عصر استعمار و نقش هویت‌بخش ورزش در آن

کشور نامیبیا از سال ۱۸۸۶ میلادی به مدت ۳۱ سال مستعمره آلمان بود. مردم این کشور سپس تا سال ۱۹۹۰ نیز زیر سلطه کشور آفریقای جنوبی قرار گرفته بود. مبارزان مدنی نامیبیا در آن دوران اغلب از طریق ورزش گردهم می‌آمدند. حال خیلی ار تورنمنت‌های ورزشی در نامیبیا با اسم‌های مبارزان زمان مقاومت در برابر استعمارگران نامگذاری می‌شوند.

ورزش نقش مهمی را در تعریف و تشکیل هویت ملی ایفا می‌کند. این پدیده ریشه تاریخی و طولانی دارد. طبق تشخیص علمی بسیاری از جامعه‌شناسان، فرهنگ ملت‌ها در شیوه فعالیت ورزشی آنها منعکس می‌شود. فوتبال در کشور آفریقایی کامرون فوق‌العاده محبوب است. ملی‌پوشان این کشور «شیرهای غیر‌قابل مهار کامرونی» نامیده می‌شوند. این لقب همچنین به مبارزه ملت کامرون با استعمارگران فرانسوی، بریتانیایی و آلمانی مربوط است.

«شیرهای غیر‌قابل مهار کامرون» از نظر منبع استعداد، از پشتوانه بزرگی برخوردارند. بسیاری از کودکان و نوجوانان با‌استعداد کامرونی در زمین‌های خاکی و با امکانات خیلی محدود در این کشور فوتبال بازی می‌کنند.

باشگاه «سرخ‌پوست‌های واشنگتن» یکی از تیم‌های مطرح در لیگ ملی فوتبال آمریکا بود. طرح لوگوی این باشگاه، نمایان‌گر چهره یک فرد «سرخ‌پوست»‌ است. نام این باشگاه در پی اعتراضات مدنی به نژادپرستی در ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۲۰ به «تیم فوتبال واشنگتن» تغییر یافت. پیشینه تعیین نام قبلی این باشگاه بر‌می‌گردد به تقدیر از موفقیت سرمربی و بازیکنان سرخ‌پوست این تیم در دهه ۱۹۳۰ میلادی.

اما قرار است که لوگوی سابق تیم فوتبال واشنتگن با تصویر یک فرد سرخ‌پوست و همچنین رنگ‌های این باشگاه که ترکیبی از سرخ و زرد است، همچنان باقی بماند. علت: محبوبیت در بین طرفداران

باشگاه فوتبال «کولو کولو» از شهر سانتیاگو، پایتخت کشور شیلی، یکی از پرطرفدارترین تیم‌های فوتبال در قاره آمریکای جنوبی است. نام این باشگاه از یکی از رهبران سابق جامعه سرخ‌پوستان شیلی سرچشمه می‌گیرد. کولو کولو در اواسط قرن شانزدهم میلادی یک جبهه مقاومت در برابر استعمارگران اسپانیایی را رهبری می‌کرد.

باشگاه کولو در سال ۱۹۲۵ میلادی تاسیس شد. این کلوپ از آن زمان نماد ساکنان قدیمی و سرخ‌پوست شیلی است. اما در حالی که هواداران اصلی این باشگاه در قرن گذشته بیشتر از جامعه بومی قدیمی و سنتی‌نشین شیلی بودند، طرفداران امروزی تیم کولو به عبارتی «از همه رنگ»‌ هستند.

ساکنان قدیمی استرالیا نیز مانند سرخ‌پوستان قاره آمریکا در قرن گذشته متحمل موارد تبعیض بی‌شماری بودند. این مسئله، شکاف عمیقی را در جامعه استرالیا ایجاد کرده بود. اما حضور کتی فریمن در المپیک ۲۰۰۰ سیدنی در ترکیب تیم ملی استرالیا و کسب مدال طلا توسط وی در ماده دو ۴۰۰ متر، باعث افتخار همه استرالیایی‌ها شد. این رویداد همچنین فصلی نوین را در همزیستی صلح‌آمیز در جامعه این کشور ایجاد کرد.

کتی فریمن با نمایش پرچم جامعه سرخ‌پوستان استرالیا در پی کامیابی‌های بی‌نظیر خود در عرصه ورزش، توجه‌ها را به خود جلب کرد. کتی فریمن یک قهرمان ملی برای استرالیا به شمار می‌رود.

در نیجریه ورزش بوکس با سبک سنتی منحصر به این کشور، از محبوبیت بالایی برخوردار است. در تاریخچه این ورزش سنتی همچنین پیشینه مقاومت مردم نیجریه مقابل اشغالگران سابق این کشور قابل مشاهده است.

دوباره بر‌می‌گردیم به فوتبال. مردم الجزایر در اوایل قرن ۲۰ میلادی اجازه تاسیس باشگاه فوتبال را برای خود نداشتند. این کشور در آن دوران زیر سلطه فرانسه بود. الجزایری ها حتی اجازه تشکیل یک تیم ملی فوتبال را هم نداشتند. نخبگان وقت فوتبال الجزایر در باشگاه‌های فرانسوی توپ می‌زدند. اما مقابله طولانی آنها با این تبعیض سرانجام به نتیجه رسید. تیم ملی الجزایر امروز یکی از قدرت‌های اصلی فوتبال آفریقا است.

از هر عینکی می‌توان به نقش مدنی ورزش در جامعه نگاه کرد. ورزش در تاریخچه مبارزه کشورهای اشغال‌شده با سلطه و استعمار از سوی بیگانگان، همیشه نقشی کلیدی در مسیر دستیابی به آزادی و استقلال ملی ایفا کرده است.