روزنامه‌نگاران، قربانی‌های تنش میان ایران و جمهوری آذربایجان
۱۳۹۱ مرداد ۱۶, دوشنبه
سازمان گزارشگران بدون مرز در بیانیه‌ای که به این مناسبت منتشر ساخت، حکم دادگاه باکو را به عنوان "نشانه‌‌ای مثبت" ارزیابی کرد و نوشت که «بازداشت بایراملی به دلایل سیاسی صورت گرفته است.»
آنار بایراملی، در ۱۷ فوریه‌ی سال ۲۰۱۲ به جرم "حمل مواد مخدر" در خانه‌ی خود دستگیر شد. دادگاهی بدوی در باکو، این روزنامه‌نگار آذری ۳۱ ساله را که با رسانه‌های وابسته به جمهوری اسلامی ایران همکاری می‌کرد، به دو سال زندان محکوم ساخت. هنگام دستگیری آنار بایراملی، رمیل دادشوف، راننده‌ی او نیز بازداشت شد. دادشوف تا هنگام آزادی در ۱۶ ماه مه، بدون محاکمه و تفهیم جرم زندانی بود. در حال حاضر، سردبیر نشریه‌ی آنلاینی "اسلام ـ آذری" نیز که به اتهام "داشتن مواد مخدر" دستگیر شده، در زندان بسر می‌برد.
شدت‌گیری اختلافات
کارشناسان سیاسی، دلیل دستگیری آنار بایراملی و دیگر روزنامه‌نگاران آذری را بروز مناقشات بین دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان می‌دانند. به باور این کارشناسان، دولت ایران از نزدیکی حکومت آذربایجان به ایالات متحده‌ی آمریکا و اسراییل چندان خشنود نیست و رهبران سیاسی آذربایجان نیز، نگران گسترش نفوذ شیعیان وابسته به ایران در این کشور هستند. از یک سال پیش، مقامات امنیتی جمهوری آذربایجان مسلمانان شیعه ساکن این کشور را به دلایل گوناگون بازداشت و فعالیت مدارس مذهبی و مساجد آنان را ممنوع اعلام کردند. اختلافات دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان، به ویژه پس از فراخوانده شدن محمد باقر بهرامی، سفیر ایران در باکو به تهران شدت گرفت.
اتهام رایج
اتهام حمل مواد مخدر، از رایج‌ترین اتهام‌هایی است که حکومت جمهوری آذربایجان به روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی منتقد خود می‌زند. عین‌الله فتح‌الله‌زاده که چهار سال در زندان بسر برد، یکی از قربانیان این سیاست ضد انسانی است. وی در ۲۶ ماه مه، چند روز پیش از اعلام این که مسابقه یوروویژن در آذربایجان برگزار می‌شود، مورد عفو علی‌اف، رییس جمهور این کشور قرار گرفت. اتهام هلال محمداف، روزنامه‌نگار و کنشگر حقوق بشر آذربایجانی نیز که در ۲۱ ماه ژوئن در نزدیکی خانه خود در شهر باکو دستگیر شد، هم‌چنین "حمل مواد مخدر" بود. او در بدو بازداشت متهم به داشتن ۵ گرم هرویین و نگهداری ۳۰ گرم دیگر در خانه بود. مقامات جمهوری آذربایجان ولی چندی بعد، اتهام او را به "جاسوسی" تغییر دادند.
محمداف مدیرمسئول روزنامه "تولیشی صدو"، به معنای "صدای تالش" است. این نشریه به زبان اقلیت تالشی در مناطق جنوبی جمهوری آذربایجان منتشر می‌شود. هیات تحریریه‌ی این نشریه اعلام کرده که کار این روزنامه، تنها حفظ و اشاعه زبان و فرهنگ تالشی بوده است.
روزنامه‌نگاران دربند آذری در ایران
روشنفکران آذری نه تنها در کشور خود، بلکه در ایران نیز به دلایل گوناگون مورد تضییقات دولتی قرار می‌گیرند. سعید متین‌پور، روزنامه‌نگاری که از ایران برای نشریه‌‌ای در آذربایجان گزارش می‌داد، از سال ۲۰۰۷ در ایران در بند است. دو نویسنده‌ی جمهوری آذربایجان، به نام‌های فرید حسین و شهریار حاجی‌زاده نیز از روز ۲ ماه مه امسال، در زندانی در تبریز بسر می‌برند. این دو برای شرکت در جشنواره‌ای ادبی در شهر مراغه، به ایران سفر کرده بودند. تاکنون جمهوری آذربایجان در ارتباط با این مسئله، دو یادداشت اعتراض تسلیم مقامات ایرانی کرده است. روز دوشنبه (۶ اوت، ۱۶ مرداد) از باکو خبر رسید که گروهی از روزنامه‌نگاران آذربایجانی برای اعتراض به ادامه بازداشت دو همکار خود در برابر سفارت ایران در باکو تجمع کرده‌اند.
سازمان گزارشگران بدون مرز، در بیانیه‌ای از دو کشور ایران و آذربایجان به عنوان "دشمنان سرسخت آزادی رسانه‌ها و بیان" یاد کرده و از سران آن‌ها خواسته است، حقوق بشر را در مورد "دگراندیشان" این کشورها رعایت کنند.
بر اساس فهرست رده‌بندی این سازمان در باره‌ی ۱۷۹ کشوری که به "آزادی اندیشه و بیان ارج می‌نهند"، ایران در مقام ۱۷۵ و آذربایجان در رتبه‌ی ۱۶۲ قرار دارد.