مقررات کارخانه "چسب هل" خلاف قانون کار است
۱۳۹۶ مرداد ۲۹, یکشنبه
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان آذربایجان شرقی روز یکشنبه (۲۹ مرداد/ ۲۰ اوت) به خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفت: دو نفر از بازرسان این اداره کل، در جریان ارزیابی شرایط شغلی کارگران چسب هل، متوجه انجام تخلفاتی از سوی کارفرمای این واحد صنعتی شدند.
به گفته احد حسینی، نصب بنرهایی در ارتباط با الزامی بودن حضور کارگران چسب هل در مراسم نماز جماعت روزانه و تعیین جرائم نقدی برای غایبان احتمالی از جمله این تخلفات بود. مدیرکل اداره کار آذربایجان شرقی گفته است، پس از مراجعه بازرسان صحت این مسئله تایید و به کارفرما چسب هل تاکید شد تا در زودترین زمان ممکن، نسبت به برچیدن این بنرها و جایگزین کردن آن با تابلوهای دیگر اقدام کند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
مقررات خودسرانه در کارخانه "تولید مواد شیمایی و چسب هل" به تازگی رسانه‌ای و جنجالی شده است. علاوه بر اجبار کارگران برای حضور در مراسم نماز جماعت، شروط استخدام این کارخانه نیز خودسرانه است: «آقایان تنها درصورتی که متاهل باشند اسخدام می‌شوند. خانم‌ها نیز تنها در صورتی که مجرد باشند می‌توانند استخدام شوند!»
و در نمونه‌ای دیگر: «در صورت ازدواج کارکنان خانم، آنان موظف هستند در اسرع وقت موضوع را به مدیریت اطلاع دهند. در صورت تمایل کارفرما، ادامه همکاری خانم‌ها از تاریخ تاهل، آن هم فقط در دوران نامزدی حداکثر یک سال می‌باشد!»
غیر از آنچه در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها در باره مقررات خودسرانه کارخانه هل آمده است، بازرسان اداره کار تبریز موارد دیگری نیز در این کارخانه مشاهده کرده‌اند: برخوردهای انظباطی با کارگران از بابت ریختن زباله و ته‌سیگار، و مازاد مایعات آب‌سردکن و ...
بیشتر بخوانید: "کمدی چسب هل" نماد "اخلاقیات جدید" سرمایه‌داری در ایران
خلیل نظری، صاحب کارخانه، با تصور اینکه کارخانه‌اش "خصوصی" است، فکر می‌کند می‌تواند هر آنچه را که می‌خواهد به کارگران و کارکنان خود تحمیل کند. اما مدیرکل کار استان آذربایجان شرقی می‌گوید، طبق گزارش بازرسان اعزامی در کارخانه چسب هل، ۲۴۰ کارگر مرد و ۹۳ خانم تنها در یک نوبت کاری مشغول کار هستند. بنابراین با این تعداد کارگر، مطابق استانداردهای قانونی، کارگران از حق تشکیل نهادهای صنفی کارگری برخوردار هستند.
به گفته مدیرکل کار استان، مقررات انظباطی حاکم در این واحد تولیدی از جانب کارفرما به صورت خودسرانه و مغایر با قوانین کار و آیین نامه‌ها نوشته شده است بنابراین باید هرچه سریعتر این روند ناصحیح متوقف شود. به گفته او، تا آن زمان بازرسی اداره کار از این کارگاه همچنان ادامه خواهد داشت.
مقررات خودسرانه عمومیت دارد
ظاهرا مقررات حاکم در کارخانه چسب هل، منحصر به‌فرد نیست و کم‌وبیش، پنهان و آشکار، در دیگر محیط‌های کارگری نیز رواج دارد.
علی خدایی، عضو کارگری شورای عالی کار کشور به خبرگزاری ایلنا گفته است: «کارخانه چسب هل را باید یک نمونه از کارخانه‌های ایران دانست. به این جهت که بسیاری از کارگران با وجود برقراری قوانین کار و تامین اجتماعی، ایران امنیت شغلی ندارند و همواره از سوی کارفرما تهدید به واکنش و عکس‌العملی مانند اخراج و جریمه نقدی می‌شوند.»
این فعال کارگری بنرهای نصب‌شده بر دیوارهای کارخانه چسب هل را نشانه‌های آشکار تهدید کارگران به اخراج از سوی کارفرما می‌داند و می‌گوید عدم امنیت شغلی یکی از مسائلی است که فعالان کارگری در سال‌های اخیر به آن اعتراض دارند چراکه یک کارفرما نباید بتواند با وضع قوانین مستقل، فردیت و شخصیت کارگران را زیر سلطه ببرد.
علی خدایی اضافه می‌کند: «قواعد تعجب‌برانگیز حاکم در کارخانه چسب هل، تجسم عینی شرایط آرمانشهری است که توسط موافقان لایحه اصلاح قانون کار به جامعه نوید داده می‌شود.»
اشاره او به قانون کار فعلی کشور است که بسیاری از کارفرمایان آن را کهنه و "ناکارآمد" می‌دانند و خواهان اصلاح آن هستند. قانون کار فعلی ایران در سال ۱۳۶۹ تصویب شده است. در زمان تصویب این قانون کل اقتصاد ایران در دست دولت بود، اما اکنون - دست‌کم در حرف - اقتصاد کشور به سوی کم‌شدن تصدی‌گری دولت پیش می‌رود و مقررات قانون کنونی کار با شرایط جدید سازگار نیست.
از نگاه فعالان کارگری آنچه که کارفرمایان از اصلاح قانون کار و به‌روزسازی آن مد نظر دارند، کم‌کردن حمایت‌های قانونی از کارگران در حوزه‌هایی مانند حداقل دستمزد، قراردادهای کار و شرایط فسخ آنهاست.
علی خدایی در گفت‌وگوی خود با ایلنا تاکید کرده موضوع کارخانه چسب هل ابدا دعوت اجباری کارگران به اقامه نماز جماعت نیست، مسئله این است که ظاهرا در این کارخانه قواعد عجیب و غریبی حاکم است که با شرایط حداقلی پیش‌بینی شده در قانون کار مغایرت دارد.