مارادونا، نابغه جنجال‌برانگیز
۱۳۸۹ خرداد ۱۰, دوشنبه
دیِگو آرماندو مارادونا در روز ۳۰ اکتبر سال ۱۹۶۰ در منطقه‌ی فقیرنشین "ویلا فیوریتو" در حوالی بوینوس آیرس، پایتخت آرژانتین به دنیا آمد. خانواده‌ی پرجمعیت (۸ فرزند) او اصلیتی ایتالیایی داشت.
دیگو که از همان کودکى شیفته‌ی توپ و فوتبال بود، در اواسط دهه ۱۹۷۰ میلادى به باشگاه "Argentinos Juniors" در بوینوس آیرس محلق شد؛ باشگاهی که نقطه‌ی آغاز بسیاری از بزرگان فوتبال آرژانتین است. مارادونا هم روز بیستم اکتبر سال ۱۹۷۶، زمانی‌که تنها ۱۶ سال داشت، اولین بازی خود را براى این تیم در لیگ دسته اول آرژانتین انجام داد. این بازى سرآغاز پروازی فراموش‌نشدنى بود که پس از حدود ۲۱ سال، در ۲۹ اکتبر ۱۹۹۷، با پیروزى ۲ بر یک "بوکا جونیروز" مقابل" ریوِر پِلاته" به پایان رسید.
تکنیک، سرعت، شوت‌هاى دقیق و سرکش و هم‌چنین نبوغ و خلاقیت مارادونا در بازی‌گردانى، از جمله قابلیت‌هایى بود که او را به ستاره‌اى درخشان در باشگاه‌هایى چون "بوکا جونیروز" آرژانتین، بارسلونای اسپانیا و ناپل ایتالیا تبدیل کرد؛ هر چند مارادونا بزرگترین موفقیت‌هایش را در پیراهن سفید و آبى تیم ملى آرژانتین جشن گرفت. او در ۹۱ حضور ملی خود در مستطیل سبز، در مجموع ۳۴ گل به ثمر رساند.
آغاز درخشش در میدان‌های بین‌المللی
مارادونا در روز سوم آوریل ۱۹۷۷، در سن ۱۷ سالگى، اولین بازی خود با پیراهن تیم ملى جوانان آرژانتین را انجام داد. او با وجود این‌که یک سال بعد هم یکى از بهترین فوتبالیست‌های کشورش محسوب مى‌شد، اما از سوی سزار لوئیس منوتى، سرمربى وقت تیم ملی بزرگسالان، به اردوی این تیم دعوت نشد و بدین ترتیب جام جهانى خانگی ۱۹۷۸ را از دست داد.
تردیدی نیست که این محرومیت، یکى از ضربه‌هایى بود که در همان سال‌هاى نخست، دست‌کم از لحاظ روحى، بر مارادونا تأثیر منفی گذاشت. منوتى اما معتقد بود که او براى برداشتن چنین قدمى هنوز جوان است. جالب این‌که مارادونا یک سال بعد به همراه تیم ملى جوانان آرژانتین به‌عنوان قهرمانى جهان دست پیدا کرد و به گفته‌ی خودش، «در آن دوران بیشترین لذت را از حضور در میدان فوتبال برد».
دیگو مارادونا با جثه‌ی نه‌چندان درشت خود، پا به توپ چنان نمایش خارق‌العاده‌ای ارائه می‌داد که همه را شگفت‌زده مى‌کرد. میشل پلاتینى، ستاره‌ی بزرگ فوتبال فرانسه که در سال‌هاى ۱۹۸۳ و ۱۹۸۴ دو بار پیاپى بهترین فوتبالیست جهان شناخته شد، در آن دوران مى‌گفت: «مارادونا با یک پرتقال همان کارى را مى‌کند که من با توپ فوتبال مى‌کنم.» ضربه‌هاى آزاد مارادونا از پشت محوطه‌ی جریمه به اندازه‌اى خطرناک بود که هوادارانش پیش از زدن ضربه، فریاد گل سر مى‌دادند.
اولین حضور این ستاره‌ی ریزنقش آرژانتینی در جام جهانى، در سال ۱۹۸۲ در اسپانیا رخ داد؛ حضورى تلخ که با اخراج‌اش از زمین و شکست ۳ بر یک آرژانتین در برابر برزیل خاتمه یافت.
چهار سال بعد، یعنی در جام جهانى ۱۹۸۶ مکزیک، مارادونای کاپیتان، نه‌تنها سهم بسزایی در کسب عنوان قهرمانى آرژانتین داشت، بلکه خود نیز گل‌هاى تماشایى و سرنوشت‌سازی به ثمر رساند. از جمله می‌توان به گلى اشاره کرد که این ستاره محبوب در دیدار یک‌چهارم نهایى، با دست وارد دروازه انگلیس کرد و باعث صعود تیمش به نیمه‌نهایى شد. وی در همان سال به‌عنوان بهترین بازیکن جام جهانى مکزیک و از سوی فیفا به‌عنوان بهترین بازیکن جهان برگزیده شد.
مارادونا بعدها در مصاحبه‌هاى مختلف، اگر چه به زدن این گل با دست اعتراف کرد، اما آن‌را همواره "دست خدا" نامید.
آرژانتینی‌ها که در دیدار فینال آلمانی‌ها را ۳ بر ۲ شکست داده بودند، چهار سال بعد، در نیمه‌نهایى جام جهانى ۱۹۹۰ ایتالیا، میزبان را در ضربات پنالتى مغلوب کردند و در دیدار پایانى بار دیگر رویاروى تیم ملى آلمان قرار گرفتند. این بار اما این شاگردان فرانتس بکن‌باوئر بودند که با نتیجه‌ی یک بر صفر از سد مدافع قهرمانی گذشتند و بر صدر فوتبال جهان ایستادند.
چهره‌ای جنجالی حتی خارج از دنیای ورزش
مارادونا در جام جهانى ۱۹۹۴ آمریکا هم تیم آرژانتین را همراهى کرد، اما این دوره، دوره‌اى سیاه براى این ستاره بزرگ بود. در روز ۲۵ ماه ژوئن، بعد از پیروزى ۲ بر یک آرژانتین مقابل نیجریه در مرحله‌ی گروهی، خبر مثبت‌بودن پاسخ آزمایش دوپینگ مارادونا، همه را شوکه کرد. فدراسیون فوتبال آرژانتین در پى این رسوایى، چاره‌اى جز حذف فوری وی از کادر تیم نداشت.
مارادونا در آن زمان و در گفت‌وگویى مطبوعاتى، با چشم‌هاى گریان گفت که «حس مى‌کند، پاهایش را قطع کردند».
دیگو آرماندو مارادونا سرانجام در سال ۱۹۹۷ به فعالیت‌هاى حرفه‌ای‌اش خاتمه داد. وی در سطح باشگاهی به همراه تیم‌های بزرگى چون اف.ث. بارسلونا و ناپل، افتخارات بسیاری را ثبت کرد، اما در همان دوران هم به دلیل مصرف مواد مخدر و زندگى کم‌وبیش بى بند و بار، چندین بار رسوایى آفرید و به دلایل غیرورزشى، بارها سرخط اخبار روز دنیا شد.
SA/PB