سال ۲۰۱۵؛ ادامه وضعیت وخیم آزادی مطبوعات در ایران
۱۳۹۳ بهمن ۲۳, پنجشنبه
سازمان گزارشگران بدون مرز روز پنجشنبه (۱۲ فوریه / ۲۳ بهمن) گزارش سالانه خود را درباره وضعیت آزادی مطبوعات و روزنامه‌نگاران و خبرنگاران در جهان در سال ۲۰۱۴ منتشر کرد.
در این گزارش ۱۸۰ کشور جهان از جمله ایران مورد بررسی قرار گرفته‌اند و این کشورها بر حسب وضعیت آزادی مطبوعات، رسانه‌های مستقل و همچنین وضعیت خبرنگاران و روزنامه‌نگاران رده‌بندی شده‌اند.
ایران که در سال ۲۰۱۳ در جایگاه ۱۷۳ قرار داشت، در فهرست جدید گزارشگران بدون مرز در ارتباط با سال ۲۰۱۴ نیز همین رتبه را به خود اختصاص داده است. این امر نشان می‌دهد که وضعیت آزادی مطبوعات و روزنامه‌نگاران به‌رغم وعده‌های دولت روحانی بهبود نیافته و نگرانی‌های سازمان مزبور از وضعیت روزنامه‌نگاران در ایران همچنان ادامه دارد.
در گزارش این سازمان در ارتباط با ایران هچنین آمده است که "پوشش خبری مستقل وضعیت سوریه برای رسانه‌های چاپی و آنلاین به شدت کنترل و در این باره هر گونه انتقاد از سیاست خارجی حکومت سرکوب می‌شود. وعده‌های حسن روحانی رئیس جمهور جدید برای بهبود وضعیت آزادی اطلاع رسانی تاکنون بی نتیجه مانده است".
طبق بررسی‌های سازمان گزارشگردان بدون مرز "حکومتگران ایران همچنان کنترل همه جانبه‌ای را بر اطلاع‌رسانی اعمال می‌کنند، به ویژه در باره‌ی آنچه که به همپیمانان‌شان در دمشق مربوط می‌شود، از حضور سپاه پاسداران در سوریه تا کمک‌های مادی به رژیم اسد".
در ادامه این گزارش آمده است که «موضوع‌های بسیار دیگری چون انرژی هسته‌ای، حقوق بشر، و وضعیت زندانیان عقیدتی به نام "اقدام علیه امنیت ملی" سانسور می‌شوند».
طبق اعلام گزارشگردان بودن مرز در پایان سال میلادی ٢٠١٣ ایران با ۵۰ روزنامه‌نگار و وب‌نگار زندانی، یکی از ۵ زندان جهان بود و "علیرغم آزادی برخی از زندانیان سیاسی فشار دستگاه‌های امنیتی بر روزنامه‌نگاران رسانه‌های بین‌المللی و مستقل مستقر در خارج از کشور و خانواده‌های آنها در داخل کشور همچنان ادامه دارد".
افزایش موارد نقض آزادی مطبوعات
طبق گزارش سالانه این سازمان که در پاریس به انتشار رسیده، در سال ۲۰۱۴ میلادی آزادی مطبوعات در ۱۸۰ کشور جهان در مجموع ۳۷۱۹ مورد نقض و زیر پا گذاشته شده است. این شمار ۸ مورد بیشتر از مواردی است که در سال ۲۰۱۳ به ثبت رسیده بود.
در جریان درگیری‌های حاکم در خاورمیانه یا اوکراین حتی خبرنگاران و روزنامه‌نگاران بشکلی هدفمند به گروگان گرفته شده و به قتل رسیده‌اند.
به گفته مسئولان گزارشگران بدون مرز، وضعیت آزادی مطبوعات در کشورهای اوکراین، عراق، سوریه، مناطق تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین، اسرائیل و همچنین سودان جنوبی بسیار نگران‌کننده است، زیرا طرفین درگیری می‌کوشند "رسانه‌های خبری را به عنوان منبع خبری مستقل به سکوت وادارند یا برای اهداف تبلیغاتی خود مورد سوءاستفاده قرار دهند".
در این گزارش همچنین آمده که وضعیت آزادی مطبوعات در دو سوم کشورهایی که در بررسی‌های گزارشگران بدون مرز منظور گردیده‌اند، بدتر شده است. آخرین رتبه‌ی این رده‌بندی را کشور اریتره به خود اختصاص داده است. علاوه بر ایران، کشورهای سوریه، چین و کره شمالی در آخرین رتبه‌ها جای گرفته‌اند.
کشورهای اسکاندیناوی، بهترین نمونه
بهترین وضعیت آزادی مطبوعات در کشورهای اسکاندیناوی مشاهده شده است. کشورهای فنلاند، نروژ، دانمارک و سوئد از این لحاظ در بین پنج کشور برتر جهان قرار دارند. آلمان نیز رتبه ۱۲، ایالات متحده رتبه ۴۹ و روسیه حتی رتبه ۱۵۲ را در رده‌بندی گزارشگران بدون مرز به خود اختصاص داده است.
درخور توجه آنکه وضعیت در برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز به‌شدت رو به وخامت گذاشته است.
برای مثال کشور ایتالیا از لحاظ وضعیت آزادی مطبوعات و همچنین فعالیت‌های روزنامه‌نگاران و خبرنگاران ۲۴ رده سقوط کرده و در رتبه‌ی ۷۳ جای گرفت. تهدیدات سازمان‌های مافیایی و همچنین فشارهایی که از طریق تهدیدات قضایی اعمال می‌شود، عرصه را بر آزادی مطبوعات در ایتالیا تنگ کرده است.
کریستف دلوآر، دبیرکل سازمان گزارشگران بدون مرز در گفت‌وگویی با خبرگزاری فرانسه اظهار داشت که وضعیت آزادی مطبوعات در جهان در مجموع بدتر شده و عوامل گوناگونی در این روند نقش بازی می‌کنند.
به اعتقاد وی "جنگ بر سر کسب اطلاعات" و همچنین "عاملان غیردولتی که رفتار و عملکردی مستبدمآبانه دارند"، از جمله علل مهم این روند نگران‌کننده هستند.