ماجراهای ناکامی جهانی ایران در ورزش زورخانه‌ای
۱۳۹۰ آذر ۲۰, یکشنبه
سومین دوره‌ی مسابقات جام جهانی ورزش زورخانه‌ای که با حضور ۱۵ کشور در دهکده المپیک شهر مینسک، مرکز بلاروس برگزار شد، شنبه (۱۰ دسامبر / ۱۹ آذر ماه) به پایان رسید. در بخش تیمی، جمهوری آذربایجان و ایران به ترتیب قهرمان و نایب‌قهرمان شدند. عراق، کنیا، بلاروس، موزامبیک، اوکراین، زمیباوه و روسیه پس از آذربایجان و ایران در رده های بعدی قرار گرفتند.
ناکامی تیم ایران در شرایطی اتفاق افتاد که زورخانه‌های موجود در کشورهای تیم‌های رقیب، طی سال‌های اخیر توسط ایران احداث شده و ظرفیت‌های این رشته ورزشی باستانی در ایران از حیث کمیت و کمیت، قابل قیاس با سایر کشورها نیست.
عبدالله سجادی رییس کمیته فنی فدراسیون بین المللی ورزش‌های زورخانه‌ای درباره ناکامی تیم ایران در کسب عنوان قهرمانی گفت: تیم ملی ایران که قبلاً در مسابقات بنگلادش شرکت کرده بود، بسیار قوی‌تر از تیم فعلی بود. متاسفانه یکی از ورزشکاران تیم ایران، هماهنگی لازم برای انجام حرکات تیمی را نداشت و به همین دلیل موجب کسر امتیازات تیم ایران شد.»
جمهوری آذربایجان ۱۱۴ حرکت شرین کاری داشت در حالی که ایران فقط ۸۸ شیرین‌کاری انجام داد. افول موقعیت ایران در صحنه رقابت‌های جهانی در شرایطی رخ داده که در رقابت‌های داخلی نیز، شرایط مطلوبی برای فعالیت باستانی‌کارها وجود ندارد.
به طور مثال، در سال ۱۳۸۲ نخستین لیگ استانی با حضور ۱۶ تیم در کرمانشاه برگزار شد، اما در مسابقات سال ۱۳۹۰، لیگ کشوری فقط با ۴ تیم و در سطحی نازل در تهران برگزار شد. رقابت هایی که برای دومین سال پیاپی، با تنش و درگیری و مداخله مامورین انتظامی به پایان رسید.
اختلافات داخلی و ناکامی بین‌المللی
اختلافات گسترده بین فدراسیون ایران به ریاست سردار صفارزاده و فدراسیون جهانی به ریاست محسن مهرعلیزاده، تاثیر تعیین‌کننده‌ای در ناکامی ایران در کسب عنوان قهرمانی داشت. این اختلافات که در سایت‌های فدراسیون ایران و فدراسیون جهانی بازتاب دارد، تا اندازه‌ای بوده که فدراسیون داخلی، چند سال حتی اجازه حضور باستانی کارهای ایران در میادین بین‌المللی را نمی‌داد.
صفارزاده از خرداد ۱۳۸۶ و با حکم محمد علی آبادی، اين مسئوليت را برعهده دارد. ماجرای اختلافات اما در تمام سال‌های مدیریت علی آبادی و علی سعیدلو بر سازمان تربیت بدنی ادامه داشت، تا این که وزارت ورزش و امور جوانان، با دستور کتبی به سردار صفارزاده، خواستار حضور تیم ملی ایران در مسابقات برون مرزی شد.
با این حال هنوز کشمکش داخلی در خصوص ورزش باستانی ادامه دارد. در رقابت‌های انفرادی سومین دوره جام جهانی ورزش‌های زورخانه‌ای در بلاروس حضور کم‌رنگ نمایندگان ایران، تعجب تیم‌های شرکت‌کننده خارجی را در پی داشت. به غیر از بخش "میل‌سنگین"، ایران نماینده دیگری در رقابت‌های انفرادی به گود نفرستاد!
پیش از این سازمان بازرسی کل کشور اعلام کرده بود که مدیران بازنشسته حق مدیریت بر فدراسیون ها را ندارند. به همین خاطر محمدرضا یزدانی خرم از مدیریت فدراسیون کشتی کنار گذاشته شد، اما علیرضا صفارزاده در سمت خود باقی ماند.
