روحانی: قدرتی که نقد نشود به استبداد کشیده خواهد شد
۱۳۹۴ آذر ۱۶, دوشنبه
به مناسبت ۱۶ آذر، روز دانشجو در ایران، حسن روحانی رئیس جمهور در دانشگاه صنعتی شریف سخنرانی کرد. او گفت، ۱۶ آذر روزی تاریخی برای دانشگاه، دانشجو و ملت بزرگ ایران است.
روحانی با اشاره به حادثه کشته‌شدن سه دانشجو در ۱۶ آذر ۱۳۳۲ توسط نیروهای نظامی و امنیتی رژیم سابق در ایران گفت: «در آن زمان دوران تاریک و سیاهی بود و چند ماه بیشتر از کودتای ۲۸ مرداد نگذشته بود، اما آن سه قهرمان در برابر گلوله‌های تفنگ استبداد ایستادند و بالأخره راهی را برای جوانان ما ترسیم کردند که در نهایت به ۲۲ بهمن سال ۵۷ و روز استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی منتهی شد.»
دو تن از دانشجویانی که در ۱۶ آذر ۳۲ در دانشکده فنی دانشگاه تهران کشته شدند چپ و هوادار حزب توده ایران بودند و دیگری طرفدار جبهه ملی ایران به رهبری دکتر محمد مصدق بود. این دو گروه همانند دیگر گروه‌های سیاسی شرکت‌کننده در مبارزات ضداستبدادی، در نخستین ماه‌ها و سال‌های پس از انقلاب ۵۷ به شدت سرکوب شدند.
"انتقاد مفید است"
روحانی خطاب به دانشجویان گفت «بهترین جایی که قدرت باید نقد شود، دانشگاه است، اگر قدرت در هر کشوری مورد انتقاد و سوال قرار نگیرد، به انحراف و استبداد کشیده خواهد شد».
روحانی افزود، «انتقاد مفید است و باید فرصتی فراهم شود که من و مسئولان نقدها را بشنویم و اشکالات را اصلاح کنیم، هیچ کدام از ما معصوم و بی‌خطا نیستیم، اما تلاش ما بر این است که گام‌هایی را به نفع مردم برداریم.»
او در عین‌حال یادآور شد که شاید نقد برخی قوا و نهادها سخت و مشکل باشد و توصیه کرد که نقد فعلا از دولت و رئیس جمهور شروع شود. او افزود «مسئولین بر اساس مسئولیتشان باید مورد سوال قرار گیرند، مسئولیت از کلمه سوال می‌آید و هیچ کس نباید خود را از سوال مستثنی بداند و همه باید بدانند که باید به سوال مردم و پاسخگویی در برابر آن افتخار کنند.»
روحانی در ادامه سخنان خود "انتخابی بودن" برخی از مسئولان جمهوری اسلامی و "انتصابی بودن" بعضی دیگر را "تهمت" خواند. او گفت: «تمام مسئولین کشور مستقیم و غیرمستقیم منتخب ملت هستند، همه مسئولین مستقیم و غیرمستقیم از طریق آرای مردم بر مسند قدرت تکیه می‌زنند و هیچ مقامی در جمهوری اسلامی ایران نداریم که انتخابی نباشد و این تهمتی است که برخی می‌گویند در ایران مقامات دو دسته هستند یعنی بعضی انتخاب و بعضی انتصاب می‌شوند».
در نظام سیاسی ایران قدرت اصلی در "ولی فقیه" است و اصول کلی سیاست‌های داخلی و خارجی کشور توسط او تعیین می‌شود. فرماندهان و مسئولان نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی، دستگاه قضا، اعضای شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام را نیز او تعیین می‌کند. آیت‌الله علی خامنه‌ای از ۲۶ سال پیش در این سمت قرار دارد و در این مدت بررسی عملکرد او و احتمال کنارگذاشته‌شدن یا تمدید مقام او هیچگاه مطرح نبوده است. نه در ایران و نه در خارج از ایران کسی آیت‌الله خامنه‌ای را "مقام منتخب" نمی‌داند.
"فضای دانشگاه فرق کرده"
روحانی در ادامه سخنانی خود در میان دانشجویان از تغییر فضای دانشگاه نسبت به سال پیش از آغاز ریاست جمهوری او در سال ۱۳۹۲ سخن گفت. او افزود: «ممکن است هنوز فضا امنیتی باشد که من آن را نمی‌پسندم. ما فضای امن می‌خواهم نه فضای امنیتی. من می پرسم آیا شما سال ۹۰، ۹۱ و ۹۲ به این راحتی می‌توانستید برای ۱۶ آذر اجتماع داشته باشید؟ زمانی بود که کسی جرات نمی‌کرد بگوید جنبش دانشجویی و همه از این کلمه می‌ترسیدند.»
