سهمیه جدید سپاه قدس در آموزش عالی
موضوع برخورداری از سهمیه و رانت ولایی در ایران جدید نیست. نزدیک به ۴ دهه است که در آزمون‌های سراسری، پذیرش دانش‌آموزان کم‌سواد و بی‌استعداد با ابلاغ آیین‌نامه‌های سهمیه رزمندگان، بورسیه نیروهای مسلح (ارتش، نیروی انتظامی، سپاه)، بسیج، وزارت اطّلاعات، بنیاد شهید، جانبازان، ایثارگران و سازمان‌های رسمی دیگر صورت می‌گیرد. با آن‌که بیش از ۳۳ سال از پایان جنگ می‌گذرد اما هنوز سهمیه‌های گوناگون برقرار است و هر سال بیشتر می‌شود.
"رزمندگان" (با حداقل شش ماه حضور در جبهه) جزو سهمیه رزمندگان محسوب می‌شوند و تابع ضبواط مربوط به سهمیه رزمندگان هستند.
خانواده شهدا: علاوه بر فرزندان شهدا، پدر، مادر، خواهر و برادر و همسر شهید نیز جزو سهمیه خانواده شهدا محسوب می‌شوند و تابع ضوابط مربوط به سهمیه خانواده شهدا هستند.
اگر چه طبق ماده ۲ قانون ایجاد تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی، وزارتخانه‌های فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کلیه سازمان‌هایی که شمول این قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است، موظفند ۴۰ درصد ظرفیت پذیرش دانشجوی خود را به واجدین شرایط موضوع این قانون تخصیص دهند اما طی سال‌های گذشته این درصد به شدت افزایش پیدا کرده است.
روزنامه بهار از قول یک نماینده مجلس در ۲۴ مهر ۱۳۹۶ گزارش کرد: «۷۰ درصد ورودی‌های دانشگاه‌های كشور، بر اساس سهمیه‌ها هستند!»
دکتر حمید اکبری قائم مقام معاون آموزشی وزیر بهداشت در گفتگو با ایسنا در ۵ مرداد ۱۳۹۸ با تأکید بر اینکه بیش از ۶۰ درصد دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی بر اساس سهمیه وارد دانشگاه‌ها می‌شوند، گفت: سهمیه آزاد در رشته‌های پزشکی در کشور به زیر ۴۰ درصد می‌رسد، این وضعیت در سه رشته پر متقاضی علوم پزشکی یعنی دندانپزشکی، داورسازی و پزشکی وجود دارد.»
دی ماه ۱۳۹۵ نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی برنامه ششم توسعه، اصلاحاتی را در قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران ایجاد کردند که به موجب آن دولت و بنیاد شهید و امور ایثارگران موظف شدند خدمات جدیدی را به جانبازان زیر ۲۵ درصد، همسران و فرزندان آنان، رزمندگان با حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه در جبهه و همسران و فرزندان آنان ارائه دهند.
درحالی که تبصره ۳ قانون فوق مقرر می‌داشت که فرزندان شهدا، مفقودین، اسرا و جانبازان بالای پنجاه درصد و همسران آنها می‌توانند از مزایای این قانون استفاده نمایند و ماده واحده مصوب مجلس مقرر می‌داشت که عبارت «فرزندان شهداء، مفقودین و اسرا و همسران آنها» شامل آن دسته از فرزندان آزادگان که قبل و یا حین اسارت پدر متولد شده‌اند و همسران آزادگان که قبل از اسارت به نکاح آنها درآمده باشند و تا تاریخ ثبت نام آنها در آزمون سراسری در قید نکاح آنها باقی‌باشند، می‌گردد.
در پی اختصاص این سهمیه به همسران جانبازان و ایثارگران، گزارش‌های متعددی انتشار یافت که "جانبازان اسلام"، ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان از دختران گرفته و آنها را به عقد دائم خود در می‌آورند و آنها با استفاده از سهمیه همسر جانباز در دانشگاه‌های دلخواه در رشته‌های مورد علاقه پذیرفته می‌شوند. این عده بر اساس توافق به عمل آمده، بعد از اعلام نتایج کنکور از یکدیگر طلاق می‌گیرند.
