سازمان ملل: حدود ۶۰ میلیون نفر سال ۲۰۱۴ آواره شده‌اند
۱۳۹۴ خرداد ۲۸, پنجشنبه
۶۰ میلیون نفر در جهان به واسطه جنگ و بحران در سال ۲۰۱۴ از خانه و کاشانه خود آواره شده‌اند. آماری که در مقایسه با یک سال پیش‌تر از آن، از افزایش ۸ میلیون نفری شمار آوارگان در سراسر جهان نشان داشته است.
کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهجویان در تازه‌ترین گزارش خود که در ژنو ارائه شده، از رکوردی جدید سخن به میان آورده است. از زمان جنگ جهانی دوم هیچ‌گاه تا به اندازه امروز شمار آوارگان و پناهجویان در جهان بالا نبوده است. حتی در سال‌های تاریک و سخت آن جنگ خانمان سوز ۴ ساله نیز به اندازه‌ای که اکنون مردم در مناطق بحران‌زده طعم آوارگی را چشیده‌اند، آواره و پناهجو در جهان نبوده است.
"جهانِ در جنگ" نامی است که تهیه‌کنندگان بر این گزارش گذاشته‌اند و در آستانه روز جهانی پناهجویان (۲۰ ژوئن/ ۳۰ خرداد) منتشر شده است.
آنتونیو گوترس، نماینده عالی کمیساریای سازمان ملل متحد در امور مربوط به پناهجویان، بحران‌های داخلی و درگیری‌های نظامی در مناطقی همچون سوریه، سودان جنوبی و اوکراین را بانی به وجود آمدن موج گسترده پناهجویی در جهان خوانده است. در گزارش تازه سازمان ملل از ۱۵ بحران و جنگی صحبت در میان است که در عرض چهار سال گذشته بروز کرده یا از نو از سرگرفته شده‌اند.
آوارگان از کجا می‌آیند؟
سازمان ملل در گزارش خود ۶۰ میلیون آواره جهان در سال ۲۰۱۴ را اینگونه تفکیک کرده است: بیش از ۱۹ میلیون نفر مجبور به ترک سرزمینشان شدند، بیش از ۳۸ میلیون نفر خانه‌هایشان را از دست داده‌اند و در سرزمین خودشان آواره هستند، نزدیک به ۲ میلیون نفر در کشورهای دیگر تقاضای پناهندگی کرده و روزگارشان را در کمپ‌های پناهجویی سر می‌کنند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل تخمین می‌زند که در سال گذشته نزدیک به ۲۱۸ هزار نفر از کشورهای آفریقایی و آسیایی سوار بر قایق شده و به مهاجرت تن داده‌اند. غالب این پناهجویان با امید به یافتن زندگی بهتر و آینده‌ای روشن‌تر با پرداخت مبلغی نه چندان اندک به قاچاقچیان، سوار بر قایق‌های ماهیگیری یا بادی به دور از شرایط استاندارد، راه اروپا را در پیش می‌گیرند.
از ۲۱۸ هزار نفری که در سال ۲۰۱۴ به چنین سفر پرخطری تن دادند، ۳۵۰۰ تن جان خود را از دست دادند. آنتونیو گونترس پیش‌بینی می‌کند که بحران آوارگی و پناهجویی در سال‌های آینده رو به وخامت بگذارد. او انتقاد می‌کند بسیاری از سیاستمدارانی که خود آتش‌افروز جنگ بوده‌اند، در نهایت بدون آنکه مجازات شوند از مخصمه جان سالم به در می‌برند.
جامعه بین‌الملل نیز به عقیده این مقام سازمان ملل در خاتمه دادن به وضع کنونی بسیار ناتوان بوده است.
در فهرست کشورهایی که بیشترین شمار آوارگان را داشته‌اند، سوریه تک‌تازی می‌کند. پس از بروز ناآرامی‌های داخلی با هزاران قربانی و میلیونها آواره، این کشور اکنون به صحنه قدرت‌نمایی گروه تروریستی "دولت اسلامی" تبدیل شده است. سوریه در حالی جایگاه اول این فهرست را از آن خود کرده که تا سه سال پیش نام این کشور، حتی برای یک بار نیز در میان ۳۰ کشور نخست این فهرست جای نگرفته بود.
از زمان آغاز جنگ داخلی در سوریه حدود ۴ میلیون تن از شهروندان این کشور آواره شده و در کشورهای همسایه پناه جسته‌اند.
پس از سوریه کشور افغانستان با دو میلیون و ۶۰۰ هزار تن، بیشترین شمار آوارگان جهان را در سال ۲۰۱۴ داشته است. سومالی با یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن در رده سوم این فهرست قرار دارد.
آوارگان به کجا می‌روند؟
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل برای نخستین بار از ترکیه به عنوان کشوری که میزبان بیشترین شمار پناهجویان شده، نام برده است. این کشور تا کنون نزدیک به یک میلیون و ۶۰۰ هزار پناهجو را در خود جای داده است. پس از آن پاکستان در مکان دوم قرار گرفته است.
البته اگر تعداد پناهجویان پذیرفته شده با محاسبه میزان مساحت یک کشور در نظر گرفته شود، لبنان در مکان اول قرار دارد. این کشور با اینکه ۱۰/۴۵۲ کیلومتر مربع مساحت دارد، یک میلیون و ۱۵۰ هزار پناهجو را پذیرا شده است. این در حالی است که این کشور کوچک در دل خاورمیانه، خود تنها ۴ میلیون جمعیت دارد.
اخیرا وزرای کشورهای اروپایی نشستی را در لوگزامبورگ برای یافتن راه‌حلی برای پایان دادن به بحران پناهجویان برگزار کردند. اما این گفت‌وگوها تا کنون به جایی راه نبرده و به نظر نمی‌رسد بر سر تقسیم عادلانه پناهجویان در اروپا در آینده نزدیک توافقی حاصل شود.
در سال ۲۰۱۴ به ترتیب روسیه، آلمان و فرانسه بیشترین میزان ثبت درخواست پناهجویی در خاک خود را داشته‌اند. پس از آن آمریکا و سوئد در مکان‌های چهارم و پنجم جای گرفته‌اند.
در نگاه کلی آلمان و سوئد دو کشور محبوب برای پناهجویان در اتحادیه اروپا هستند.