1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

رابين‌هود تركيه و كارگردان در زندان

۱۳۹۸ شهریور ۱۸, دوشنبه

۹ سپتامبر ۱۹۸۴: ۳۵ سال پيش در چنين روزی ييلماز گونِی در پاريس درگذشت.

https://p.dw.com/p/3PGBZ
سی و پنجمین فستیوال کن، ۱۹۸۲، ییلماز گونی (نفر وسط) جایزه نخل طلایی را به خاطر فیلم "راه" دریافت کرد
سی و پنجمین فستیوال کن، ۱۹۸۲، ییلماز گونی (نفر وسط) جایزه نخل طلایی را به خاطر فیلم "راه" دریافت کردعکس: Getty Images/AFP/R. Gatti

می‌گفت: «فيلم برای من ابزار نبرد است. وسيله ای كه مردم را برای انقلاب و دموكراسی آماده می‌كند.»

ييلماز گونِی yilmaz Gunay در آدانا در جنوب تركيه زاده شد. پدر و مادرش از كردهای تنگدست و رعيت بودند اما چون پدرش كارآمد و سختكوش بود دست راست ارباب به شمار می‌آمد و موقعيتی فراهم آورد كه فرزندش درس بخواند و در كنار مردم فرودست با طبقه متوسط هم آشنا شود.

می‌‌گفت: «از كودكی در حال گرد آوردن بودم: گرد آوردن احساسات، سرگذشت‌ها و سرنوشت‌ها و شخصيت‌های گوناگون. از نوجوانی در یک شركت توزيع و كرايه فيلم كار می‌‌‌كردم، به سراسر كشور می‌رفتم و برداشت مردم را از فيلمها به خاطر می‌‌‌سپردم. همين آموزشگاه و دانشگاه كارگردانی و فيلمنامه‌‌‌نويسی من بود.»

۲۴ ساله بود كه با انتشار داستان‌‌‌‌‌های كوتاهش به اتهام "تبليغ به سود كمونيست‌‌ها" به زندان افتاد.

پس از رهايی به سينمای تركيه وارد شد و ديری نپاييد كه از ستارگان سينما به شمار آمد و چون در فيلمها نقش تنگدست خيرخواه شكست‌‌ناپذير را بازی می‌كرد به "رابين‌‌هود تركيه" شهرت يافت.

۳۳ ساله بود كه به سينمای تند انتقادی روی آورد و "اميد" را ساخت.

۳۹ ساله بود كه به جرم يا به قولی به اتهام قتل يک قاضی به زندان افتاد و در زندان طرح دقيق و كامل شناخته‌‌شده‌‌ترين و ماندگارترين فيلم‌‌هايش را ريخت.

"سورو" (گله) سرگذشت خانواده‌ای است كه بخشی از گله گوسفندانش را می‌فروشد و برای دستيابی به يک زندگی تازه به ابرشهر آنكارا می‌رود و در آنجا با خشونت شهر و تضاد زندگی روستايی و شهری روبرو می‌شود. "يول" (راه) سرگذشت پنج مرد زندانی است كه به هنگام گذراندن مرخصی در بيرون از زندان مجبور می‌شوند طبق آداب و رسوم برخاسته از تعصب خانواده همسرانشان را تنبيه كنند. يكی از آنها علی رغم ميل باطنی همسر دلبندش را به خاطر بی‌وفايی در يخبندان كوهستان سربه نيست می‌‌‌كند.

۴۵ ساله بود كه از زندان به پاريس گريخت و "يول" را كارگردانی كرد و جايزه نخل طلايی را به اين خاطر برد.

ييلماز گونِی در ۴۷ سالگی در پايتخت فرانسه درگذشت.

اسکندر آبادی روزنامه‌نگار، مترجم و نوازنده ساکن آلمان