"زنان و دگرباشان ایران" در نشست جانبی شورای حقوق‌ بشر

بعدازظهر روز ۱۶ ژوئن/ ۲۶ خرداد ماه سال جاری شعله زمینی فعال حقوق بشر٬ روحیه شفیعی فعال حقوق زنان و مهناز قزللو فعال حقوق اقلیت‌های جنسی سخنرانی کردند. موضوع سخنرانی ‌آن‌ها به ترتیب «کمبود آگاهی از ناقص‌سازی جنسی زنان در جمهوری اسلامی٬ «زنان و تغییرات در نهاد خانواده در جمهوری اسلامی» و «وضعیت فرانرم‌گرایان جنسی در ایران» بود.

عدم اطلاع سازمان بهداشت جهانی از ناقص‌سازی زنان در ایران

شعله زمینی٬ فعال حقوق بشر اولین سخنران این نشست صحبت‌های خود را به موضوع «کمبود آگاهی از ناقص‌سازی جنسی زنان در جمهوری اسلامی» اختصاص داد. وی ضمن اشاره به انجام این عمل در ایران از بی‌اطلاعی عمومی در این‌باره سخن گفت.

زمینی با اشاره به گزارش سازمان بهداشت جهانی در ارتباط با ناقص‌سازی زنان گفت: «شاید به گزارش سازمان بهداشت جهانی برخورد کرده باشید. در این گزارش‌ها نام ۲۹ کشور به عنوان کشورهایی که در آن زنان به شکل گسترده ناقص‌ (ختنه) می‌شوند آمده است، اما نام ایران در این لیست وجود ندارد زیرا دولت ایران به شکل سیستماتیک روی این مساله کار نکرده است. آماری رسمی هر ۵ سال منتشر می‌شود که در آن اطلاعاتی در باره‌ی این اقدام میان مذاهب و اقلیت‌های قومی وجود ندارد».

این فعال حقوق بشر معتقد است که ناقص‌سازی زنان در ایران میان اهل سنت وجود دارد: «با توجه به این‌که در ایران مسلمانان شیعه و سنی زندگی می‌کنند٬ می‌توان گفت که ناقص‌سازی زنان میان شیعیان انجام نمی‌شود. اگر اهل سنت را به شاخه‌های حنفی٬ شافعی٬ حنبلی و وهابی تقسیم کنیم٬ در مناطقی که سنی‌های شافعی زندگی می‌کنند٬ زنان به شکل یک رسم٬ ناقص می‌شوند و دیده شده شیعیانی که در این مناطق زندگی می‌کنند نیز ناقص‌سازی جنسی زنان را انجام می‌دهند».

زمینی بر این باور است که به وسیله‌ی باز کردن ابعاد ناقص‌سازی زنان در جمهوری اسلامی می‌توان توجه جامعه‌ی جهانی و دولت ایران را به این مسئله جلب کرد تا «در مرحله‌ی اول آمار دقیقی به دست آید که متوجه شویم دقیقا کجاها این اقدام صورت می‌گیرد و بتوانیم با امکانات بهداشتی درمانی به زنانی که از نظر جنسی ناقص شده‌‌اند٬ کمک کنیم و همچنین جلوی این اقدام را بگیریم».

۲۵۰ هزار سقط جنین غیرقانونی در ایران

روحیه شفیعی سخنان خود را به موضوع تبعیض در نهاد خانواده در ایران و همچنین فضای مردسالارانه حاکم بر خانواده اختصاص داده و گفت که این تبعیض، خشونت و مردسالاری بر تمام اعضای خانواده و حتی خود مرد به عنوان طرف مسلط تاثیر می‌گذارد.

به گفته شفیعی پس از انقلاب اسلامی، نظام جدید حاکم بر ایران طرح و برنامه خاصی نداشت، اما آیت‌الله خمینی چشم‌انداز خود از آینده کشور را خیلی سریع مطرح کرده و در قانون اساسی جدید جای داد و بدین ترتیب ایران از یک کشور در حال توسعه و سکولار به کشوری تبدیل شد که قوانین آن از میان متون قدیمی استخراج شد که نخستین و بزرگ‌ترین قربانیان آن نهاد خانواده و زنان بودند.

وی افزود: «امروز، 35 سال بعد از انقلاب اسلامی، نهاد خانواده به خصوص زنان و کودکان به دلایل زیادی شکل طبیعی خود را از دست داده‌اند. لغو قانون حمایت از خانواده، استراتژی سیستماتیک برای خانه‌نشین کردن و محدودیت بیش از پیش زنان، اجازه به مرد برای ازدواج با دخترخوانده‌اش و همچنین طرح افزایش جمعیت که از دو سال پیش آغاز شده، از جمله عواملی هستند که در این زمینه نقش دارند».

