محمود احمدی‌نژاد و مداحان؛ همنوایان بشارت «ظهور»
۱۳۸۸ مرداد ۱۶, جمعه
محمود احمدی‌نژاد، چهاردهم مرداد ماه ۸۸، در مراسم ادای سوگند ریاست جمهوری در مجلس گفت «صبح درخشان بشریت در راه است، بیایید سپیده را در انتظار طلوع صبح باور کنیم.» او در چهار سال گذشته بارها از مدیریت جهان به دست امام زمان سخن گفته. احمدی‌نژاد آبان ماه سال ۸۷ یکی از نشانه‌های ظهور را «زمزمه شدن نام حضرت مهدی در جهان» عنوان کرد و اکنون مدعی است «عطر امام دوازدهم در عالم پیچیده.» او صراحتا وظیفه‌ی دولت خود را فراهم کردن زمینه ظهور اعلام می‌کند.
چنین اعتقادی در تمام سی سال گذشته وجود داشته اما هیچ دولتی به اندازه‌ی دولت نهم به آن دامن نزده و در ترویج آن نکوشیده است. در سال‌های اخیر در مناسبت‌هایی مانند پانزدهم شعبان، که مطابق روایت تقویم‌های رسمی روز تولد امام زمان است، بازار مراسم مدیحه‌سرایی و مولودی‌خوانی گرم‌تر از همیشه می‌شود. شیوه‌ی برگزاری این مراسم و تصنیف‌هایی که در آن خوانده می‌شود مورد تایید همه‌ی علما نیست:
«توی یه صبح سربی پر از غبار
توی بهت انتظار
کوچه‌ها داد میزنن
جاده فریاد میزنن یکی اومد
جاده فریاد میزنه مهدی اومد
توی موج ابر و باد، یه روزی مهدی میاد
...»
انتقادها و پیشنهادهای رئیس حوزه علمیه اردکان
در سال‌های اخیر برخی از مراجع تقلید از نحوه‌ی خواندن و محتوای تصنیف‌های مذهبی و چگونگی برگزاری مراسم سوگواری و جشن‌ها انتقاد کرده‌اند. این انتقادها از منظرهای مختلف ابراز شده، و به نکات متفاوتی اشاره دارد. خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، دوازدهم مرداد ماه ۸۸ گزارش می‌دهد «رییس حوزه علمیه اردکان، استفاده از آهنگ‌های مبتذل و برخی اشكال و صور زشت و زننده را كه در شأن امام زمان(عج) نیست، از آسیب‌های برپایی جشن‌های نیمه شعبان دانست.» بنابر این گزارش «حجت‌الاسلام میرزازاده پذیرایی از مردم با شربت و بستنی را یکی دیگر از آسیب‌های جشن‌های نیمه شعبان دانست.» ایسنا از قول او می‌نویسد «چنین پذیرایی باعث به وجود آمدن ترافیک و اتلاف وقت مردم و همچنین کثیف شدن معابر عمومی می‌شود که بهترین راه مقابله با این موضوع پذیرایی مردم با آجیل، شکلات و هر آنچه که قابل بسته‌بندی باشد، است.»
از مهدیه‌ی تهران تا جمکران قم
مهدیه‌ی تهران حسینیه‌ای است که اواخر دهه‌ی چهل خورشیدی به وسیله‌ی شیخ احمد کافی بنا شد و از مراکز اصلی برگزاری سخنرانی و مراسم راست‌گرایان سنتی محسوب می‌شود. این حسینیه در دهه‌ی نخست پس از انقلاب رونق چندانی نداشت اما اکنون دوباره به مرکز مهمی برای تجمع و تبلیغ محافظه‌کاران تبدیل شده. کافی همچنین از افراد موثر در ترویج مسجد جمکران بوده است. این مسجد کوچک و متروک به واسطه‌ی وجود چاهی در آن که بر اساس خواب یکی از اهالی، راه ارتباط و رساندن عریضه به امام زمان تلقی می‌شود، امروز به یکی از مهمترین زیارتگاه‌های ایران تبدیل شده است. برخی از مراجع تقلید، از جمله آیت الله مکارم شیرازی از دامن زدن به چنین اعتقاداتی به عنوان رواج خرافات انتقاد کرده‌اند. برخی از علمای قم نیز گلایه می‌کنند که در سال‌های اخیر زائران جمکران از زیارت‌کنندگان حرم معصومه در این شهر بیشتر شده‌اند.
دولت نهم از ابتدای کار میلیاردها تومان به مسجد جمکران کمک کرده و نقشی تعیین کننده در شهرت و رونق کار آن داشته است. دولت محمود احمدی‌نژاد مهدیه را نیز از کمک‌های مالی خود بی‌بهره نگذاشته. مشهورترین مداحان تهران که در این حسینیه برنامه اجرا می‌کنند گاهی در مدح‌های خود از جمکران با عبارت‌های اغراق آمیزی چون «قبله‌ی دل‌ها» یاد می‌کنند:
«ولوله‌ای امشب در آسمانه، شب عید صاحب زمانه
قبله‌ی دل امشب جمکرانه
...»
