سياستمدار زيرک به جای آرمانخواه

مادر و پدر احمد قوام (قوام‌السلطنه) از شاهزادگان قاجاری بودند. پدرش فرماندار چند شهر و ولايت بود. 

او از كودكی نزد آموزگاران خصوصی و چندی در مدرسه مروی تهران در رشته‌های گوناگون ادبی و علمی آموزش ديد و "علوم جديد" را نزد "موسيو بانئو"ی فرانسوی و ولی‌الله خان نصر از آموزگاران بنام آن زمان فرا گرفت. 

۱۷ ساله بود كه "مناجات منظوم" منسوب به امام نخست شيعيان را به خط نستعليق نوشت و از ناصرالدين‌شاه لقب "دبير حضور" گرفت و با پشتيبانی دايی‌اش امين‌الدوله صدراعظم بعدی، به خدمت دولت درآمد. 

نخست رئيس دفتر دايی‌اش بود تا اين كه دبير ويژه مظفرالدين شاه شد و در ۲۹ سالگی فرمان مشروطيت و نظام انتخابات را نوشت و به امضای شاه رساند. 

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

اما ديری نپاييد كه شاه درگذشت و او به اروپا تبعيد شد و در پاريس به تحصيل حقوق پرداخت. 

۳۲ ساله بود كه به تهران بازگشت و معاون وزارت جنگ شد. 

از آن پس او در ۲۴ كابينه وزير بود و پنج بار در زمان‌های بحرانی به نخست‌وزيری رسيد. 

۴۴ ساله بود كه نخستين بار پس از ۵۸ روز حبس، دولت تشكيل داد، پس از هفت سال فترت، مجلس شورا را گشود و با بستن پيمان همسايگی با شوروی و وعده مذاكره درباره امتياز استخراج نفت شمال، نيروی نظامی شوروی را از ايران دور كرد و به تلاش‌های تجزيه‌طلبانه پايان داد. 

او بار ديگر در آستانه ۷۰ سالگی نخست‌وزير شد و به رهبران شوروی وعده امتياز داد و نيروهايشان را از كشور بيرون راند، گو اينكه در برابر كشتار بيهوده ارتش شاهنشاهی در آذربايجان سكوت كرد و به صدارتش ادامه داد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

پيشتر يك بار صدارت را به عهده گرفته بود و در پاسخ به پرسش يك گزارشگر آمريكايی درباره برنامه دولتش، تكه نانی در دست گرفته و گفته بود: "اين برنامه من. اگر بتوانم نان با كيفيت مرغوب در اختيار همه ايرانيان قرار دهم دشواری‌های ديگر حل خواهند شد". 

۷۵ ساله بود كه آخرين صدارتش چهار روز بيشتر دوام نيافت. دكتر مصدق كناره گرفته بود تا اختيارات ويژه بگيرد، حزب توده او را سرسپرده غرب ميدانست، دربار از ناچاری به او روی آورده بود و آيت‌الله كاشانی او را "مهدورالدم" خوانده و می‌خواست عليه‌اش جهاد اعلام كند. 

او اما می‌گفت: "بايد دين را از سياست جدا كرد. من نه خلاف رويه شامل نخست‌وزيری شده‌ام، نه دستوری در واقعه ۳۰ تير به حكومت نظامی داده‌ام. من می‌روم و تاريخ قضاوت خواهد كرد كه به روزگار اين ملت چه آمده و به پاداش فداكاری‌های خادمين مملكت چه رفتاری شده است". 

احمد قوام در ۷۸ سالگی در زادگاهش درگذشت.