شرکت‌های داروسازی تمایلی به تولید آنتی‌بیوتیک جدید ندارند
۱۳۹۸ شهریور ۲۱, پنجشنبه
هر چند که باکتریهای مقاوم به آنتی‌بیوتیک یکی از چالش‌های بزرگ علم پزشکی به شمار می‌روند، شرکت‌های داروسازی در حال متوقف کردن تحقیقات در مورد آنتی بیوتیک‌های جدید هستند.
شبکه رادیو و تلویزیونی NDR در آلمان می‌گوید تولیدکنندگانی مانند "جانسون و جانسون"، بزرگترین شرکت تولیدکننده محصولات بهداشتی و پزشکی، تأیید کرده‌اند که در حال حاضر برنامه‌ای برای تولید آنتی‌بیوتیک جدید در دست ندارد. غول‌های داروسازی مانند "نووارتیس" و "سانوفی" هم پایان سال ۲۰۱۶ تحقیق در زمینه آنتی‌بیوتیک‌های جدید را متوقف کرده بودند.
این در حالی است که انجمن بین‌المللی داروسازی (IFPMA) سال ۲۰۱۶ میلادی "انجمنی برای مقابله با باکتریهای مقاوم به آنتی‌بیوتیک" تأسیس کرده بود که حدود یک‌صد شرکت داروسازی از جمله جانسون و جانسون، نووارتیس و سانوفی هم در بیانیه مشترکی از آن حمایت کرده بودند. آنها از جمله گفته بودند که برای تحقیق در این زمینه، سرمایه گذاری می‌کنند.
گزارش تحقیقی شبکه رادیو و تلویزیونی NDR آلمان نشان می‌دهد که تقریبأ نیمی از شرکت‌های داروسازی دیگر در زمینه آنتی‌بیوتیک‌های جدید تحقیق نمی‌کند.
به عنوان مثال شرکت آلرگان گفته است به تحقیق در مورد بیماری‌های عفونی ادامه می‌دهد اما به این پرسش كه آیا آنتی‌بیوتیکی جدیدی هم خواهد ساخت یا خیر، پاسخ نداده است. شرکت فایزر گفته است یک برنامه مطالعاتی در مورد ترکیب دو نوع دارو دارد که البته برنامه جدیدی نیست و از مدتها پیش در دست بررسی است.
علاوه بر شرکت‌های بزرگ داروسازی، بسیاری از شرکت‌های کوچک و متوسط نیز بیانیه انجمن بین‌المللی داروسازی را در سال ۲۰۱۶ میلادی امضا کردند. حدود ۵۰ شرکت هنوز در مورد آنتی بیوتیک‌های جدید تحقیق می‌کنند اما بیش از ۲۰ شرکت تحقیق در این زمینه را رها کرده یا ورشکسته شده‌اند. بسیاری از شرکت‌های کوچکتر هم می‌گویند کسی حاضر به سرمایه‌گذاری در این زمینه نیست.
تحقیق در مورد یک آنتی‌بیوتیک جدید چند صد میلیون یورو هزینه دارد. اگر تحقیقات به نتیجه رسد هزینه تولید، توزیع و بازاریابی هم به آن اضافه می‌شود. شرکت‌های داروسازی کوچک که درآمد زیادی ندارند، مثل تولید داروهای سودآور، معمولاً به تنهایی نمی‌توانند این هزینه ها را تأمین کنند. این مسئله یکی از دلایل توقف تحقیق در زمینه آنتی‌بیوتیک‌های جدید است.
تا دهه ۱۹۹۰ میلادی تقریباً تمام شرکت‌های بزرگ داروسازی در زمینه تولید آنتی‌بیوتیک فعال بودند اما برخی از آنها مانند "بایر" یا "ایلای‌لیلی" بیش از ده سال است که در این زمینه کار نمی‌کنند.
در حال حاضر تنها چهار شرکت از مجموع ۲۵ شرکت بزرگ دارویی در جهان در زمینه تولید آنتی بیوتیک‌های جدید فعال هستند. اما آنها هم به سوالات شبکه رادیو و تلویزیونی NDR آلمان مانند تعداد پژوهشگران فعال یا میزان سرمایه‌گذاری در این زمینه، پاسخ دقیق ندادند.
به نظر می‌رسد دلیل خروج شرکت‌های بزرگ داروسازی از این تحقیقات ملاحظات اقتصادی آنها بوده است. تولید آنتی‌بیوتیک سود بسیار کمتری از داروهایی مانند داروهای سرطانی یا داروهای بیماری‌های مزمن دارد. از آنتی‌بیوتیک‌ها معمولأ تنها چند روز استفاده می‌شود گذشته از آن شیوه نگهداری آنها در شرایطی که تأثیر خود را به سرعت از دست ندهند هم سخت است.
اورزولا تئورزبازر به برنامه تلویزیونی "پانوراما" در شبکه NDR گفته است توقف تحقیقات در زمینه آنتی‌بیوتیک‌های جدید توسط شرکت‌های بزرگ داروسازی "مسئولانه" نیست. او که به عنوان مشاور در زمینه توسعه آنتی بیوتیک‌ها، از جمله با سازمان بهداشت جهانی (WHO) همکاری دارد می‌گوید: «از نظر من کاملاً واضح است که شرکت‌های داروسازی مسئولیتی اجتماعی دارند».
او تأکید می‌کند که بخش بزرگ سود داروسازان از تولید آنتی‌بیوتیک‌ها‌ست. به عنوان مثال، بسیاری از داروهای گران قیمت ضد سرطان فقط در صورت وجود آنتی بیوتیک‌های مؤثر قابل استفاده هستند، زیرا بیماران در معرض خطر بسیار عفونی هستند.
در مقابل، توماس کوینی، از انجمن بین‌المللی داروسازی، شرکت‌های داروسازی را مقصر نمی‌داند. او می‌گوید در حال حاضر هیچ بازاری برای آنتی بیوتیک‌های جدید وجود ندارد. او می‌گوید تحقیق در زمینه آنتی‌بیوتیک‌های جدید اغلب موفقیت‌آمیز نیست و اگر هم باشد، سودآور نیست. کوینی در مصاحبه با "پانوراما" تأکید می‌کند که می‌داند توقف فعالیت‌های تحقیقاتی شرکت‌های دارویی در این زمینه برای وجه اجتماعی آنها خوب نیست.
حال بحث بر سر این است که با گسترش باکتریهای مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌های موجود چه باید کرد؟
پیتر بیر، کارشناس سازمان بهداشت جهانی، می‌گوید: «این یکی از مشکلات قرن ماست.» او حتی از سازمان ملل خواسته است که در این زمینه سرمایه‌گذاری کند.
بنا بر آمار سازمان ملل سالانه صدها هزار نفر به دلیل آلودگی به باکتریهای مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها جان خود را از دست می‌دهند.
سازمان ملل متحد هشدار داده است كه این رقم افزایش پیدا خواهد کرد و اگر این روند ادامه پیدا کند تا سال ۲۰۵۰ میلادی، سالانه ده میلیون نفر به دلیل ابتلا به باکتریهای مقاوم به آنتی‌بیوتیک جان خود را از دست می‌دهند. این رقم بیشتر از آمار مرگ در اثر ابتلا به سرطان، در حال حاضر است.