زمان آغاز صادرات گاز به اروپا اعلام شد

مقام‌های اتحادیه اروپا از روسیه خواسته بودند که هر چه سریع‌تر صادرات گاز به اوکراین و اروپا را از سر بگیرد. به اعتقاد آنان، پس از نهایی‌شدن توافقنامه نظارتی اتحادیه اروپا بر صدور گاز، دلیلی برای تعلیق صادرات وجود ندارد. بر اساس این توافق‌نامه، هیئتی از اتحادیه اروپا بر انتقال گاز روسیه به اروپا از راه اوکراین، نظارت می‌کند.

فران تارادلاس، سخنگوی کمیسیون اروپا، روز دوشنبه در بروکسل اعلام کرد، توافق‌نامه ازسرگیری صادرات گاز روسیه به اوکراین را همه طرف‌ها امضا کرده‌اند. الکساندر مدودف، قائم‌مقام شرکت گازپروم روسیه، نیز در بروکسل گفت، «اگر مانع دیگری به وجود نیاید، صادرات گاز از ساعت ۸ صبح روز سه‌شنبه به وقت اروپا آغاز خواهد شد».

روسیه اوکراین را به "گاز دزدی" و اوکراین نیز در مقابل روسیه را به عدم تحویل گاز متهم می‌کند. در پی این مناقشه، روسیه چهارشنبه گذشته (۷ ژانویه – ۱۸ دی) تحویل گاز به اوکراین را کاملا متوقف کرد. برخی کشورهای اروپایی هم‌چون بلغارستان، به شدت به گاز روسیه وابسته هستند. بخش صنت بلغارستان، به دلیل قطع گاز، تا کنون، بالغ بر ۳۵ میلیون یورو زیان دیده است.

بروز اختلاف جدید

سرانجام با میانجی‌گری اتحادیه اروپا، توافق‌نامه نظارتی یادشده تنظیم شد. اوکراین اما در هنگام امضا، بدون هماهنگی با روسیه، بندی را به حاشیه‌ی تفاهم‌نامه افزود. در پی این اقدام، روسیه اعلام کرد که صادرات را از سر نخواهد گرفت. مضمون بند اضافه‌شده از این قرار بود که اوکراین کشوری قابل اعتماد برای تحویل گاز روسیه به اروپاست، گاز ندزدیده و بابت گاز دریافتی از روسیه در سال ۲۰۰۸، به این کشور بدهکار نیست. دیمیتری مدودیف، رئیس جمهور روسیه، این گفته مقام‌های اوکراین را "دروغ" نامید و بعد از ظهر یکشنبه (۱۱ ژانویه – ۲۲ دی) تفاهم‌نامه نظارت اروپا را به حالت تعلیق در‌آورد.

پس از بروز اختلاف‌های جدید، خوزه مانوئل باروسو، رئیس کمیسیون اروپا و مقام‌های جمهوری چک به عنوان رئیس دوره‌ای شورای اتحادیه اروپا، وارد عمل شدند. باروسو در گفت‌وگویی تلفنی، موافقت یولیا تیموشنکو، نخست‌وزیر اوکراین را در مورد حذف بند اضافه‌شده به تفاهم‌نامه جلب کرد. سخنگوی ولادیمیر پوتین، نخست وزیر روسیه، نیز اعلام کرد که میرک توپولانک، نخست‌وزیر چک، به پوتین اطمینان داده که بند اضافه‌شده توسط اوکراین، جزو تفاهم‌نامه محسوب نمی‌شود.

با این تفاصیل، از نظر اتحادیه اروپا، مانع دیگری برای تعلیق صادرات گاز روسیه به اروپا وجود ندارد.

وزیران انرژی کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز دوشنبه در مورد قطع گاز و پی‌آمدهای آن در بروکسل به گفت‌وگو می‌نشینند. یکی از محورهای این نشست این است که چگونه می‌توان امنیت انرژی از راه احداث خط لوله‌های برنامه‌ریزی‌شده و اتصال شبکه گازی کشورهای شرق و مرکز اروپا بهبود بخشید. پس از بالاگرفتن اختلاف‌ها میان روسیه و اوکراین، بسیاری از منتقدان خواستار استقلال اروپا از گاز روسیه شدند.

گازپروم روسیه، بر اساس برآوردها، به ازای هر روز توقف صادرات گاز به غرب از راه اوکراین، ۱۲۰ میلیون دلار زیان می‌بیند. زیان گازپروم از اول تا ششم ژانویه ۲۰۰۹ که صادرات بخشی از گاز از طریق خط لوله اوکراین به حالت تعلیق درآمد، ۴۰ میلیون دلار اعلام شد.

بزرگ‌ترین شرکت گازی جهان بنا بر گزارش رسانه‌های روسی، به دلیل افت بهای جهانی نفت و گاز و نیز بده‌های سنگین خارجی با مشکلات اقتصادی فراوانی روبهروست. علاوه بر این، گازپروم، به نوشته روزنامه "ودوموستی"، وجهه جهانی خود را به‌عنوان صادرکننده روسی قابل اعتماد گاز، در سطح ین‌المللی از دست داده است.