به گفته شفیعی، یکی از مشکلات عمده برای خانواده‌ها و زنان موضوع ممنوعیت سقط جنین است. بسیاری از خانواده‌ها تمایلی به بچه‌دار شدن ندارند و مراجعه به مراکز غیر قانونی سقط جنین افزایش یافته است و خیلی از این زنان دچار مشکلات و خطرات عدیده‌ای می‌شوند. وی افزود: «بر اساس آمار رسمی ارائه شده، نزدیک به 250 هزار سقط جنین غیر قانونی در ایران اتفاق افتاده است».

شفیعی در پایان سخنان خود گفت که امروز در ایران مانند بسیاری از دیگر کشورها، قانون از زنان حمایت نکرده و آن‌ها را از پوشیدن لباس‌های دلخواهشان منع می‌کند و این در حالی اتفاق می‌افتد که ایران به شکل رسمی حقوق برابر برای زن و مرد را به رسمیت شناخته و عضو کنوانسیون امحای هرگونه تبعیض علیه زنان است. این عضویت بدین معناست که ایران باید تمامی موارد تبعیض علیه زنان را که بر خانواده و کل جامعه تاثیر می‌گذارد از بین ببرد».

نقض حقوق دگرباشان جنسی

مهناز قزللو دیگر سخنران این نشست در باره‌ی «وضعیت فرانرم‌گرایان جنسی در ایران» صحبت کرد. او «عدم آگاهی در جامعه» و «قوانین هم‌جنس‌گراستیز» را از عوامل نقض حقوق فرانرم‌گرایان [هم‌جنس‌گرایان٬ دوجنس‌گرایان و ترنس‌ها] می‌داند.

قزللو ضمن اشاره به «حذف هم‌جنس‌گرایی از فهرست بیماری‌ها و اختلالات روانی» سازمان بهداشت جهانی گفت: «حقوق این گروه انسانی در بيانيه‌ی حقوق بشر با عنوان "يوگياكارتا" قانو‌ن‌گذاری و به رسميت شناخته شده است. متاسفانه در ايران به علت عدم دسترسی به اطلاعات و عدم ارتباط آزادانه با دنيای مدرن و همچنين به دلیل سانسور، فيلترينگ و فقدان آزادی بيان، هم‌جنس‌گرایی همچنان به عنوان یک تابوی اجتماعی و در عين‌حال از نظر رويه‌ی قضايی، مجرمانه تلقی می‌شود. حکومت ایران وجود هم‌جنس‌گرایان را انکار کرده یا اساسا هم‌جنس‌گرايی را بیماری، انحراف، گناه و جرمی نابخشودنی توصیف و تلقی می‌کند و آن را مستوجب اعدام می‌داند. حتا در حوزه‌ی علوم آكادميك دانشگاهی در بر همين پاشنه می‌چرخد، زيرا داده‌های درسی، رويه‌های بسيار كهنه و منسوخ و غيرانسانی را ارائه می‌دهند».

جمهوری اسلامی بسیاری از میثاق‌ها و کنوانسیون‌های حقوق بشری را تاکنون امضا کرده‌است، اما التزام به ان را منوط به هم‌خوانی با قوانین اسلامی می‌داند.

قزللو در این باره گفت: «امضای کنوانسیون‌ها و میثاق‌های حقوق بشری به معنای الزام به رعایت آن است. از سوی دیگر طبق مفاد قوانین مجازات‌های اسلامی٬ همجنس‌گرایی جرم محسوب می‌شود و این افراد در خطر دستگیری٬ اجرای حد شلاق و پس از چهار بار شلاق٬ مستحق اعدام هستند».

این فعال حقوق اقلیت‌های جنسی، مشکلات زنان هم‌جنس‌گرا در ایران را بیش از سایرین و «چالشی مضاعف» دانسته و می‌گوید: «حقوق زنان به طور كلی در ایران پایمال می‌شود. يك زن همجنس‌گرا با دشواری‌های پيچيده‌تری روبه‌روست، زيرا او عرف و نرم‌های جامعه و نقش‌های كليشه‌ای را نه تنها نپذيرفته، بلكه می‌شكند».

قزللو در پایان صحبت‌هایش به پناه‌جویانی اشاره کرد که به دلیل گرایش جنسی خود از سوی خانواده طرد و مجبور به ترک کشور شده‌اند: «یکی از دستگیرشدگان که همینک در ترکیه به سر می‌برد و تمایلی به افشای نام خود ندارد در گفت‌وگویی خصوصی با من گفت که در دوران زندان مورد خشونت و آزارهای روانی و فیزیکی قرار می‌گرفته است. ماموران او را وا داشته‌اند که اندام جنسی خود را میان پاهایش پنهان کنند تا بتوانند او را مورد تمسخر قرار داده و به زنان تشبیه کنند. برخی از همجنس‌گرایان نیز مورد تجاوز جنسی قرار گرفته‌اند».

در پایان این نشست فیلم مستندی در مورد ناقص‌سازی جنسی زنان در ایران برای حاضران در جلسه به نمایش درآمد.