مجسمههای بودا در ایران جزو "مصادیق تهاجم فرهنگی" اعلام شدند
۱۳۹۱ بهمن ۲۹, یکشنبه
سعید جابری انصاری، دبیر ستاد صیانت از آثار فرهنگی، روز شنبه (۲۸ بهمن/۱۶ فوریه) اعلام کرد که گشتهای بازرسی با شناسایی فروشگاههای عرضه کننده مجسمه بودا در سطح تهران در حرکتی هماهنگ دست به "پاکسازی و جمعآوری" این فروشگاهها زدهاند. این عملیات قرار است در روزهای آینده نیز ادامه یابد.
به گفته جابری انصاری مجسمههای بودا از "مصادیق تهاجم فرهنگی" هستند. او اضافه کرده است: «دشمن با ترویج مصادیقی از این دست سعی در تغییر سبک زندگی و باورهای دینی مردم دارد؛ چراکه اینگونه مجسمهها ترویجکننده یک عقیده و سبک و باور دینی است و [دشمن] میخواهد با این نمادها فرهنگسازی کند.»
این مقام مسئول از صدا و سیما و مطبوعات خواسته است تا در مورد "روشها و ترفندهای عرفانهای نوظهور و نشانههای کاذب آنها" اطلاعرسانی کنند.
جمهوری اسلامی تا کنون در برابر نمادها یا کالاهای غربی نظیر عروسکهای باربی موضعگیریهایی از این دست داشته و فروش آنان را ممنوع کرده، اما این نخستین بار است که مقامات ایران نمادی از مشرقزمین را جزو "تهاجم فرهنگی" به شمار آورده و رفتاری مشابه با کالاهای غربی را با آن در پیش گرفتهاند.
جابری انصاری تأکید کرده است که "هیچ مسئولی" در ایران اجازه ترویج ادیان دیگر از طریق اینگونه کالاها را نخواهد داد. هنوز شمار دقیقی از مجسمههای بودا که از فروشگاهها در تهران ضبط شدهاند، اعلام نشده است.
بسیاری از ایرانیان از مجسمههای بودا برای تزئین فضای داخلی خانه خود استفاده میکنند. رضا سنایی، یک فروشنده تهرانی، به خبرگزاری فرانسه گفته است: «آنطور که من متوجه شدهام هیچکدام از مشتریان این بوداها را به خاطر علاقه به آیین بودیسم نخریدند، بلکه برای تزیین خانههایشان بوده است.»
یک مشتری خانم هم به این خبرگزاری گفته است: «من به شخصه علاقهای به این مجسمهها ندارم اما والدینم یک ست پنجتایی از مجسمههای بودا را در خانهشان دارند تنها برای اینکه به نظرشان این مجسمه قشنگ است.»
بودا، مهمان چند هزار ساله سرزمین ایران
به نظر میرسد جمعآوری مجسمههای بودا بخشی از روند "بازرسی و کنترل نحوه عرضه محصولات فرهنگی" در خیابانهای پایتخت است که از سوی مأموران پلیس امنیت اخلاقی اجرا میشود. به گفته دبیر ستاد صیانت از آثار فرهنگی، در ۵ روز گذشته شماری سی دی "غیرمجاز" و نیز محصولات آموزشی که "فاقد اخذ مجوز تولید" بودهاند از سطح شهر تهران و شهرستانهای اطراف جمعآوری شدهاند.
آقای انصاری همچنین افزود که در این راستا هزار جلد کتاب "غیرمجاز" نیز از خیابان انقلاب جمعآوری شده است.
آیین بودا در دوران پادشاهی سلوکیان به ایران راه یافت و شهر بلخ در شرق ایران آن زمان به یکی از مراکز مهم دین بودایی تبدیل شد. در این شهر برای پرستش بودا صومعهای ساخته شد که بعدها به نام "نوبهار" خوانده شد.
آیین بودا در سده دوم پیش از میلاد تا آن اندازه در ایران رواج پیدا کرد که برخی پادشاهان محلی در محدوده سیستان امروزی تصویر بودا را بر روی سکههایشان نقش میزدند.
گفته میشود نام خاندان "برمکیان" که نقشی پرنفوذ در عهد عباسیان داشتهاند از واژه "پاراماکا" به معنای "سرور بزرگ" گرفته شده که عنوان رئیس دیر و معبد بوداییان بوده است. تبار برمکیان به گردانندگان بودایی معبد نوبهار در شهر بلخ میرسید.