دانشگا‌ه‌های ایران در دوره ۸ ساله ریاست جمهور محمود احمدی‌نژاد به ویژه پس از اعتراض‌های موسوم به "جنبش سبز" فضای امنیتی شدیدی را تجربه کرد که هنوز ادامه دارد. یکی از وعده‌های حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری از بین بردن این فضای امنیتی بود. اما این فضا هنوز از بین نرفته است.
"دانشگاه باید استقلال داشته باشد"
روحانی در سخنان روز ۱۶ آذر خود در دانشگاه شریف گفت، اگر دانشگاه تغییر نکند ما محکومیم. برخی نقدهای دانشجویان درباره بی‌احترامی به دانشجو درست است و ما نه در دانشگاه و نه در اقتصاد و نه در حوزه سلامت به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم وهنوز راه زیادی در پیش داریم اما راه دولت یازدهم نسبت به دانشگاه، دانشجو و وزارت علوم تغییر نکرده است.»
او افزود: «باید این اجماع در جامعه به وجود آید که دانشگاه محل علم و دانش است یا در کنار آن بررسی مسائل سیاسی و اجتماعی نیز ضرورت دارد، باید ببینیم آیا در کشورهای دیگر به طور مثال در مورد دانشگاه اختلاف نظر وجود دارد و اگر مثلاً در فرانسه دولتی تغییر می‌کند در موضوع دانشگاه و مسأله علم اختلاف نظر به وجود می‌آید؟»
رئیس جمهور گفت: «اگر دانشگاه در علم و بیان عقیده، آزاد نباشد، نمی‌توانیم به توسعه علمی و فرهنگی برسیم.»
روحانی از "استقلال دانشگاه" نیز دفاع کرد و گفت: «خواست ما این است که دانشگاه استقلال داشته باشد. شعاری که از اول انقلاب سر دادیم، "استقلال آزادی، جمهوری اسلامی" که به آن رسیدیم را باید ادامه دهیم. دانشگاه باید مستقل و روی پای خودش باشد. تمام تلاش شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که به مسائل سیاست‌گذاری در راستای آزادی دانشگاه توجه کند.»
"باید حماسه ۹۲ تکرار شود"
روحانی در ادامه سخنرانی خود، از دانشجویان خواست به سمت فضای انتخاباتی حرکت کنند: «در شرایطی که به سمت انتخابات می‌رویم دانشگاه‌هایمان هم باید به این سمت حرکت کنند. خیلی مهم است که مجلس آینده ماچگونه باشد از نظر دولت حضور هر دو جناح مهم است. مهمتر حضور افرادی است که منافع جناحی‌شان را به منافع ملی ترجیح ندهند و دلسوز ملت باشند.»
او گفت: «همه ما باید تلاش کنیم تا حماسه سال ۹۲ را درسال ۹۴ تکرار کنیم و بتوانیم با یک مجلس قدرتمند‌تر و توانمند‌تر در جامعه حاضر باشیم. در این راستا همه باید تلاش کنند. وزارت کشور، شورای نگهبان و تمام دست‌اندرکاران باید تلاش خود را انجام دهند.»
روحانی نظر خود در باره نقش شورای نگهبان درانتخابات را نیز بار دیگر تکرار کرد و گفت، «نظر من در مورد شورای نگهبان نظر قانون اساسی است. قانون اساسی شورای نگهبان را ناظر می‌داند و ما هم او را ناظر می‌دانیم. با تلاش شورای نگهبان مسئولین مرتبط و وزارت کشور و همچنین با تلاش و حضور مردم به ویژه دانشجویان ان‌شاءالله انتخابات باشکوهی خواهیم داشت.»
شعارهای له و علیه خاتمی
در جریان سخنرانی روحانی در دانشگاه شریف شماری از دانشجویان شعارهایی در حمایت از محمد خاتمی سر دادند که با شعارهای "مرگ بر فتنه‌گر" گروهی از مخالفان روبرو شد.
وبسایت فرارو نوشته است این شعارها تا جایی ادامه داشت که دقایقی در سکوهای سالن تربیت‌بدنی و با فاصله چند متر پشت سر رئیس‌جمهور بین دو طیف از دانشجویان درگیری رخ داد که بلافاصله با حضور مسئولان انتظامی این مسئله حل و فصل شد.
بنابر گزارش "فرارو"، شعارهای مکرر حاضران باعث شد روحانی بگوید که «ما در دانشگاه این‌جوری حرف نمی‌زدیم، ما تریبون دادیم حرف‌های‌تان را بزنید.» وی که دقایقی سرفه می‌کرد خطاب به شعاردهندگان به مزاح گفت که «شما شعار می‌دهید، اما صدای من گرفته» که این حرف رئیس‌جمهور خنده حاضران را به همراه داشت.