1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

سقوط تولید انرژی‌های پاک و او‌ج‌گیری آلودگی در ایران

دالغا خاتین‌اوغلو
۱۴۰۱ تیر ۹, پنجشنبه

در حالی که ایران طبق توافق‌نامه اقلیمی پاریس متعهد به کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای است، گزارش سالانه شرکت بی‌پی از نصف شدن حجم تولید انرژی‌های پاک و رشد فزاینده تولید گازهای گلخانه‌ای در ایران حکایت دارد.

https://p.dw.com/p/4DRaU
اوج‌گیری تولید گازهای گلخانه‌ای در ایران و آلودگی هوا در کلانشهرها شاهدی بر افزایش مصرف مازوت و گازوئیل در نیروگاه‌ها و دیگر صنایع عمده کشور است
عکس تزیینی استعکس: Fatemeh Bahrami/picture alliance/AA

آمارهای بی‌پی، غول انرژی بریتانیا، حاکی از آن است که سال گذشته تولید انرژی هسته‌ای و برق آبی ایران نسبت به سال ۲۰۲۰ به ترتیب ۴۴ درصد و ۳۶ درصد سقوط کرده و تولید انرژی‌های تجدیدپذیر (بادی و خورشیدی) نیز ثابت مانده است.

در مجموع مصرف برق هسته‌ای، آبی و تجدیدپذیر ایران در سال گذشته روی هم رفته تنها حدود ۱.۵ درصد از کل مصرف انرژی کشور بوده است.

آمارهای سازمان انرژی اتمی و وزارت نیروی ایران نیز قبلا از سقوط تولید انرژی‌های اتمی و آبی ایران خبر داده بودند.

دولت ایران هنوز درباره سقوط تولید انرژی هسته‌ای در نیروگاه بوشهر توضیح قانع‌کننده‌ای نداده، اما افت چشمگیر تولید برق آبی کشور برای سومین سال متوالی اتفاق می‌افتد و علت آن، بدتر شدن روند خشکسالی و کاهش ذخایر آب سدهای کشور است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ایران سال گذشته نزدیک ۱۲.۱۹ اگزاژول (معادل بیش از ۲۹۱ میلیون تن نفت خام) مصرف انرژی داشته که ۱۲ اگزاژول آن مربوط به نفت و گاز و مقداری نیز  زغال‌سنگ بوده است. مصرف انرژی‌های فسیلی در ایران طی سال گذشته بیش از ۲.۵ درصد رشد داشته است.

آمارهای بی‌پی همچنین نشان می‌دهد، در حالی که ایران مانند دیگر اعضای جامعه جهانی حدود شش سال پیش طبق توافق‌نامه اقلیمی پاریس متعهد به کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای بود، طی این شش سال مدام به تولید گازهای گلخانه‌ای خود افزوده است؛ به گونه‌ای که رشد تولید گازهای گلخانه‌ای کشور فقط از محل مصرف انرژی در سال گذشته نسبت به سال ۲۰۲۰ حدود ۱۵ میلیون تن و نسبت به شش سال پیش حدود ۹۱ میلیون تن افزایش یافته است.

تولید گازهای گلخانه‌ای ناشی از مصرف انرژی در ایران طی سال گذشته به بالای ۶۶۰ میلیون تن رسیده و از این نظر بعد از چین، آمریکا، هند، ژاپن و روسیه مقام ششم جهان را دارد.

این گزارش می‌افزاید، مشعل‌سوزی گاز در ایران نیز طی سال گذشته به ۱۸.۵ میلیارد متر مکعب رسیده که بعد از روسیه دومین جایگاه را در جهان دارد. ایران به خاطر عدم نصب تجهیزات جمع‌آوری گازهایی که همراه نفت از میادین نفتی تولید می‌شود، بخش اعظمی از آن را در همان مرحله استخراج آتش زده و به هدر می‌دهد که اصطلاحا به آن مشعول‌سوزی یا فلیرینگ گفته می‌شود.

ارزش این میزان از گاز تلف‌شده در سال گذشته، حتی در بازارهای منطقه‌ای بالای ۵ میلیارد دلار است.

مجموع تولید گازهای گلخانه‌ای ایران از محل مصرف انرژی، مشعل‌سوزی، پروسه پالایش و تبدیل، همچنین نشتی‌های گاز طبیعی (متان) طی سال گذشته به نزدیک ۸۹۳ میلیون تن رسیده که ۴.۵ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۰ است.

گازهای گلخانه‌ای مهمترین عامل گرمایش زمین است.

تولید برق ایران

ایران چند سالی است که به خاطر کسری گاز در فصول سرد سال، مصرف سوخت‌های به شدت آلاینده مازوت و گازوئیل را در نیروگاهای برقی افزایش داده است.

آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۹ نیروگاه‌های کشور شش میلیارد لیتر سوخت به شدت آلاینده مازوت (نفت کوره) استفاده کرده‌اند که نسبت به سال ۹۶ حدود ۶۲ درصد رشد داشته است.

همچنین مصرف گازوئیل در نیروگاه‌های برقی طی این مدت از کمتر از پنج میلیارد لیتر به حدود ۱۱ میلیارد لیتر رسیده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

تاکنون هیچ نهاد حکومتی در ایران درباره میزان مصرف گازوئیل و مازوت در نیروگاه‌های کشور طی سال گذشته آماری منتشر نکرده است، اما افزایش شدید کسری گاز کشور در زمستان پارسال ظن رشد مصرف این سوخت‌های آلاینده در نیروگاه‌های برقی را افزایش داده بود.

آمارهای بی‌پی نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۰ حدود ۳۷ تراوات ساعت برق ایران با سوخت‌های گازوئیل و مازوت تولید شده بود، اما در سال گذشته این رقم به نزدیک ۴۹ تراوات ساعت رسیده است.

بدین ترتیب، مصرف مازوت و گازوئیل در بخش نیروگاه‌های برقی در سال گذشته یک سوم رشد داشته که رقم چشمگیری است. این در حالی است که ایران قبلا توقف مصرف این نوع سوخت‌ها در بخش نیروگاه‌های برقی از سال ۱۳۹۶ را برنامه‌ریزی کرده بود و اکنون دو برابر سطح سال ۹۶ مصرف مازوت و گازوئیل در این بخش دارد.

اوج‌گیری تولید گازهای گلخانه‌ای ایران و آلودگی هوا در کلانشهرها نیز شاهد دیگری از افزایش مصرف مازوت و گازوئیل در نیروگاه‌ها و دیگر صنایع عمده کشور است.

وزارت نیرو طی سه سال گذشته هیچ آماری درباره سوخت نیروگاه‌ها در ایران منتشر نکرده و درباره مصرف سوخت‌های آلاینده در نیروگاه‌ها سکوت پیشه کرده است.

تولید نفت و گاز ایران

آمارهای بی‌پی نشان می‌دهد که تولید نفت و میعانات گازی ایران در سال گذشته بیش از ۱۶ درصد نسبت به سال ۲۰۲۰ رشد داشته و به ۳ میلیون و ۱۷۰ هزار بشکه در روز رسیده است. این رقم قبل از تحریم‌های آمریکا علیه ایران در سال ۲۰۱۷ حدود ۴.۵ میلیون بشکه بود، اما تا سال ۲۰۲۰ به صورت متمادی روند نزولی گرفته بود و بعد از روی کار آمدن دولت جو بایدن و تمایل آمریکا به بازگشت به برجام، سال گذشته دوباره روند صعودی گرفت.

آمارهای اوپک نیز که روز چهارشنبه ۲۹ ژوئن منتشر شده، نشان از افزایش تولید نفت خام ایران به خاطر رشد صادرات این کشور دارد. سال ۲۰۲۰ مجموع صادرات نفت، میعانات گازی و محصولات نفتی ایران کمتر از ۷۰۰ هزار بشکه در روز بود، اما سال گذشته این رقم به حدود ۱.۱ میلیون بشکه افزایش یافت.

از طرفی سال گذشته قیمت‌های جهانی نفت و گاز نیز به شدت اوج گرفت. اوپک می‌گوید، درآمدهای صادرات نفت ایران در سال گذشته نسبت به سال ۲۰۲۰ بیش از سه برابر شده و به بالای ۲۵ میلیارد دلار رسیده است. بخشی از این افزایش مربوط به اوج‌گیری قیمت‌های نفت در بازارهای جهانی است. درآمدهای نفتی ایران در سال ۲۰۱۸ که هنوز تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران اعمال نشده بود، حدود ۶۲ میلیارد دلار بود.

اگر صادرات نفتی ایران به خاطر تحریم‌ها کاهش نیافته بود، سال گذشته انتظار می‌رفت ایران به جای ۲۵ میلیارد دلار، حدود ۷۵ میلیارد دلار صادرات نفتی داشته باشد.

بر اساس آمارهای بی‌پی، تولید گاز ایران نیز در سال گذشته نسبت به سال ۲۰۲۰ بیش از ۳ درصد رشد داشته و به ۲۵۷ میلیارد متر مکعب رسیده است. با این حال، آهنگ رشد تولید گاز ایران در سال گذشته نسبت به سال‌های پیشین افت کرده است.

ایران حدود ۱۷ میلیارد متر مکعب از گاز تولیدی خود را به ترکیه و عراق صادر کرده و بقیه در داخل کشور مصرف شده است.

دالغا خاتین‌اوغلو کارشناس حوزه نفت و انرژی ساکن جمهوری آذربایجان
پرش از قسمت در همین زمینه

در همین زمینه

نمایش مطالب بیشتر