
اردوغان، به رغم انتقاد از رهبران سوریه، همچنان با درخواست کناره‌گیری بشار اسد مخالفت می‌کند. او می‌گوید:«ما بارها اعلام کردیم که اگر رهبران سوریه به درخواست برحق تظاهرکنندگان برای انجام اصلاحات پاسخ مثبت دهند، مشکلات این کشور خیلی ساده‌تر قابل حل خواهد بود.» نخست وزیر ترکیه می‌افزاید:«این خواسته‌ی قلبی ماست که اوضاع سوریه به کشورهایی مانند لیبی شبیه نشود، زیرا چنین شرایطی ما را بسیار نگران می‌کند.»
حدود یک هفته‌ی پیش خبرگزاری فرانسه به نقل از مطبوعات ترکیه گزارش داد، اردوغان از کشورهای غربی خواسته در مورد سوریه با احتیاط بیشتری اقدام کنند. او معتقد است بی‌ثباتی سوریه اوضاع ناآرام منطقه را پیچیده‌تر می‌کند. ترکیه حدود ۸۰۰ کیلومتر مرز مشترک با سوریه دارد و نگران هجوم پناهندگان در صورت ناآرام‌تر شدن اوضاع این کشور است. تشکل‌های حقوق بشری شمار قربانیان حوادث اخیر سوریه را تا ۸۵۰ نفر برآورد می‌کنند.
سرکوب به شیوه حکومت ایران
ناظران معتقدند در صورت بحرانی شدن اوضاع سوریه و وقوع یک جنگ داخلی، نخست وزیر ترکیه بر سر دوراهی بغرنجی قرار خواهد گرفت. در این حالت او مجبور خواهد میان بشار اسد که او را دوست خود می‌داند و مردم سوریه یکی را انتخاب کند.
اردوغان می‌گوید از شروع ناآرامی‌ها تا کنون دوبار با اسد تلفنی صحبت کرده و یک بار نیز رئیس سازمان اطلاعات ترکیه به دمشق اعزام شده است. ظاهرا تلاش‌های ترکیه تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده است.
وزیران خارجه اتحادیه اروپا در نشست امروز خود (دوم خرداد) تحریم‌ها علیه چند کشور دیگر از جمله ایران و لیبی را نیز تشدید کردند. ایران متهم است در سرکوب تظاهرکنندگان سوریه به حکومت این کشور یاری می‌رساند. وزیر خارجه‌ی ایالات متحده آمریکا، هیلاری کلینتون، ۲۷ اردیبهشت، اظهار داشت حکومت سوریه به جای به رسمیت شناختن خواست‌های برحق شهروندان "بدترین شیوه‌های متحدان خود در ایران" را برای سرکوب آنها به کار می‌گیرد.
BK/JT