شبکه حقانی؛ هم‌پیمان القاعده، متحد کنونی گروه‌های تروریستی
شبکه حقانی یکی از پرنفوذترین گروه‌های تروریستی خاورمیانه است. اخیرا پهپاد‌های آمریکایی در مرز افغانستان و پاکستان دستکم ۲۶ تن از جمله اعضای این گروه را هدف قرار دادند. نگاهی داریم به چگونگی شکل‌گیری و فعالیت شبکه حقانی.
جلال‌الدین حقانی، روحانی متعصبی بود که در دهه ۱۹۸۰ میلادی با نیروهای اتحاد شوروی (سابق) در افغانستان می‌جنگید. در آن زمان نیروهای مجاهدین از حمایت آمریکا برخوردار بودند. در سال ۱۹۹۵ شبکه حقانی با نیروهای طالبان وارد همکاری شد و دو گروه در عملیاتی مشترک در سال ۱۹۹۶ موفق به تسخیر کابل شدند. در سال ۲۰۱۲ ایالات متحده شبکه حقانی را یک گروه تروریستی شناخت.
جلال‌الدین حقانی در سال ۱۹۳۹ در ایالت پکتیا به دنیا آمد. او در دارالعلوم حقانیه تحصیل کرد که در سال ۱۹۴۷ توسط مولانا سمیع‌الحق، روحانی پرنفوذ پاکستانی که از او به عنوان "پدر معنوی طالبان" هم یاد می‌شود، تأسیس شده بود. بسیاری از رهبران طالبان، تحصیل‌کرده دارالعلوم حقانیه هستند و این مؤسسه با دیگر گروه‌های افراطی نیز روابط خوبی دارد و در میان آنان پرنفوذ است.
جلال‌الدین حقانی در دوران طالبان وزیر روابط قبایلی بود. او تا زمان سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱ توسط آمریکا، در همین سمت فعالیت داشت. بعد از ملاعمر رهبر پیشین طالبان، از حقانی به عنوان پرنفوذترین چهره شبه‌نظامی در افغانستان یاد می‌شد. او همچنین دارای روابط بسیار خوب و تنگاتنگ با اسامه بن‌لادن، رهبر شبکه القاعده بود.
به گفته کارشناسان امنیتی مرکز فرماندهی شبکه حقانی در شهر میران‌شاه، مرکز وزیرستان شمالی در پاکستان است. مقامات آمریکایی و افغان ارتش پاکستان را به پشتیبانی از این گروه متهم می‌کنند. این اتهام بارها از سوی مقامات پاکستانی تکذیب شده است. بنا به گفته مقام‌های کاخ سفید نیروهای شبکه حقانی حملاتی را علیه نیروهای خارجی و افغان و همچنین غیرنظامیان در خاک افغانستان ترتیب می‌دهند.
در سال ۲۰۱۵ گزارش‌هایی مبنی بر درگذشت جلال‌الدین حقانی منتشر شد، اما شبکه حقانی در همان زمان این گزارش‌ها را تکذیب کرد. رهبری این گروه را اینک سراج‌الدین حقانی، پسر جلال‌الدین حقانی بر عهده دارد. او همچنین معاون گروه طالبان است.
هر چند تا کنون اطلاعات دقیق و معتبری در مورد سراج‌الدین حقانی در دست نیست، اما کارشناسان امنیتی میگویند او دوران کودکی را در میران‌شاه گذرانده و در دارالعلوم حقانی در حومه پیشاور تحصیل کرده است. گفته می‌شود که سراج‌الدین در زمینه نظامی تخصص دارد. برخی تحلیل‌گران امنیتی میگویند او در مقایسه با پدرش دیدگاه‌های تندتر و سختگیرانه‌تری دارد.
اناس حقانی یکی از برادران سراج‌الدین حقانی است که در حال حاضر در بازداشت دولت افغانستان است و با مجازات مرگ روبروست. شبکه حقانی به دولت افغانستان هشدار داده، اعدام اناس حقانی پیامدهای سنگینی برای افغانستان به همراه خواهد داشت.
مؤسسات تحقیقاتی و کارشناسان امور افغانستان میگویند شبکه حقانی بین سه تا ده هزار پیکارجو دارد. گفته می‌شود این گروه بیشترین کمک مالی را از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس دریافت می‌کند. شبکه حقانی همچنین در زمینه آدم‌ربایی و اخاذی نیز فعالیت داشته و بخشی از هزینه‌های خود را از این راه تأمین می‌کند.
شبکه حقانی همچنین روابط بسیار تنگاتنگی با دیگر گروه‌های تروریستی منطقه‌ای و بین‌المللی نظیر القاعده، جنبش طالبان پاکستان (تحریک طالبان پاکستان TTP)، لشکر طیبه و گروه‌های اسلامگرای آسیای مرکزی دارد. جلال‌الدین حقانی نه تنها با بن لادن، بلکه با ایمن ظواهری، رهبر کنونی القاعده نیز روابط دوستانه و تنگاتنگی داشت.