مشکلات آموختن زبان آلمانی در شهرستانهای ایران
برای آموختن زبان آلمانی در ایران راههای مختلفی وجود دارد. گذشته از دانشگاهها، مؤسسات آموزشی مختلف یا کلاسهای خصوصی نیز از دیگر راههای یادگیری این زبان هستند. مشکل اما داشتن مدرکی است که مورد تأیید سفارت آلمان باشد. برای این منظور باید آزمونهای تعیین سطح بینالمللی برای این زبان را پشت سر گذاشت. این آزمونها در مؤسسه تحت نظارت سفارت آلمان – مشهور به گوته – یا "انجمن فرهنگی اتریش" (ÖKF) – زیر نظر سفارت اتریش – برگزار میشوند. شرکت در امتحانها اما تنها در تهران ممکن است و در شهرستانها نه تنها این امکان وجود ندارد، بلکه یادگیری زبان آلمانی هم دشواریهای خاص خود را دارد.
طاهره خسروی، فارغالتحصیل رشتهی زبان آلمانی از دانشگاه تهران، مدت هشت سال است که در شهر ساری به آموزش زبان آلمانی مشغول است. وی که در این زمینه تجربه زیادی دارد، ازعمدهترین مشکلات کاری خود میگوید: «منابع آموزشی زبان آلمانی از قبیل کتابخانه، سی دی و فیلمهای آموزشی در شهرستانها کم داریم. آموزشگاه مخصوص این زبان را نداریم، آموزشگاههای موجود غیررسمی هستند و سفارت (آلمان) مدارک تحصیل در این آموزشگاهها را قبول نمیکند. به همین دلیل به هر حال دانشآموزان و دانشجویان ما باید به موسسه زبان زیر نظر سفارت آلمان (مشهور به گوته) یا "انجمن فرهنگی اتریش" بروند. قیمت این کلاسها گران است و به همین دلیل داوطلبان از آموختن زبان منصرف میشوند.
عدم همکاری موسسههای یادشده با معلمان شهرستانها نیز مشکلی دیگر است. کتابهای ما همان کتابهایی هستند که در موسسه گوته تدریس میشود ولی با این حال به دلیل عدمارتباط با انستیتو گوته، کار ما بسیار سختتر است. دانشجوهای من موفق شدند به آلمان بروند ولی با این حال مدت طولانی را به آموزش زبان آلمانی پرداختند و مجبور شدند چند ماهی را در تهران بگذرانند. چون موسسه گوته فقط مدرک خودش را قبول دارد و سفارت آلمان هم تنها این موسسه را به عنوان مرجع رسمی میشناسد».
خانم خسروی در ادامه به قطع شدن برخی از کانالهای تلویزیونی آلمانیزبان در ایران و بسته بودن تالارهای گفتوگوی آلمانی (چَتروم) اشاره کرد. به نظر وی، این امر موجب از دست دادن مراجع خوب برای یادگیری زبان آلمانی میشود.
ایمان ایرانی، دانشجوی رشته "اقتصاد و مدیریت" در شهر هانوفر آلمان، از جمله کسانی است که پس از مدت کمی فراگیری زبان آلمانی در شهر ساری، مجبور شد برای آموختن بهتر این زبان، راهی تهران شود. وی در مورد مشکل مسکن خود در پایتخت میگوید: «چهار ماه اول مجبور بودم با یکی از دوستانم زندگی کنم که منزل او تا تهران دو ساعت فاصله داشت. رفت و آمدم چهار ساعت طول میکشید تا اینکه توانستم خوابگاههای دانشجویی را پیدا کنم و کمی از مسیرم را کوتاهتر کنم».
این دانشجوی اقتصاد در مورد امکانات موسسه زبان آلمانی وابسته به سفارت آلمان، محدودیتهای آن و کمبود ارتباط با آلمانیها میافزاید: «کامپیوتر داشتیم و یک سری تمرینهایی بود که میتوانستیم گوش کنیم و با کامپیوتر تایپ کنیم و جواب بدهیم. ولی این مختص به موسسه گوته بود و خارج از این موسسه، هیچ امکاناتی نداشتیم که کتابی قرض بگیریم یا فیلمی ببینیم. غیر از این، آلمانیهای زیادی در ایران نیستند و آنهایی هم که بودند، کارمند سفارت بودند و دنبال کار خودشان و وقتی برای ما نداشتند که بتوانیم زبانمان را تقویت کنیم».
ایمان ایرانی که پس از تلاشی طولانی موفق شد به آلمان بیاید، برای بهبود شرایط فراگیری زبان آلمانی در شهرستانها میگوید: «شعبههای بیشتری افتتاح شود تا کسانی که مشکل دارند و نمیتوانند به تهران سفر کنند در این مرکزها زبان آلمانی را یاد بگیرند».
حمید محمدی ناگزیر بود برای پیوستن به همسر خود در هامبورگ، زبان آلمانی را فرا گیرد. وی که این زبان را نزد خانم خسروی فرا گرفته و در موسسه معروف به گوته در تهران امتحان داده است، در این راه با مشکلات فراوانی روبرو بوده است. محمدی از هزینهی بالای اقامت در تهران در زمان یادگیری زبان آلمانی انتقاد میکند: «خیلی هزینهاش بالاست. اولا باید اتاق گرفت، ثانیا هزینه خورد و خوراک هست. برای یک بچه شهرستانی که کسی را در تهران ندارد هزینه بسیار بالایی دارد». او برای بهبود شرایط یادگیری زبان آلمانی در استان مازندران پیشنهاد میکند که «اطلاع رسانی برای کل استان انجام شود که چنین استادی با چنین کتابهایی وجود دارد، در این صورت مطمئنا استقبال گرمی از کلاس او میشود. چون خیلی از بچههای استان شرایط مرا داشتند و دارند».
با وجود این دشواریها، علاقهمندان به زبان آلمانی در شهرستانها نیز مانند علاقمندان به این زبان در تهران، موفق میشوند به کشورهای آلمانیزبان سفر کنند، هر چند که فراگیری زبان آلمانی در شهرستانها با هزینه و مشکلات دو چندان همراه است.
زهره خسروی
تحریریه: شهرام احدی