مقابله امارات با فرار ایران از تحریمهای جهانی
۱۳۸۸ شهریور ۸, یکشنبهامارات متحدهی عربی ایرانیان را به سوی خود جلب میکند. تاجرهای ایرانی به این کشور علاقمندی خاصی نشان میدهند؛ بخصوص به دوبی با آن برجهای سر به فلک کشیدهاش.
دوبی نیز به ایرانیانی که در آنجا سرمایهگذاری میکنند دلبسته است. شمار ایرانیان در دوبی بسیارند. از هر ده شهروند این امیرنشین، یکی ایرانی است. در آنجا یک بیمارستان و چندین مسجد ایرانی امور بهداشتی و دینی ایرانیان را تنظیم میکنند. امارات متحدهی عربی مهمترین طرف بازرگانی ایران شده و گفته میشود که ایرانیان در این کشور بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری کردهاند.
امیرنشین دوبی دروازه ایران به جهان خارج از کشور است. تا مدتهای طولانی این کشور مکانی بود برای فرار ایران از تحریمهای جهانی.
امارات و شرایط ویژه منطقه آزاد تجاری
در "جبل علی" در منطقه آزاد تجاری در دوبی، تاجران این امکان را یافتهاند تا کشتیهای خود را بدون نظارت مقامات گمرکی در بنادر مختلف متوقف سازند. این خواست اکید سران امیرنشین دوبی بوده که در این بنادر هیچگونه نظارتی بر کالاها صورت نگیرد. به همین سبب بود که بسیاری از کشتیهای جهانی خواستار توقف در بنادر دوبی بودند. همین امر بود که سبب شد درآمد اقتصادی این امیرنشین از دریافت هزینههای توقف کشتیهای جهانی به شدت افزایش یابد. دوبی در شرایط کنونی هشتمین بندر بزرگ کانتینر جهان به حساب میآید و بزرگترین بندر تجاری خاورمیانه شمرده میشود.
قاچاق تجهیزات اتمی از راه امارات برای ایران
همین شرایط بدون کنترل بود که سبب شد در سال ۲۰۰۴ میلادی فاش شود که عبدالقدیر خان، پدر بمب اتمی پاکستان، اطلاعات و تجهیزات لازم را برای ساختن بمب اتمی از راه بنادر امارات متحد عربی برای ایران و کره شمالی ارسال کرده است. دو کارخانه در دوبی در این اقدام مشارکت کامل داشتند.
این نکته که اکنون ماموران امارات متحدهی عربی بر مبنای فعالیت سازمانهای اطلاعاتی خود یک کشتی را که سلاحهای کره شمالی را به ایران حمل میکرد توقیف کردهاند، نشانگر آن است که امارات متحدهی عربی دیگر حاضر نیست بنادر خود را به مکانی برای فرار از تحریمهای جهانی تبدیل کند. این اقدام امارات از دو سال پیش آغاز شد و واکنشی بود در مقابل فشارهای شدید آمریکا. در اثر همین فشارها بود که قانونی در امارات به تصویب رسید که بر مبنای آن خروج کشتیهایی که کالاهایشان تهدیدی برای امنیت منطقه و سیاست خارجی امارات محسوب میشود، ممنوع شد. کمی پس از تصویب این قانون بود که مقامات امارات متحدهی عربی فعالیت ۴۰ شرکت را در این کشور ممنوع کردند که به نفع فرار کشورها از تحریمهای جهانی و علیه منع توسعه سلاحهای اتمی فعالیت میکردند.
سیاست هستهای جدید در امارات
اکنون دیگر امارات علاقمندی خاصی دارد که تحریمهای جهانی علیه ایران اجرایی شود. این علاقمندی تا جایی است که این کشور ضرر اقتصادی این اقدام را نیز میپذیرد. در آغاز سال ۲۰۰۹ میلادی قرارداد استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای میان آمریکا و امارات متحدهی عربی منعقد شد. بر اساس این قرارداد، ایالات متحدهی آمریکا به امارات متحدهی عربی یاری میرساند تا استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای در این کشور اجرایی شود. به این ترتیب، امارات متحدهی عربی اولین کشور عربی میشود که این امکان را مییابد تا از انرژی هستهای برق تولید کند و در صورت تحقق این طرح دیگر این کشور ضرورتی برای مصرف نفت و گاز کشور برای تولید انرژی نخواهد داشت.
اما مخالفان این طرح در آمریکا بر این نظرند که امارات متحدهی عربی باید برای جلب نظر آمریکا ابتدا بنادر خود را به مکانی برای فرار ایران از تحریمهای جهانی تبدیل نکند و عبور چنین کالاهایی به ایران ممنوع گردند.
با توقیف یک کشتی که سلاحهای کره شمالی را به ایران حمل میکرد، دیگر مشخص شد که امارات متحدهی عربی تصمیمی جدی برای اجرایی کردن معاهده خود با آمریکا گرفته و مسئولان این کشور بر این نظرند که دیگر بنادر دوبی را نباید در اختیار کشتیهایی قرار دهند که چنین کالاهایی برای ایران حمل میکنند.
عباس کوشک جلالی
تحریریه: بابک بهمنش