مسجد جمکران؛ امکانی برای الگوسازی و الگودهی
در مورد اعتقاد احمدی‌نژاد و نزدیکانش به جمکران شایعه‌های فراوانی نقل می‌شود که برخی از آنها تکذیب شده. آنچه رسما نیز مورد تایید است کمک‌های دولت در چهار سال اخیر برای گسترش امکانات این محل و تبدیل آن به زیارتگاهی است که بتواند در سال میزبان ۱۵ میلیون زائر باشد. اخیرا طرحی تدوین شده که «چشم انداز فرهنگی مسجد جمکران» نام دارد. خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، ۳۱ تیرماه ۸۸ یکی از هدف‌های این طرح را «معناسازی و الگوسازی فرهنگی به مراکز فعال در عرصه مهدویت از طریق فعالیت‌های مسجد جمکران» اعلام کرده است. دبیر شورای عالی فرهنگی و برنامه ریزی مسجد با شاره به این که در تدوین این طرح از نظرات برخی مراجع و آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز استفاده شده می‌افزاید، با توجه به این که «هیات‌ها وتشکل‌های دینی و مذهبی فعال در امور مهدویت روز به روز در حال گسترش» هستند، «فعالیت فرهنگی مسجد می‌تواند نوعی الگوسازی و الگودهی را به دنبال داشته باشد.»
میلیاردها تومان برای پخش کتاب دعا و سی دی مداحی
اواخر سال گذشته خبرهایی در مورد اختصاص بیش از پنج میلیارد تومان برای یاری به پخش کتاب و سی دی‌های مذهبی از سوی وزارت ارشاد منتشر شد. گفته می‌شود بخش بزرگی از این یارانه به انتشارات مسجد جمکران اختصاص داشته و بعضا صرف توزیع رایگان سی دی‌های مداحی و کتاب‌های دعا شده است. برخی منابع گزارش داده‌اند، دولت نهم در سال نخست فعالیت خود حدود یک و نیم میلیارد تومان فقط برای پذیرایی از مسافران نیمه‌ی شعبان به مسجد جمکران کمک کرده است. سال گذشته نیز بودجه‌ای میلیاردی صرف آماده سازی پارکینگی در این روستا شد که گنجایش ۲۰ هزار خودرو را دارد. دوازدهم مرداد ماه پایگاه اطلاع رسانی شهرداری قم از قول معاون خدمات این تشکیلات خبر می‌دهد برای جابه جایی مسافران از مرکز شهر قم به جمکران ۳۰ دستگاه اتوبوس به ناوگان حمل و نقل عمومی اضافه شده است. به گفته‌ی او همچنین «یك‌هزار و ۵۰۰ نفر از پرسنل و ۳۵ دستگاه از ماشین‌آلات شهرداری در نیمه شعبان به منطقه جمكران اختصاص می‌یابند.»
ظهور؛ شاید یکی از همین جمعه‌ها؟
گرچه برخی از ادعاها از جمله در مورد آگاهی از زمان ظهور، در نظر عده‌ای از مراجع تقلید مردود اعلام شده، ظاهرا محمود احمدی‌نژاد و نزدیکانش واقعا ظهور امام زمان و نجات بشریت را نزدیک می‌دانند. او سال گذشته در شهر قم گفت، دراعتراض به کسی که معتقد است شاید ظهور تا ۵۰۰ یا حتا ۱۰۰۰ سال دیگر هم اتفاق نیفتد، گفته است «از کجا می‌گویی؟ اگر دلهای مردم متحول شد و همین امروز خواستند، آیا خدا دریغ می کند؟» چنین اعتقادی در مداحی‌ها نیز تکرار می‌شود. در یکی از مولودی‌های نیمه شعبان از احتمال ظهور در «یکی ازهمین جمعه‌ها» سخن در میان است:
«شبهام تو انتظار ماهه، چشمام همیشه چشم به راهه
هستی‌م گیر یه نیم نگاهه
گوش کنین میاد صدایی
صدای درد دلهایی
که میگن هر روز جمعه
شاید این جمعه بیایی
شاید این جمعه بیایی
...»
فرمانده سپاه ایران در لشکر امام زمان
سال ۱۳۸۴ کتابی با عنوان «دهه ۸۰، دهه ظهور» در ایران منتشر شد که مطابق ادعاهای مطرح شده در آن، امام غایب شیعیان باید حداکثر تا دو سال دیگر ظهور کند. مطابق این روایت، فرمانده سپاه ایران در لشکر امام زمان «مشخصاتی شبیه به احمدی‌نژاد» دارد. شاید باور به این ادعا بی‌ارتباط با سخنان احمدی‌نژاد در مراسم تحلیف نباشد که گفت «دوران جدیدی از شکوفایی و فصل نوینی برای بشریت شروع شده و باید نقش خود را در این دوره بشناسیم و به وظایف خود عمل کنیم زیرا مسئولیت بزرگی به گردن ماست.» و چه بسا بر اساس همین تصورات، احمدی‌نژاد و نزدیکانش اصرار دارند او به هر قیمتی رئیس جمهور بماند.
BK/AJ