دیوارنگاریهایی که کابل را فتح کردهاند
با دیوارنگاری روی دیوارهای ساختمانهای دولتی، شرکتها و سفارتخانهها در کابل سعی در طرح مشکلات روزمره دارند.
"بنکسی" نام مستعار هنرمند گرافیتی، فعال و منتقد سیاسی بریتانیایی است که با استفاده از هنر خیابانی به نقد و نکوهش رویدادهای سیاسی و اجتماعی روز میپردازد. گروهی از هنرمندان افغان که خود را "بنکسی افغان" مینامند، با الهام از کار این هنرمند از دیوارهای سفارتخانهها، ساختمانهای دولتی و خانههای افراد ثروتمند استفاده میکنند تا مشکلات اجتماعی روز افغانستان را به تصویر بکشند.
گرافیتی یا دیوارنگاری که بخشی از هنر خیابانی به شمار میرود، چندان امر معمولی در کابل نیست. امید شریفی یکی از مؤسسان این پروژه به خبرنگار دویچهوله میگوید: «وقتی ما به مردم در مورد کارمان توضیح دادیم، به وجد آمدند. ما قلممو به دستشان دادیم و از آنها خواستیم تا به ما در رنگ کردن نقش و نگار دیواری کمک کنند.»
بیشتر نقوش دیواری این گروه چشمهایی درشت و بزرگ را نشان میدهند که از روی دیوار به عابران و خودروها خیره شدهاند. برخی از این تصاویر مزین به شعارهایی در نکوهش فساد هستند: «فساد از نگاه خدا و مردم پنهان نمیماند.» این هنرمندان فساد را به عنوان نخستین موضوع برای کار خود برگزیدهاند. به گزارش سازمان بینالمللی شفافیت، افغانستان یکی از کشورهای دارای بیشترین میزان فساد مالی و اداری در جهان است.
"پدر! از کجا برای ماشین جدید پول پیدا کردی؟" این پرسشی است که پسر نقاشیشده روی دیوار از پدرش میپرسد. امید شریفی میگوید: «هدف من کاشتن بذر تردید و تشویق افغانها به تحلیل کردن است.» نخستین دیوارنگاری بر دیوار وزارت آموزش و پرورش نقش بست تا پیامی مستقیم به مسئولان دولتی باشد. کمکهای مالی بینالمللی که برای مدارس افغانستان اختصاص داده میشوند، غالبا سر از جیب مسئولان دولتی در میآورند.
حدود ۲۰ درصد از یک میلیون پناهجویی که در سال ۲۰۱۵ خود را به سواحل اروپا رساندند را افغانها تشکیل میدهند. پس از خروج نیروهای بینالمللی از افغانستان در سال ۲۰۱۴ امنیت داخلی کشور به شدت تضعیف شد. نیروهای طالبان توانستند بار دیگر کنترل مناطقی را که تا پیش از این در دست نیروهای بینالمللی بود، در اختیار خود درآورند. ناامنی شدید بسیاری از افغانها را از کشور فراری داده است.
اتحادیه اروپا اخیرا توافقنامهای را با افغانستان امضا کرد که طبق آن تعداد نامحدودی از پناهجویان افغان متقاضی پناهندگی در کشورهای اروپایی به افغانستان بازپس فرستاده شوند. طبق این توافق دولت افغانستان ملزم به پذیرفتن آنان خواهد بود. این توافق در جریان نشستی بینالمللی اعلام شد. در این نشست دولتهای غربی متعهد شدند در ۴ سال آینده بیش از ۴ میلیارد یورو در قالب کمکهای توسعه به افغانستان بپردازند.
پس از خروج نیروهای بینالمللی از افغانستان بسیاری از فرصتهای شغلی در این کشور نیز از میان رفتند. اقتصاد افغانستان رشد بسیار اندکی را در سال ۲۰۱۵ داشت که بنا بر گزارش بانک جهانی تنها ۱و نیم درصد بوده است. افغانستان هنوز هم به شدت به کمکهای خارجی وابسته است.
افغانستان یکی از کشورهای دارای پایینترین نرخسواد در جهان است. نزدیک به ۳۱ درصد از جمعیت بزرگسال این کشور طبق آمار یونسکو بیسواد هستند. با اینکه سیستم مدارس دولتی با رشد قابل توجهی روبرو بوده، اما با این حال چالشهای متعددی از جمله یافتن آموزگاران تعلیمدیده، چاپ کافی کتابهای درسی یا ساخت ساختمانهای امن برای مدارس وجود دارند که برای حل آنان به زمان و هزینه زیادی نیاز است.