سهمیه فرزندان هیات علمی دانشگاه‌ها یکی از بزرگترین سهمیه موجود در دانشگاه‌ها است. تعداد اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های کشور ۸۰هزار نفر است که بسیاری از آنها خود از طریق سهمیه به دانشگاه‌ها راه یافته و تحصیل کرده‌اند. با کمی تعمق در این خصوص می‌توانیم به ابعاد این سهمیه‌بزرگ و پنهان برسیم.
طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، فرزندان هیات علمی دانشگاه‌ها می‌توانند جهت انتقال به دانشگاه مد نظرشان و یا دانشگاهی که والدین در آن مشغول تحصیل است اقدام کنند. همچنین طبق همین مصوبه فرزندان اعضای هیات علمی می‌توانند رشته خود را تغییر دهند و بدون قید و شرطی به دانشگاه‌های معتبر و رشته‌های پرمتقاضی دست پیدا کنند.
سهمیه "رزمندگان جبهه مقاومت" یا عوامل سپاه قدس
تا پیش از این، سهمیه‌های اختصاص یافته به نورچشمی‌ها در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی را مجلس شورای اسلامی تصویب می‌کرد اما این بار دولت رئیسی که سپاه پاسداران در آن دست بالا را دارد دست به کار شد و تسهیلات لازم را فراهم کرد. سنبه‌‌پرزور سپاه قدس و یکپارچگی مجلس و دولت و قوه قضاییه و ارگان‌های نظارتی حکومت ولایی، موانع قانونی و اجرایی را کنار زدند تا عوامل داخلی سپاه قدس به صورت عاجل و اورژانس تحت عنوان «رزمندگان جبهه مقاومت»،از سهمیه و تسهیلات آموزش عالی کشور برخوردار شوند.
"رزمندگان جبهه مقاومت" مدتی با "نام مدافعان حرم" معرفی می‌شدند. با پایان یافتن جنگ سوریه امکان استفاده از این عنوان کمتر می‌شود. قاسم سلیمانی در خاطراتش دلیل نامگذاری رزمندگان جبهه‌های مقاومت، به عنوان مدافعین حرم را چنین بیان می‌کند: «من وقتی در اول بحران سوریه می‌خواستم این نام را انتخاب کنم، خیلی فکر کردم که اگر بخواهیم از قالب اسلامی کسی یا کسانی را برای دفاع از حرم جذب کنیم، چه نامی برای آنها بگذاریم؟ دیدم پرجاذبه‌ترین نام که می‌شود بر این حرکت جهادی جدید اطلاق کرد، نام "مدافعین حرم" است.»
از سال ۹۹ عنوان "رزمندگان جبهه مقاومت" به ادبیات سرداران سپاه پاسداران در رسانه‌ها اضافه شد. به عنوان مثال سردار محمد عبدالله‌پور فرمانده سپاه قدس گیلان گفت: «رزمندگان جبهه مقاومت از شهدای دفاع مقدس الگو‌برداری می‌کنند». همچنین سردار عبدالله ملکی مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس مازندران مدعی شد «جبهه مقاومت در امتداد دفاع مقدس قرار دارد».
در پی این زمینه‌سازی‌ها، در مهرماه ۱۴۰۰ محمد مخبر معاون اول رئیسی در نامه‌ای خطاب به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تسهیلات رزمندگان جبهه مقاومت برای ورود به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی را اعلام کرد.
در این نامه آمده است: هیأت وزیران در جلسه چهاردهم مهرماه به پیشنهاد وزارت علوم تحقیقات و فناوری به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد: متن زیر به عنوان تبصره ۵ به ماده ۱ آیین نامه اجرای قانون تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی مصوب ۳۰ بهمن ۶۷ موضوع تصویب‌نامه شماره ۴۰۳۹۰ت۱۷۷ در ۱۳ خرداد ۶۸ الحاق می‌شود.
در ادامه این نامه با اشاره به تبصره ۵ آمده است: رزمندگان جبهه مقاومت مشروط به حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه در جبهه با تایید ستاد نیروهای مسلح می‌توانند از تسهیلات ورود به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی بهره‌مند شوند.
با گسیل عوامل سپاه قدس به محیط‌‌های آموزش عالی ضمن پایین آمدن سطح دانش، بایستی شاهد سطح جدیدی از اختناق و سرکوب در دانشگاه‌ها بود.
مطالب منتشر شده در صفحه "دیدگاه" الزاما بازتاب‌دهنده نظر دویچه‌وله فارسی نیست.