شتاب گرفتن روند بیکاری و اخراج کارگران در ایران
۱۳۹۱ آبان ۶, شنبه
از چند هفته پیش خبرها و گزارش‌ها در مورد تعطیلی کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی و خدماتی، تعدیل و اخراج کارگران و حرکت‌های اعتراضی به خاطر دریافت حقوق به تعویق افتاده هر روز افزایش می‌یابد.
در هفته‌ی نخست آبان صدها کارگر در شهرهای مختلف ایران بیکار شده‌اند. به گفته‌ی فعالان کارگری مدتهاست اعتراض به اخراج، به موضوع اصلی اختلاف‌های حقوقی میان کارگران و کارفرمایان تبدیل شده است.
بیکاری، مهمترین موضوع اختلاف‌های حقوقی کارگران
محمدعلی عسگری، مسئول کانون شوراهای اسلامی کار زاهدان روز شنبه ششم آبان ماه به خبرگزاری کار ایران، ایلنا گفت: «از حدود سه ماه پیش به بعد موضوع بیشتر پرونده‌های مطروحه در هیات‌های تشخیص و حل اختلاف، اعتراض كارگران به اخراج یا تعدیل است و نتیجه بیشتر این پرونده‌ها به فسخ یا خاتمه قرارداد کار و یا اخراج توافقی کارگر منجر می‌شود.»
به گزارش ایلنا عسگری می‌گوید: بخش دیگری از پرونده‌های اختلاف کار با موضوع اخراج، مربوط به کارگرانی است که در پی عدم دریافت مطالبات قانونی خود اقدام به طرح دعوی کرده و چون ادعای آن‌ها مرود تایید مراجع تشخیص و حل اختلاف اداره کار قرارگرفته است به‌صورت توافقی و در ازای دریافت حق خود از کار اخراج می‌شوند.
قربانیان سیاست‌های اشتباه دولت
صبح شنبه حدود ۵۰ نفر از کارگران نساجی قائم‌شهر با تجمع در دفتر خانه کارگر استان مازندران خواستار پیگیری مطالبات خود از مسئولان شدند. بنابه گزارش‌ها این کارگران با اشاره به ۲۶ ماه حقوق معوقه خود می‌گویند "بار‌ها و بار‌ها در مقابل فرمانداری و استانداری حضور پیدا كرده‌ایم ولی مسئولین نه تنها کاری انجام ندادند بلکه با وعده‌های پی در پی ما را سرگردان كرده‌اند."
خبرگزاری کار ایران گزارش داد، نصرالله دریابیگی، دبیر اجرایی تشکیلات خانه کارگر مازندران با حضور در جمع کارگران معترض گفته است: کارگران نساجی قائم‌شهر قربانی سیاست‌های اشتباه دولت در خصوص واردات بی‌رویه کالاهای خارجی و همینطور قانون هدفمندی یارانه‌ها شده‌اند.
نساجی قائم شهر از واحدهای تولیدی دولتی و متعلق به بانک ملی بوده که در یک دوره بحرانی و با وجود بدهی سنگین به کارگران، به بخش خصوصی واگذار شد.
تعطیلی کارخانه‌ای با ۲۵۰۰ کارگر
همزمان با این تحولات یکی دیگر از واحدهای تولیدی باسابقه نساجی در استان سمنان نیز عملا کار خود را متوقف کرده است. کارخانه ریسندگی و بافندگی پاکریس از واحدهای تولیدی فعال در این بخش به شمار می‌رفت که تا چند سال پیش بیش از دو هزار و پانصد کارگر داشت.
کارخانه پاکریس وابسته به بنیاد مستضعفان است و در حال حاضر ۳۷ کارگر بیشتر ندارد. گفته می‌شود مسئولان این واحد دولتی از اول آبان‌ماه جلوی ورود این ۳۷ نفر به کارخانه را گرفته‌اند و فعالیت خود را متوقف کرده‌اند.
دبیر خانه كارگر سمنان، حبیب الله محقق ششم آبان اظهار داشت کارگران یاد شده "به دلیل عدم احتساب دو سال بیمه بیکاری" امکان بازنشستگی ندارند: «تنها بهانه بیمه تامین اجتماعی برای عدم پذیرش بازنشستگی این ۳۷ کارگر عدم پرداخت حق بازنشستگی سهم کارفرما عنوان شده است.»
کاهش تولید شیر از ۹۰ تن به ۲۰ تن
در استان یزد نیز موقعیت شغلی بخش بزرگی از کارگران کارخانه شیر پاستوریزه ایستاتیس به خطر افتاده است. این کارخانه طرف قرارداد دولت برای توزیع شیر یارانه‌ای در مدارس تهران است اما مسئولان وزارت آموزش و پرورش به تعهدات مالی خود در قبال این واحد تولیدی عمل نکرده‌اند.
یکی از فعالان کارگری استان یزد ششم آبان به ایلنا گفت: «به دلیل پرداخت نشدن بدهی دولت به کارخانه شیر پاستوریزه ایساتیس، در حال حاضر تولیدات این واحد صنعتی از روزانه ۹۰ تن به روزانه ۲۰ تن کاهش یافته است.» با توجه به این وضعیت ساعت کار کارگران این کارخانه از هشت ساعت به چهار ساعت تقلیل یافته و به تبع آن درآمدشان نیز نصف شده است.
در هفته‌ی پایانی مهرماه نیز دو کارخانه نساجی تابان و افشار در یزد به طور کامل تعطیل شدند، و چند کارگاه دیگر به حالت نیمه تعطیل درآمدند. "واردات بی‌رویه و ساختار فرسوده" علت‌های اصلی این وضعیت عنوان شده که نوسان‌های شدید بازار ارز آن را تشدید کرده است.
رکود کار ساختمانی و بیکاری مضاعف
همزمان با تعطیلی کارخانه‌های نساجی در یزد و سمنان توقف فعالیت کارخانه آزمایش در شهر مرودشت استان فارس نیز تقریبا قطعی شد. این کارخانه زمانی بیش از هزار کارگر داشت که تعدادشان در ماه‌های گذشته به ۲۰۰ نفر رسیده بود.
از حدود دو ماه پیش فعالیت کارخانه آزمایش واحد مرودشت متوقف شده و ۲۰۰ کارگر آن بیکار شده‌اند. شماری از کارگران بیکار شده‌ی واحدهای تولیدی به اجبار به کارهای فصلی، از جمله کارهای ساختمانی روی می‌آورند.
فعالان کارگری می‌گویند با شروع فصل سرما و از رونق افتادن کارهای ساختمانی بسیاری از کارگرانی که از بخش‌های تولیدی به این حوزه وارد شده‌اند تنها منبع درآمد خود را از دست می‌دهند.