صنعت خودروسازی آمریکا و خطر ورشکستگی کامل

در زبان اقتصاد، از دست دادن توان انجام تعهدات مالی، معنائی جز ورشکستگی کامل ندارد. به این تعبیر، مدیران سه کنسرن فورد، کرایسلر و جنرال موتورز، به عنوان سه رکن اصلی صنعت خودروسازی ایالات متحده آمریکا، ورشکستگی اجتناب‌ناپذیر این صنعت را اعلام کرده‌اند. تنها چیزی که می‌تواند مانع از این ورشکستگی شود، به گفته مدیران، تامین ۳۴ میلیارد دلار اعتبار دولتی است.

افزایش درخواست مدیران

روسای قدرتمند صنایع خودروسازی آمریکا، پیش از این، هنگام ارائه طرح بهینه‌سازی تولید کنسرن‌های خود در سنا، درخواست ۲۵ میلیارد دلار کرده بودند، اما حالا بر این رقم ۹ میلیارد دلار دیگر افزوده‌اند. کنگره، ضمن رد درخواست پیشین، از مدیران خواسته بود که برنامه جامع‌تر و قانع‌کننده‌تری برای بهبود سیاست تولید خود تسلیم کنند. روز چهارشنبه این هفته، سه مغز صنایع خودروسازی، با طرح تازه روانه واشنگتن شدند. این طرح قرار است در نشست‌های پنجشنبه و جمعه مجلس نمایندگان و کنگره آمریکا مورد بررسی قرار گیرد. تصمیم نهائی نمایندگان، احتمالا غروب جمعه اعلام خواهد شد.

دو عامل کمرشکن

صنایع خودروسازی آمریکا را دو عامل به زانو در آورده است: از یک به خاطر بحران اقتصادی، بانک‌ها در زمینه پرداخت وام به علاقمندان خرید خودرو سخت‌گیرتر شده‌اند و از سوی دیگر، ترس از تشدید بحران انرژی سبب شده است که بازار فروش خودروهای پرمصرف سرد شود. طول سال ۲۰۰۸ در مقایسه با سال پیش، از تعداد خودروهای فروش رفته در بازار آمریکا سه میلیون دستگاه کاسته شد. فروش جنرال موتورز، در ماه نوامبر امسال، ۴۱ درصد نسبت به نوامبر ۲۰۰۷ کاهش یافت. انبارهای فورد و کرایسلر نیز، به رغم تخفیف‌های جذب‌کننده، همواره از خودروهای نوی به فروش نرسیده پرتر می‌شود.

فروشگاه‌های اتومبیل، حتی به مشتریانی که فقط در یک برنامه رانندگی آزمایشی شرکت کنند، ۵۰ دلار جایزه می‌دهند و در صورت خرید یکی از ساخته‌های جنرال موتورز، صد سهم این کنسرن را نیز تقدیم خریدار می‌کنند، اما این که چنین هدیه‌ای در آینده ارزشی هم داشته باشد یا نه، دقیقا بستگی به تصمیم مجلس نمایندگان و کنگره دارد، که آیا اعتبار نجات را در اختیار سه کنسرن بگذارند یا نه.

تنها راه نجات: خودروهای کم مصرف

این تنها خودروهای پرمصرف خانگی نیستند که در بازار آمریکا بی‌مشتری مانده‌اند. حتی خودروهای کم‌مصرف و همسو با استانداردهای نوین زیست‌محیطی ساخت ژاپن نیز، کمتر به فروش می‌رسد. با این همه، تنها راه نجات، چرخش خطوط تولید به سمت ساخت خودروهای کم‌مصرف است. چنین تغییر عظیمی نیز، تنها در صورت پرداخت اعتبار تازه عملی خواهد بود. پس، کارشناسان اقتصادی آمریکا به اظهارات سناتور "کارل لوین" امید بسته‌اند که گفته است: « بحران صنایع خودروسازی جنبه جهانی دارد. همه کشورهای تولید‌کننده خودرو، در این شرایط از صنعت خودروسازی خود پشتیبانی می‌کنند. ما چرا نباید چنین کنیم؟».

اما سناتور لوین، نماینده ایالت میشیگان است که قلب صنایع خوروسازی در آن می‌تپد. پس بی‌دلیل نیست که برخی از همکارانش او را به جانبداری از منافع کنسرن‌ها متهم می‌کنند. سایر سناتورها و نمایندگان، می‌خواهند به دقت کنترل کنند که آیا طرح تازه مدیران سه کنسرن، تفاوتی با طرح پیشین آن‌ها دارد یا نه. طرح پیشین را، بیشتر نمایندگان یک "طرح آرایشی" دانسته بودند.

به هرحال، همه انتظار می‌کشند تا ببینند سرانجام پارلمان آمریکا چه تصمیمی می‌گیرد، زیرا در صورت ادامه بحران، هر سه کنسرن مجبور به کاهش تولید و در نهایت اخراج کارگران خود خواهند شد. یک نمونه: جنرال موتورز، از هم اکنون تهدید کرده است که اگر وضع بهبود نیابد، تا سال ۲۰۱۱ مجبور به اخراج ۳۱ هزار کارگر خواهد شد.