سقف کنونی تولید نفت اوپک تا چه زمانی دوام خواهد یافت؟
۱۳۹۶ آذر ۹, پنجشنبه
امروز پنجشنبه (۳۰ نوامبر/ ۹ آذر) یکصدوهفتادوسومین نشست نوبتی سازمان کشورهای صادرکننده‌ی نفت (اوپک) برگزار می‌شود. یک سال از زمانی که سازمان کشورهای صادرکننده نفت تصمیم گرفت برای تثبیت قیمت نفت خام، سقف تولید را کاهش دهد، می‌گذرد. پیش از آن نزدیک به دو سال نفت تقریبا به صورت نامحدود به بازار عرضه می‌شد. در نشست امروز در وین درباره حفظ سقف کنونی تولید برای سه، شش یا ۹ ماه دیگر بحث می‌شود.
در نوامبر ۲۰۱۶ (یک سال پیش) طرح کاهش سقف تولید نفت در اوپک نهایی شد. در این میان روسیه با وجود این‌که عضو این سازمان نبود، نقشی اساسی در دستیابی به توافق بر عهده داشت. مسکو خود هم در هماهنگی با اوپک و در راستای تثبیت قیمت‌ها سقف تولید خود را تا ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
در آن زمان برخی اعضای اوپک از سیاست کاهش تولید مستثنی شدند. بر این اساس، ایران که به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و نیجریه و لیبی که به دلیل پیامدهای تروریسم و ناآرامی‌های داخلی با کاهش شدید تولید روبه‌رو شده بودند، می‌توانستند بیشتر تولید کنند.
نقش روسیه در بازار نفت
همه کشورهایی که با این سیاست همراه‌اند (چه اعضا و چه غیر اعضای اوپک)، پیشتر به نوعی پیام داده‌اند که با حفظ سقف تولید تا ۹ ماه موافق‌اند، بجز روسیه که مهمترین و بزرگترین تولیدکننده‌ی خارج از اوپک است. این کشور در حال حاضر بزرگترین تولیدکننده‌ی نفت خام در جهان است.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، ماه گذشته (اکتبر) گفت که با حفظ سقف کنونی تولید تا ماه‌های پایانی سال ۲۰۱۸ موافق است. مشکل اما به نظر می‌رسد شرکت‌های اصلی تولیدکننده‌ی نفت این کشور باشند. این شرکت‌ها می‌خواهند سقف تولید خود را در سال ۲۰۱۸ بالا ببرند.
با این حساب به نظر می‌رسد گزینه‌ی چهارمی هم در نشست امروز، پنجشنبه روی میز اوپک باشد: حفظ سقف تولید به مدت شش ماه به شرطی که وضعیت تولید و بازار در نشست نوبتی اعضای اوپک در ژوئن ۲۰۱۸ بار دیگر بررسی شود.
کاهش یا حفظ سقف تولید؟
در این میان بازار گمانه‌زنی درباره تصمیم احتمالی اوپک داغ است. برخی ناظران معتقدند که سیاست کاهش تولید نفت اوپک نقش خود را در بازارهای جهانی ایفا کرده و از این‌رو تداوم آن تاثیر چندانی بر تثبیت بازار نخواهد داشت. به عبارت دیگر، برای جلوگیری از کاهش قیمت نفت، باید عرضه کاهش یابد.
از سوی دیگر، دسته‌ای از کارشناسان بر این باورند که اعضای اوپک و همراهانشان از قیمت کنونی نفت رضایت دارند و سقف فعلی تولید را در سال آینده هم حفظ خواهند کرد. به اعتقاد آنان، اگر بهای نفت افزایش یابد، تولید با روش‌های جایگزین همچون فرکینگ صرفه‌ی اقتصادی پیدا می‌کند و این موضوع به افزایش عرضه و در پی آن کاهش قیمت منجر می‌شود.
دادوستد نفت در بازارهای جهانی با توجه به وضعیت ناروشن کنونی دچار رکود شده است. اگر اعضای اوپک و روسیه در نشست امروز پنجشنبه در وین بر سر حفظ سقف تولید به مدت ۹ ماه به توافق نرسند، بهای نفت ممکن است کاهش بیشتری هم بیابد.
در هفتههای اخیر بهای نفت افزایش پیدا کرد و بین ۶۰ تا ۶۵ دلار در هر بشکه در نوسان بود. نشت صدها هزار بشکه نفت از خط لوله داکوتای جنوبی در آمریکا در این افزایش قیمت نقش داشت. تنش‌های سیاسی در خاورمیانه و به‌ویژه اوج‌گرفتن جنگ نیابتی ایران و عربستان سعودی هم عامل دیگر افزایش اخیر بهای این فرآورده در بازارهای جهانی یاد می‌شود.