«مهدکودک‌ها در ایران به خانه‌های سالمندان تبدیل خواهند شد»
۱۳۹۴ دی ۲۳, چهارشنبه
علی اکبر محزون، مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی ایران در یک نشست در خبرگزاری ایرنا، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، گفت که با آغاز دهه ۹۰ بار دیگر ایران شاهد رشد نسبی موالید بوده است.
شهلا کاظمی‌پور جمعیت شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران هم در این نشست با اشاره به رشد جمعیتی ایران در سال های گذشته از سالخوردگی جمعیت ایران ابراز نگرانی کرده و گفت که ایران تا ۲۰ سال آینده ، ۱۴ تا ۱۵ میلیون سالخورده خواهد داشت.
به گفته محزون هم اینک ۳/ ۳۳ درصد خانواده های ایرانی حداکثر یک فرزند دارند، در حالیکه در نسل قبل ۷۹ درصد جمعیت حداقل سه فرزند داشته است. به گفته او در نسل جدید ۸۲ درصد از خانواده ها حداکثر دو فرزند دارند.
پیش از این هم مرکز آمار ایران جمعیت کشور را بیش از ۷۷ میلیون و ۳۶۶ هزار نفر اعلام و تاکید کرده بود که نرخ منفی رشد جمعیت در ایران هم‌چنان ادامه دارد. این مرکز همچنین تصریح کرده که جمعیت ایران در سال‌های آتی در "روند پیری" گام خواهد گذاشت.
کاظمی پور معتقد است سالخوردگی جمعیت ایران اجتناب ناپذیر بوده و حتی پیش بینی کرده که تا ۲۰ سال آینده به تدریج مهدکودک‌ها تبدیل به خانه سالمندان خواهند شد.
او با توجه به افزایش سالمندان در سال‌های آینده نسبت به سیستم تامین اجتماعی و بیمه همگانی این افراد اشاره کرده و هشدار داده که این جمعیت نسبتا بالا بعد از بازنشستگی به زیر خط فقر خواهند رسید با ادامه این روند جمعیت ایران در سال ۱۴۱۵ به ۵/ ۸۴ میلیون می رسد.
سازمان ملل متحد هم پیشترها در گزارشی جمعیت جهان تا سال ۲۱۰۰ میلادی را بیش از ۱۱میلیارد نفر تخمین زده بود. در این گزارش آمده بود که جمعیت ایران تا ۳۵سال دیگر به بیش از ۹۲ میلیون نفر می‌رسد ولی این رشد سپس روند نزولی به‌خود می‌گیرد.
بیشتر بخوانید:سازمان ملل: جمعیت ایران نخست افزایش و سپس کاهش می‌یابد
محزون با اشاره به آمارهای موجود گفته که ایران در سال ۱۳۹۱، شاهد ۹/ ۲ درصد ، سال ۹۲ شاهد ۵/ ۳ درصد و در سال۹۳ نیز شاهد ۲/ ۴ درصد رشد موالید بوده و بر این اساس می توان گفت از ابتدای دهه ۹۰ با رشد نسبی موالید مواجه شده‌ایم.
طبق آخرین سرشماری، در حالی که جمعیت ایران به سمت میانسالی پیش می‌رود، رشد جمعیت ایران با کاهشی زیاد از ۶۲/ ۱ درصد به ۲۹/ ۱درصد رسیده است.
محمدجواد محمودی، عضو هیات علمی وزارت علوم هم در این نشست تاکید کرد که بخش زیادی از افزایش تعداد تولدها در سال های جاری به خاطر فرزندآوری متولدین دهه ۵۰ و ۶۰ بوده و نمی توان افزایش تولدهای سال های اخیر را صرفاً به سیاست های جمعیتی جدید مرتبط دانست.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی چندی پیش سیاست‌های فرزندآوری در ایران را اشتباه خوانده بود و خواستار فرزندآوری بیشتر ایران برای رسیدن جمعیت این کشور به حدود دویست میلیون نفر شده بود. سیاست های کلی فرزندآوری چندی بعد توسط دولت و مجلس تصویب و به اجرا گذاشته شد اما اغلب کارشناسان ایرانی این سیاست ها را ناکارآمد ارزیابی کردند.
محزون با اشاره به سیاست های جدید جمعیتی تصریح کرد: «هنوز نه سیاستی ارائه شده و نه برنامه‌ای اجرا شده است ،اما شاهد ترمیم خانواده هستیم چرا که خانواده‌ها برای ادامه نسل و برای پایداری خانواده خود هستند .»
محمودی با تاکید بر اینکه "با شعار نمی‌توان انتظار افزایش فرزندآوری داشت" گفته که "سیاست های افزایش باروری تدوین شده است، ولی هنوز عملیاتی نشده است".
بیشتر بخوانید: سازمان ملل: جمعیت ایران نخست افزایش و سپس کاهش می‌یابد
مروری بر آمارهای ازدواج و طلاق
براساس آمار ۹ ماهه سال جاری، ۵۲۰ هزار و ۲۴۰ مورد واقعه ازدواج در کشور به ثبت رسیده که ۴۲۷ هزار و ۴۱۷ مورد آن در مناطق شهری و ۹۲ هزار و ۸۲۳ مورد در مناطق روستایی بوده است.
میانگین ازدواج در کشور در مجموع حدود ۴/ ۳درصد کاهش داشته است. در واقع در هر ساعت ۷۹ ازدواج، هر شبانه روز یک هزار و ۸۸۵ مورد و ماهانه ۵۷ هزار و ۸۰۴ مورد در کشور به ثبت رسیده است.
آمار طلاق در همین مدت زمانی در هر ساعت ۱۸ مورد بوده که در واقع روزانه ۴۴۳ مورد و ماهانه ۱۳ هزار و ۵۹۳ مورد طلاق ثبت شده است. در یک نگاه کلی آمار ازدواج ۴/ ۳ درصد کاهش و آمار طلاق ۲/ ۴ درصد افزایش را نشان می دهد.
به گفته مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی ایران بیشترین طلاق در زنان در سال جاری و سال گذشته در رده سنی ۲۵ تا ۲۹ سال بوده و در میان زنان تغییری در میانگین سنی وجود نداشته است. همچنین امسال بیشترین ازدواج در زنان در رده سنی ۲۰ تا ۲۴ سال و در مردان در سنین ۲۵ تا ۲۹ سال بوده است.
محزون همچنین به روند کاهشی ازدواج ها از سال ۹۰ در کشور اشاره کرد و گفت که مساله مهم در کاهش نرخ باروری، رشد منفی مستمر ازدواج‌ها بوده است.
به گفته او و بر اساس آمارهای موجود نرخ ازدواج در سال ۹۰ بامنفی ۹/ ۱ درصد آغاز و در سال ۹۱ به منفی ۱/۵ در سال ۹۲ به منفی۷/ ۶ و در سال ۹۳ نیز به منفی ۵/ ۶ درصد رسیده است.
او می‌‌افزاید روند ازدواج ها تا سال ۸۹ مثبت بوده و حتی در این سال به ۲ دهم درصد رسیده بوده اما پس از آن با رشد منفی روبرو شده است.
هم اینک کارشناسان از ساختار سنی جمعیت و تاخیر در ازدواج‌ها به عنوان دو عامل اصلی در رشد جمعیتی نام می برند.