1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

سایه هدیه چین بر مراسم بزرگداشت ۲۰۰مین سالروز تولد مارکس

۱۳۹۷ اردیبهشت ۱۵, شنبه

شهر تریر یاد نام‌آشناترین شخصیت خود را بزرگ می‌دارد. جشنی با شکوه به یاد کارل مارکس در ۲۰۰مین سالروز تولدش. اما مجسمه عظیم کارل مارکس، هدیه چین به تریر بر مراسم یادبود این فیلسوف و اقتصاددان نامی آلمان سایه افکنده است.

https://p.dw.com/p/2xDES
عکس: Getty Images/AFP/P. Stollarz

روز پنجم ماه مه (۱۵ اردیبهشت) در ادامه برنامه‌های مربوط به بزرگداشت یاد کارل مارکس قرار است از مجمسه عظیم پنج و نیم متری مارکس رونمایی شود. مجسمه‌ای که هدیه جمهوری خلق چین به شهر تریر است. مخالفت با رونمایی از این مجسمه، از همان زمان رسانه‌ای شدن این خبر آغاز شده بود.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

نماینده "انجمن جهانی قلم" (پن) با اشاره به سرکوب آزادی بیان و مطبوعات در چین، رونمایی از این مجسمه را در چنین روزی خطا می‌داند و از این رو، از شهردار تریر خواسته است که رونمایی از این مجمسه را به تعویق بیندازد.

مراسم بزرگداشت مارکس

بسیاری از چهره‌های صاحب‌نام سیاست و اندیشه در مراسم بزرگداشت مارکس حضور دارند. ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در سخنرانی خود به مناسبت بزرگداشت یاد کارل مارکس تاکید کرد که خطایی بزرگ خواهد بود هرگاه همه جنایاتی که به نام مارکسیسم در جهان روی داده به حساب کارل مارکس ثبت شود.

یونکر افزود که الزامی است «مارکس را در آینه زمان خود ببینیم و دریابیم.» رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در این باره گفته است:

«اینکه شماری از هواداران مارکس پس از او، ارزش‌هایی را که او به میان کشیده بود و کلامی را که او برای بیان این ارزش‌ها به کار گرفته بود همچون سلاحی علیه دیگران به کار گرفتند، موضوعی نیست که ما مارکس را مسئول آن بدانیم.»

بیشتر بخوانید: سیر اندیشه مارکس، از تنگنای فلسفه به فراخنای جامعه و تاریخ

روز شنبه ۵ ماه مه، مراسم بزرگداشت کارل مارکس با شرکت هزار مهمان در بازیلیکای شهر تریر (کلیسای مهم این شهر) برگزار می‌شود. نخست وزیر ایالت راینلند فالس، خانم مالو درایر نیز سخنان ژان کلود یونکر را در مراسم بزرگداشت یاد کارل مارکس به‌گونه‌دیگری تکرار کرده و خطاب به مهمانان در این مراسم گفته است: «نمی‌توان جنایتی را که علیه میلیون‌ها انسان در قرن بیستم تحت نام مارکس روی داد به حساب او گذاشت.»

ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا
ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپاعکس: Reuters/W. Rattay

مخالفت انجمن جهانی قلم

معاون انجمن جهانی قلم در آلمان و مامور دفاع از نویسندگان در بند این انجمن در آلمان، رالف نست‌مایر در نامه‌ای سرگشاده از شهردار تریر خواست در چنین روزی از مجسمه‌‌ی اهدایی چین رونمایی نشود.

نست‌مایر از فقدان آزادی مطبوعات در چین انتقاد کرد و بر این نکته انگشت نهاد که بسیاری از خبرنگاران و نویسندگان در چین تنها به علت انتقاد از سیاست‌های این کشور به زندان می‌افتند.

نماینده انجمن جهانی قلم در عین حال تاکید کرد مخالفت با رونمایی از این مجسمه، با اندیشه‌های مارکس سازگار است. او در نامه سرگشاده خود به شهردار تریر از جمله چنین نوشته است: «آزادی مطبوعات برای مارکس یکی  از جلوه‌های اجتماعی جامعه‌ای دموکراتیک و لیبرال بود. و دقیقا همین آزادی در چین سال‌هاست که نقض می‌شود.»

بیشتر بخوانید:تندیس مناقشه‌برانگیز کارل مارکس به زادگاه او رسید

آنچه معاون انجمن جهانی قلم درباره‌ی باورهای مارکس نسبت به آزادی مطبوعات گفته است، به هیچ‌روی زیاده‌گویی نیست. کارل مارکس از همان هنگامی که به عنوان خبرنگار با "راینیشه تسایتونگ" همکاری می‌کرد، مخالفت آشکار خود را با سانسور بارها بیان کرده بود. همین مبارزه او با سانسور باعث آن شد که از سوی ماموران مورد تعقیب و پیگرد واقع شود و ناگزیر ترک وطن و به انگلستان مهاجرت کند.

مارکس از نگاه رئیس‌جمهوری آلمان

فرانک والتر اشتاین‌مایر، رئیس جمهور آلمان نیز از جمله کسانی است که خاطره کارل مارکس، فیلسوف و اقتصاددان صاحب‌نام آلمان را در ۲۰۰مین سالگرد تولدش گرامی داشته است.

بزرگداشت سالروز تولد مارکس در چین
بزرگداشت سالروز تولد مارکس در چینعکس: Reuters/J. Lee

اشتاین‌مایر گفته هرگاه بخواهیم در کوتاه‌ترین جمله‌ی ممکنه مارکس را تعریف کنیم باید بگوییم: «کارل مارکس، به‌رغم هم تناقضاتش، به‌هر روی یک اندیشمند بزرگ آلمان بود.»

رئیس جمهوری آلمان به توانایی‌های متفاوت مارکس اشاره کرده و در این خصوص گفته است: «مارکس اقتصاددان، مورخ، جامعه‌شناس و فیلسوف بود. او خبرنگار و سردبیر بود. یک کنشگر سیاسی، رهبر کارگری و در عین حال آموزگار تعلیم و تربیت بود، پناهنده بود و کسی بود که مورد تعقیب و پیگرد سیاسی قرار داشت. او مفسر و نامه‌نگار بود و هرگاه امروز بخواهیم صفت دیگری نیز برای بیان او به کار گیریم، باید بگوییم که او کسی بود که می‌توانست دیگران را دور خود جمع کند، یک فرد "شبکه‌ساز".»

اشتاین‌مایر نیز از شیفتگی و شور انساندوستانه‌ی مارکس سخن گفته و مبارزه او را برای دستیابی به آزادی مطبوعات ستوده است.