محمدرضا طالقانی از مديران با سابقه ورزش ايران، شانزدهم اسفند ۱۳۸۹ با حکم علی سعيدلو آخرین رئيس سازمان تربيت بدنی ايران، به عنوان سرپرست فدراسيون ورزش های زورخانه ای و کشتی پهلوانی برگزيده شد. با این حال سردار صفارزاده در اتفاقی بی‌سابقه در ورزش ایران، رئيس سازمان تربيت بدنی را به عقب‌نشينی وا داشت و حکم طالقانی را باطل اعلام کرد. او گفت حاضر به خروج از محل فدراسیون نیست. به این ترتیب، طالقانی با وجود این که حکم سرپرستی فدراسیون را دریافت کرده بود، حتی فرصت ورود به فدراسیون را نیز پیدا نکرد.
منتقدان فدراسیون پر تعداد هستند؛ از مرشد گرفته تا زورخانه دارها، پهلوانان، کباده کش‌ها و میل گیرها. به گفته‌ی آنان در سال‌های اخير، فدراسيون ورزش باستانی و کشتی پهلوانی تبديل به فدراسيونی خود مختار شده و در اين فدراسيون هر چيزی پيدا می‌شود مگر آيين پهلوانی و رسوم باستانی اين ورزش.
شکایت به وزیر ورزش
جمع پرتعدادی از پیشکسوتان ورزش زورخانه‌ای و پهلوانی در بیانیه‌ای با برشمردن حاشیهها و کم کاری‌های موجود در ورزش زورخانه‌ای، خواستار برکناری مدیر نظامی این فدراسیون و برگزاری انتخاباتی عادلانه شده‌اند.
مسئولین این رشته ورزشی در استان‌های مختلف، پیشکسوتان گود، کهنه‌سوارهای سرشناس ورزش باستانی، مرشدها و موسسین زورخانه‌های مشهور، از جمله امضا کنندگان این نامه هستند.
در این بیانیه، فدراسیون ایران به "حاکمیت بداخلاقی به جای خدمت، ارائه آمار و اطلاعات غلط، اسراف و تبذیر در هزینه‌ها، ارسال نامه‌های غلط به مقامات کشوری، غرض‌ورزی و دوری از خدمت صادقانه" متهم شده است.
تبدیل فضای فرهنگی زورخانه به فضایی ستیزه‌جویانه و به دور از شأن و آیین پهلوانی و بی احترامی به بزرگان و سرمایه‌های این ورزش، سوء مدیریت، افول اخلاق و طرد بزرگان، اظهارات نابخردانه، درگیری در مسابقات، حضور بی‌سابقه ماموران حراست و نیروی انتظامی و یگان ویژه، از دیگر نکاتی است که در این بیانیه مطرح شده است.
رییس فدراسیون ورزش زورخانه‌ای اما با رد کلیه اتهامات مطرح شده، در مصاحبه‌ای به نشریه دلیرستان گفت که طی ۷۵ سال گذشته هیچ کاری برای این ورزش انجام نشده و با مدیریت او، بسیاری از موفقیت‌ها برای اولین بار رخ داده. صفارزاده افزود که این ورزش ملی با مدیریت او رو به پیشرفت و ارتقا است.
این درحالی است که منتقدان در بیانیه‌ی خود از تعطیل شدن زورخانه‌هایی شکوه کرده‌اند که دهه‌های متمادی، نوای ضرب و زنگ از آن ها شنیده می‌شد و حال تبدیل به مراکز تدخین قلیان شده‌اند.
عدم اعزام مرشدان، مربیان و ورزشکاران به مسابقات آسیایی، بین‌المللی و جهانی و تنبیه افرادی که با فدراسیون جهانی همکاری می‌کنند، از دیگر انتقاداتی است که سردار علیرضا صفارزاده با آن مواجه است. مدت مدیریت قانونی بر فدراسیون‌های ورزشی ۴ ساله است. صفارزاده اما با گذشت بیش از ۸ ماه از انقضای این مهلت، همچنان مدیریت فدراسیون ورزش باستانی را برعهده دارد.
مهدی رستم‌پور
تحریریه: شهرام احدی